Page 17 - TEKS GEGURITAN KELAS 11

Jawa, kabeh mau kudu didhasarake wewatakan, tatakrama, lan sopan santun Jawa. Maca
geguritan iku kudu njawani.
Tatacara maca geguritan sing becik, yaiku:
1. Geguritane kudu wis ditemokake struktur lair-batine (interpretasi geguritan)
2. Geguritane diwaca paling ora rong rambahan, tembung-tembung, ukara, lan bagean
kang penting kudu dingerteni luwih dhisik.
3. Geguritan iku diwenehi tandha pamaca lan tandha andhegan. Yen perlu geguritan iku
bisa ditulis maneh manut interpretasine para siswa.
4. Kanggo gladhen, geguritan mau diwaca manut tandha pamaca lan tandha andhegan,
uga katrangan solah bawane. Gladhen dianggep cukup yen para siswa wis bisa kanthi
lancar lan ora rumangsa isin, kikuk, kaku, salah tingkah nalika maca endah geguritan.

Vokal/Swarane
Swara kudu bantas, resik, tur cetha pangucapane. Ing bab vokal/swara iki kudu
dimangerteni bab-bab ing ngisor iki :
1. artikulasi : pangucapane aksara lan tembung kudu wuwuh lan cetha.
2. diksi : pangucapane tembung-tembung mau endah, kanthi rasa-pangrasa, ana
sing landhep, wengis, sabar, alus, kereng lan sapanunggalane. Para
siswa kudu bisa milih tembung-tembung ing geguritan lan cara
pangucapane.
3. tempo : alon-cepete pangucapan, dijumbuhake karo napas lan swasana sing
pengin diwedharake.
4. dinamika : alon-bantere swara, selaras-seimbange pamaca geguritan, nganti dadi

kaya wirama kang endah lan gawe pamirsa lan pamireng dadi
kesengsem.

5. modulasi : owah-owahane swara, umpamane swara wong tuwa, bocah cilik,
swarane digawe cempreng, ulem, geter, lan sapanunggalane.
6. intonasi : lagune ukara, pada. Para siswa kudu wani nemtokake sawijining pada
dadi ukara pitakon, apa prentah, lan sapanunggalane.
7. andhegan : andhegan = jeda (Bahasa Indonesia), yaiku pedhotane tembung lan
ukara ing geguritan kanthi tujuan nguwatake maksud lan artine
geguritan.
8. ambegan : teknik ambegan/napas iku penting banget. Para siswa kudu sinau
teknik ambegan weteng (=pernafasan perut).
Solah Bawane
Obahing awak sakujur kudu bisa nguwatake geguritan apa sing lagi kawaca, solah bawa
kudu bisa :
1. komunikatif
: maca endah geguritan iku kudu dirasakake, maca-solah bawa sing metu
saka ati supaya bisa nggeterake atine pamirsa.

16 Sastri Basa Jawa/Kelas 11