Page 165 - SHS Khoa học tự nhiên 8 - Bản in thử

Da có vai trò quan tr ng nh t trong đi€u hoà thân nhi t. N u nhi t đ môi trư ng
hay thân nhi t tăng cao, não s g i tín hi u đ n mao m ch và tuy n m hôi n†m da,
kích thích s dãn m ch và tăng ti t m hôi, tăng to nhi t (Hình 39.3a). Khi nhi t đ
môi trư ng th p ho c thân nhi t gi m s có các ph n ng ngư c l i làm gi m to nhi t
(Hình 39.3b). Ngoài ra, khi tr i quá l nh còn có hi n tư ng cơ co và dãn liên t
c gây
ph n x run, tăng quá trình phân gi i các ch t t bào đ đi€u ti t s sinh nhi t.

Tăng to nhi
t Ti t m hôi Gi m to nhi
t

Không ti t m hôi

Mao Cơ chân lông Mao Cơ chân lông
m ch dãn m ch co co
dãn
Tuy n m hôi Tuy n m hôi

a) Tr i nóng b) Tr i l nh

Hình 39.3 Da tham gia điu hoà thân nhi
t
Hi n tư ng run; ph n ng co, dãn m ch máu dư i da; tăng, gi m ti t m hôi; co, dãn
cơ chân lông;... đ đi€u ti t s to nhi t c a cơ th đ€u là ph n x . Đi€u đó chng t
h th n kinh gi„ vai trò ch đ o trong ho t đ ng đi€u hoà thân nhi t.

1. Duy trì n đ nh thân nhi t ngư i có vai trò gì? Nêu các cơ ch duy trì thân nhi t
ngư i.
2. Trình bày vai trò c a da và h th n kinh trong đi€u hoà thân nhi t.

3. M t s phương pháp phòng ch ng nóng, l nh cho cơ th

a) Phòng ch ng nóng, l nh cho cơ th
Khi th i ti t nˆng nóng, c n gi„ cơ th mát m‰; đ i mũ, nón khi làm vi c ngoài tr i và
không chơi th thao dư i ánh nˆng trc ti p. Sau khi v n đ ng m nh, m hôi ra nhi€u,
không nên tˆm ngay hay ng i trư c qu t và nơi có gió m nh.

Khi th i ti t l nh, c n gi„ m cơ th , đ c bi t là các vùng ngc, c , chân, tay. ­ư ng xuyên
luy n t p th d
c, th thao đ nâng cao kh năng ch
ng nóng, l nh c a cơ th .

Cho nh„ng ho t đ ng sau: tr ng cây xanh, ch
ng nóng cho nhà , s d
ng qu t,
m c áo m, luy n t p th d
c, th thao, s d
ng đi€u hoà hai chi€u. Ho t đ ng nào
có vai trò ch
ng nóng, ho t đ ng nào có vai trò ch
ng l nh cho cơ th ?

163