Page 7 - E MODUL

(b) Tembung kriya (kata kerja) Tembung kriya kang digawe
krama inggil iku tembung kriya tumrape wong kang diajak

guneman (orang kedua) lan wong kang digunem (orang
ketiga). Tembung kriya tumrape wong kang guneman
(orang pertama) cukup nganggo tembung ngoko utawa

tembung krama andhap.
(c) Ater-ater lan panambang tumrap tembung krama inggil

utawa krama andhap tetep ngoko.

d. Tuladha basa ngoko alus yaiku:

a) Aku ditimbali bapak arep diutus resik-resik latar.
b) Bapak tindak menyang Malang nitih sepur.
c) Pak Lurah ora sida rawuh ing kampungku.

d) Bu Dartik mundhut gula rong kilo.
e) Dhek wingi Rini didukani ibune jalaran mulihe telat.

BASA KRAMA LUGU
a. Paugerane
Basa Krama Lugu Basa krama lugu yaiku basa kang

tembung-tembunge kabeh migunakake basa krama, ater-
ater lan panambang kabeh kudu dikramakake.

Panganggone ing pasrawungan nuduhake watak ngajeni
nanging kurang alus marang wong sing diajak guneman.

b. Gunane Basa Krama Lugu Basa krama lugu iku dienggo

guneman dening:
(1) wong enom marang wong tuwa

(2) wong sing lagi tetepungan anyar
(3) murid marang gurune
(4) abdi marang bendarane

c. Ciri-cirine Basa Krama Lugu
(1) Tembung-tembung sing ana kramane diganti tembung

krama, dene sing ora ana kramane tetep ngoko. Tuladhane:

Basa ngoko: Aku arep tuku woh-wohan, kayata:
pelem, nanas, gedhang, lan anggur.

Basa krama lugu: Kula badhe tumbas woh-wohan
kados ta: pelem, nanas, pisang, kaliyan anggur.
(2) Tembung sing magepokan karo dhiri pribadi sing ana

tembunge krama, tetep dikramakake. Tuladhane:

Basa ngoko: Kowe apa wis weruh omahku, saiki
bojoku wis mulih.

6