Page 215 - Bài 1

Trong môi trường không khí, khi cháy các chất hữu cơ (gỗ, bông, vải...)

mà thành phần chủ yếu là của chất cháy gồm các nguyên tố: C, H, O, N, S thì
sản phẩm cháy gồm CO 2, CO, H 2O, N 2, SO 2. Ngoài ra, do không khí tham gia

vào sự cháy nên trong thành phần sản phẩm cháy còn có Nitơ không khí, nếu
trong điều kiện không khí dư thì còn có mặt của ôxy dư.
Căn cứ vào điều kiện xảy ra cháy nguời ta chia sản phẩm cháy làm hai

loại: Sản phẩm cháy hoàn toàn và sản phẩm cháy không hoàn toàn. Trong thành
phần của sản phẩm cháy đa số là các hợp chất ôxit: Cácbon ôxit (CO), Cácbon

điôxit (CO 2), Lưu huỳnh điôxit (SO 2), Nitơ ôxit (NO), Nitơ điôxit (NO 2)... là các
khí độc đối với cơ thể con người. Sau đây sẽ đánh giá tính độc hại của một số
sản phẩm cháy thường gặp trong đám cháy.

Cácbon điôxit (CO 2)
CO 2 là một khí không màu, không mùi, vị tê tê. Tỷ trọng đối với không

khí là 1,524.
CO 2 ở nồng độ thấp kích thích trung tâm hô hấp làm tăng nhịp hô hấp.
Việc tăng tần số thở trong điều kiện cháy rất nguy hiểm vì sẽ làm cho cơ thể hấp

thụ mạnh hơn các chất độc có hại tồn tại trong đám cháy. Khí CO 2 ở nồng độ
2% làm cho tần số thở của con người tăng 1,1 lần, 6% làm cho tần số thở của

con người tăng 1,5 lần, (8 – 10)% làm cho con người chết nhanh sau vài phút. Ở
nồng độ cao CO 2 gây ngạt. Cơ chế gây ngạt ở đây là CO 2 chiếm chỗ O 2 trong

không khí thở, làm cho cơ thể thiếu O 2. Khi tiếp xúc với nồng độ CO 2 thấp, cơ
thể có thể bị trầm uất, tức giận, ù tai, có thể ngất, hô hấp và nhịp tim chậm lại do
tác dụng của CO 2 trên phế vị, da xanh tím, các đầu chi lạnh, có thể tử vong

nhanh.
Khi tiếp xúc với nồng độ CO 2 cao (> 10%) trong 10 phút có thể bị nhức

đầu, rối loạn thị giác, thở chậm, tim đập yếu, cuối cùng ngừng thở trước khi tim
ngừng đập.

Bảng 2.2: Hậu quả khi tiếp xúc với CO2 trong không khí
Nồng độ, (%) Hiện tượng
0,5 Gây khó chịu về hô hấp
1,5 Không thể làm việc được
3,0 - 6,0 Có thể nguy hiểm cho tính mạng
8,0 - 10,0 Có hiện tuợng ngạt thở

10,0 - 30,0 Gây ngạt thở ngay
35,0 Chết người
Lưu huỳnh điôxit (SO 2)
SO 2 là một khí không màu, không cháy, mùi hăng cay và gây phản xạ

ngạt thở, có vị chua của axit. SO 2 nặng hơn không khí, d = 2,297.