Page 9 - 01_LiryDram

No – myślę z ulgą –
znów się udała ta sztuczka naszej starej ludzkości
„Udało się” Tadeusz Różewicz
W poezji mężczyzn codzienność jest jed- nak pretekstem do uogólnień o charakterze uniwersalnym, ogólnoludzkim.
Czy istnieją różnice w przedstawianiu erosa w poezji pisanej przez kobiety i mężczyzn? Niewątpliwie tak.
Erotyki mężczyzn są bardziej agresywne, zaborcze, z elementem zdobywania a nie z poddaniem i uległością jak u kobiety. Chociaż wiersze najmłodszej generacji poetek bywają drapieżne, ale myślę, że to raczej poza i chęć udowodnienia w sposób spektakularny absolutnego równoupraw- nienia.
Rzadko się zdarza, by w wierszach poetki fascynowały się anatomią ciała mężczyzny, gdy w wierszach mężczyzn ten element erotyki jest dominujący i połączony z pew- nego rodzaju „konsumpcyjnym” nastawie- niem:
(...)
Dyskretny przepych
zawstydzająca uroda ramion
dwa dzikie zwierzątka
piersi
i szczególne miejsce rozpusty pępek;
centrum świadczenia męskich warg na rzecz zmysłów
„Zjadanie” Stanisław Srokowski
Drapieżność erotyków, których autorami są mężczyźni podkreśla specyficzny język, dominacja jednosylabowych rzeczowników
zakończonych na spółgłoskę, prawie syn- kopowa rytmika nadająca wierszowi cechy zwartości i mocy:
Jest taki wiatr, co nozdrza mężczyzny rozchyla.
Jest taki wiatr.
Jest mróz, co szczęki mężczyzny roz- chmurza.
Jest taki mróz.
Nie jesteś dla mnie „tymianek ni róża” ani też czuła „pod miesiącem chwila”. Lecz ciemny wiatr,
Lecz biały mróz.
„Upojenie” Stanisław Grochowiak
Więc jednak płeć uwidacznia się w poezji? Raczej tak. Mężczyźni poszukują wartości w sferze nowych idei, kwestionując wartości poprzednie. Nawet w języku, o tyle w poezji kobiet pewne wartości mają charakter trwa- ły, a dotyczy to tych wartości, które wiążą się przede wszystkim z relacjami międzyludzki- mi, domem, rodziną.
Rzutuje to zarówno na treść wierszy, jak i na formę.
Nie spotyka się na przykład uprawiania przez kobiety poetyki lingwistycznej, zaba- wy słowem, jak to ma miejsce u Młodożeń- ca, czy Białoszewskiego. Obca jest kobie- tom poezja konkretna.
I wbrew tendencjom genderowym chy- ba miała rację Anna Świrszczyńska, która przed laty w jednym z wywiadów powie- działa: Dopóki będzie istnieć literatura w formie mniej więcej takiej jak dzisiaj, zachowa się zapewne rozdział na męską i kobiecą.
październik 2013 LiryDram 7