Page 77 - 7.SINIF ETKİNLİK KİTABI
P. 77
Ses ve Ergonomi
Ergonomi , çevrenin ve çevre faktörlerinin
Ses genel olarak frekans (hertz) ve şiddet
insana uygun hale getirilme süreçlerini kapsar.
(desibel), hız, gürültü, tını gibi özellikleriyle açıklanır.
Çevre; İnsanın yaşadığı ve belli bir süre
Frekans, ses dalgalarının
içinde bulundukları fiziki ortamlardır. Fiziki olarak
birim zamanda tekrarlanma sıklı-
içinde yaşanılan çevreye mekan denir.
ğıdır. Birimi hertzdir (Hz).
Mekan ise mimari tasarım unsurudur. Me-
İnsan kulağı yaklaşık olarak
kan ve mekan ile ilişkili tüm faktörler insanın kendi-
20- 20.000 Hz aralığındaki titre-
sine uygun olmalıdır.
ÖRNEKTR
şimleri duyabilir. İnsanların sağlıklı ve verimli bir şekil-
Örn: Bir sınıfın genişliği ve yüksekliği, rengi , de yaşamlarını sürdürebilmesi için sesin şiddetinin ve
ışıklandırma ve havalandırması , gürültüye karşı
maruz kalma süresinin kontrol edilmesi gereklidir.
yalıtımı , sıraların ve masaların öğrencilerin özellik-
Kontrol edilmeyen ses, geçici veya kalıcı duyma
lerine uygunluğu ergonomik açıdan çevre faktör-
bozukluklarına neden olabilir. 0-60 db arasındaki
lerinin dikkate alınması ile tasarlanır. sesler insanın güvenli bölge sesleridir.
ÖRNEK TANITIM
Sıcaklık ve Ergonomi
Çevre ve Ergonomi
İnsanların aralıksız çalışma süreleri, uzanma, Ortam sıcaklığı çalışma verimini etkileyen bir
tutma, kavrama kabiliyetleri, ağırlık kaldırma, taşı- diğer önemli faktördür. İnsan ısıya da önemli ölçü-
ma kapasitelerinin de belirli sınırları vardır ve bu de duyarlılık gösterir ve belirli limitlerde sağlıklı çalışa-
sınırlar genellikle yaş ve cinsiyete bağlı olarak de- bilir. Küçük değişiklikler haricinde iç organların
ğişiklikler gösterir. sıcaklığı 37 °C dir. Vücut fonksi-
Ergonomik ortamların oluşturulabilmesi için yonlarının sağlıklı çalışması için
bu sınırlılıklarının belirlenmesi önemlidir. Yaşlı insan- vücut ısısı sabit olmalıdır. Vücudun
lar, çocuklar, engelliler ,farklı ve özel gereksinimle- ısı dengesi harcanan güç ve or-
re sahip olabilir. Çevre ve çevre tam sıcaklığı ile doğrudan ilgilidir.
faktörleri tasarlanırken özellikle eri- Yüksek güç gerektiren işlerin sıcak mekânlar-
şilebilirlik ve bu farklılıklara uygun- da yapılması; insanda dikkat dağınıklığı , sinirlilik,
luk göz önünde bulundurulmalıdır. terleme gibi performans kayıplarına neden olur.
Örneğin, sınıf bir çevre ise, masa ve sıra bir 20-25 °C arasındaki sıcaklık optimum yani
çevre faktörüdür. Masa ve sıraların fiziksel özellik- insanın en rahat olduğu sıcaklık aralığıdır. Çalışma
leri ergonomik açıdan onu kullanacak bireylere ortamları bu sıcaklık faktörü dikkate alınarak tasar-
göre tasarlanmalıdır. lanmalıdır.