Page 112 - 23_LiryDram_2019

oświatowe i gdzie sami pragnęli dłużej pracować. [...] Moją małą ojczyzną jest Ponidzie, a przybraną wioską rodzinną Pełczyska!3
Pisanie w duchu Ożogowskiego autenty- zmu jest determinantą twórczości auto- ra Zdrady. Cechy tej techniki twórczej wi- doczne są już w pierwszych tomikach po- etyckich (Samosąd 1978, Sam w tłumie 1980), a także zbiorach prozy wspomnienio- wej (Moje Ponidzie: historia intymna 1994, Ściąga z miłości. Zapiski z okresu dojrzewa- nia 1995), notujących reminiscencje z dzie- ciństwa i wczesnej młodości Zdzisława An- tolskiego. Dorobek pisarski autora Maszyny meta zycznej koncentruje się na opisaniu własnych przeżyć, uwypukleniu skompliko- wanych uczuć bohatera lirycznego/narrato- ra, który dorastał na polskiej wsi w latach 50. i 60. XX wieku. Pisane w pierwszej osobie opowiadania przybliżają nie tylko ówczesną chłopską mentalność, lecz w pierwszej ko- lejności zaświadczają o dorobku kultury du- chowej poprzednich pokoleń.
Wieś w twórczości Zdzisława Antolskie- go jest wyraźnie sakralizowana, nadaje się jej status arkadii, miejsca ukojenia nerwów i ucieczki przed zgiełkiem cywilizacji. W opo- zycji do wiejskiej sielanki znajduje się prze- strzeń miejska, czyli miejsce szerzącej się degrengolady oraz symbol zniewolenia jed- nostki. Podłożem takiego wyobrażenia mia- sta są doświadczenia autora, który w 1968 roku musiał opuścić ukochaną wieś i prze- nieść się z rodzicami do Kielc – miasta woje- wódzkiego. Zagubienie dorastającego chłop- ca w labiryncie nieznanych ulic opóźniało, a wręcz uniemożliwiało skuteczną adaptację, przyczyniając się do pogłębiającej się tęsk- noty za utraconą małą ojczyzną:
Baranówek4 Kielce
Pochowałem tu swoje marzenia po bramach i zaułkach
Rozrzuciłem swoje młode lata po parkowych alejkach
Po przyjeździe
pierwsza wódka w barze Zajazd na Baranówku
Nad głowami białe gołębie na niebieskim tle –
herb przedmieścia
Stary Józef 5 przyjechał z nami przywiózł w walizce
wiejskie powietrze
Oj dziadku, dziadku tego nam trzeba
na asfaltowych śmieciach6
Uwidoczniona w wierszu opozycja miasto- -wieś odzwierciedla stałe motywy właści- we tej twórczości. Sakralizowanej wsi prze- ciwstawiane jest betonowe miasto, miej- sce mieszczańskiej inności i dosytu, będące jednak dla podmiotu mówiącego wyłącznie sferą profanum, kojarzącą się z mrokiem zaułków i czyhających w nich niebezpie- czeństw.
Autentyzm w twórczości Zdzisława An- tolskiego objawia się nie tylko nawiązy- waniem do nurtu chłopskiego. Dominu- je w niej poetyka/narracja biogra czna
110 LiryDram kwiecień–czerwiec 2019