Page 42 - Ondan Sonra Ocak 2023

satın alacak b r zümre bulmak da çok kolay
olmadığından karșı karșıya kalınan madd sıkıntılar
da cabası d . İbrah m Müteferr ka matbaa șler ne
devam ederken bürokratlık görevler n de yer ne
get rm șt r. Elç l k görevler sırasında tanıștığı
Leh stanlı ustaları yanında get rm ș ve Yalova’da lk

kâğıt fabr kasının kurulması ç n teșebbüste
bulunmuștur. “Kâğıdhane- Yalakabad” den len bu
fabr ka, İstanbul’da su kıtlığı neden le Yalova’nın
Elmalık köyünde Hırka Deres yakınına, kl m ve
araz koșullarına st naden matbaadak kâğıt
ht yacını karșılamak amacı le kurulmuștur. İbrah m

Müteferr ka’nın Dîvân-ı Hümâyun tar hç l ğ yaptığı
dönemde kurulan bu fabr kada görev yapacak Lehl
ustalar le aletler n kend ler tarafından yapılması,
masrafların devlet tarafından karșılanması ve
yanlarına yet șt r lmek üzere personel ver lmes
yönünde anlașma yapılmıștı.
İbrah m Müteferr ka, Osmanlı İmparatorluğu

çatısında keșfed lm ș ve sah p olduğu maharete Șeyhül slam Yen șeh rl Abdullah Efend
b naen mkân ver lm ș b r devlet adamı, âl m,
vefalı b r mühted tarafından yapılmasını pek de
har tacı, müell f, müteșebb s ve hazerfan b r șahs yet
hazmedemem șlerd r.
d . Yapacağı șler der nlemes ne araștırır ve mantıklı
b r ç zg ye oturtarak yöntemler n bel rlerd . ***TDV İslâm Ans kloped s
Müslüman olmadan önce b r papaz olmasına karșın ***AFYONCU, E, Matbaanın Ön Sözü “Basmacı

taassupta bulunmayarak mukaddes k tapların tahr p İbrah m Efend ” Müteferr ka Serg s ’21,
Cumhurbașkanlığı Yayınları,
ed len bölümler n ncelem ș, Peygamber Efend m ze
***COȘAN, M,N, R sâle- İslâm yye: Matbaacı
nt sabının mantığını “R sale- İslam yye” adlı
eser nde d le get rm șt r. Osmanlı İmparatorluğu’nda İbrah m- Müteferr ka, Server Yayınları
Müslümanların matbaa kurması yasak olmasına MÜTEFERRİKA MATBAASI'NDA
karșılık, kend s n n kuracağı matbaanın faydalarını, BASILAN ESERLERDEN ÖRNEKLER
üret m tekn ğ n ve basılacak eser türler n teferruatı

le kaleme aldığı “Er-R sâletü’l-Müsemmâ b -
Vesîletü’t-Tıbâ‘a (Matbaanın Gerekler )” r sales le
Sadarete bașvurmuș, Sadrazam da bu r saleden
etk lenerek Șeyh’ül İslam ve Sultan III. Ahmet’ten
gerekl z nler almıștır.
İbrah m Müteferr ka, “R sale- İslam yye” adlı

eser nde İslâm yet kabul etme sebepler n anlatmıș
olmasına karșın Rah p Karacson s ml art n yetl
olduğu âș kâr b r s n n f k rler ne taassupla yapıșıp
mensubu olduğu d n n ve m llet n ve aslında
kend n küçük gören tar hç lere İbrah m
Müteferr ka’nın m llet m ze yaptığı h zmetler n,
Lûgat-ı Vankulu