Page 96 - 8.SINIF ETKİNLİK KİTABI

Bir cismin birim zamanda aldığı yola sürat denir. Sürat ve hız kavramları aynı de-
ğildir. Sürati hesap edebilmek için alınan yolu ve geçen zamanı bilmek gerekir.
Sürat Ölçülen her büyüklüğün mutlaka bir birimle belirtilmesi gerekir. Zaman birimi sa-

niye (s),dakika (dk),saat(h) olarak ifade edilir. Eğer sürat hesaplanırken verilen değerler

farklı birimlerden ise uzunluk ve zaman çevirimleri yapılır.

Mühendislik, ulaşım araçlarının hızlı, güvenli ve kon-

forlu tasarlanması ile ilgilenir. Örneğin, sesten daha hızlı

uçan uçaklar , maglev treni gibi tasarımlar mühendislik
ÖRNEKTR
sayesinde günümüzde kullanılan araçlardır. Geleceğin
ulaşım araçlarının ışık hızında yol alabilmesi için mühendis-

ler ve tasarımcılar çalışmalarına devam etmektedir.

Hızın değiştiği herhangi bir süreci ivme olarak adlandırırız. Hız, sürat ve yönü içerdi-
ğinden, ivme kazanmanın iki yolu vardır: sürati veya yönü değiştirmek (veya her ikisini de- İvme

ğiştirmek). Eğer sürat ve yön değişmiyorsa bu durumda ivme kazanmış olunmaz.
Örneğin; Düz bir çizgi boyunca 900 km /saat sabit

hızla hareket eden bir jet uçağının çok hızlı hareket ediyor
olsa da ivmesi sıfırdır; çünkü hız değişmemektedir. Jet yerde

iken hızını artırıp havalandığında veya yere inip hızlı bir şekilde
durduğunda, yavaşlıyor olduğundan ivmesi olacaktır.

Bir cismin hızının kütlesi ile çarpımıdır. Hafif bir cisme belirli bir kuvvet uygularsak
Momentum kolayca hareket eder, aynı şiddetteki kuvveti ağır bir cisme uygularsak daha yavaş hare-

ket edecektir. Hızlı hareket eden cismi durdurmak, yavaş hareket eden bir cismi

durdurmaktan daha zordur.
Örneğin: Araba rampadan aşağı yol aldıkça, hızı

ve momentumu artar. Araba hareket ve hızını koruya-
caktır. Bu hızından dolayı arabanın bir kuvvete sahip ola-

cağı anlamına gelir. Önündeki bir nesneye çarpana
kadar kuvvetini artıracaktır. Çarptığı nesneye bu yönde

kuvvet uygulayacaktır.