Page 23 - 07_LiryDram

Losu dwa razy przeszedł przez Acheron. Kronida ciężką jemu pracę zlecił
Pod ziemią czarną. Ty sam porzuć mrzonki.
Jeśli tak trzeba, już teraz, dopóki Jesteśmy młodzi, znieśmy, co bóg każe. . . . . . . . wiatr Boreasz . . . . . . . . .
[przeł. Jerzy Danielewicz]
Pieśni Alkajosa pisane były dialektem eol- skim, językiem prostym, mało ozdobnym. Używał on różnych miar wierszowych, m.in. tzw. strofiki alkajskiej. Jego twór- czość wywarła duży wpływ na późniejszą poezję grecką i rzymską.
Oprócz liryki jońskiej i meliki eolskiej w Grecji w epoce archaicznej rozwijała się również liryka chóralna. Poezja była w niej jednym z elementów obok muzyki i tańca. Liryka chóralna łączyła się z życiem spo- łecznym, służyła do uczczenia uroczystości świątecznych, rocznic wielkich wydarzeń, różnego typu agonów. Centrum rozwoju liryki chóralnej była Sparta, gdzie jednost- ka musiała się podporządkować surowym zasadom życia zbiorowego. Tam też już od dawna w czasie świąt ku czci poległych w tzw. gymnopediach występowały wyćwi- czone chóry chłopców i dziewcząt.
Autorzy tekstów skomponowanych dla chórów pieśni znani są tylko z nazwiska. Byli to m.in. Tales z Gortyny, Ksenodamas z Kytery. Więcej już możemy powiedzieć o Alkmanie z Sardes, z którego utworów zachowały się fragmenty. Poezję chóralną uprawiali także Stesichoros z Himery na Sycylii, Ibikos z Region w pd Italii, Symo- nides z Keos, najsławniejszy z nich Pindar z Teb, Bakchylides z Keos.
Jacques-Louis David, Safo i Faon, 1809, olej na płótnie, Ermitaż, Sankt Petersburg
Na tym się kończy rozwój greckiej liryki chóralnej. Potem zaczęto większy nacisk kłaść na efekty muzyczne, mniej ceniąc w pieśniach wypowiedź słowną. Liryka chóralna nie pełniła już roli najważniejszej formy literackiej. Miejsce jej w następnej epoce zajęła tragedia.
Bibliografia:
1. Maria Cytowska, Hanna Szelest, Literatura grecka i rzymska w zarysie, PWN, Warszawa 1985.
2. Stanisław Stabryła, Śpiewaj mi Muzo: cztery opowieści o poetach greckich, Śląsk, Katowice 1988.
3. Stanisław Stabryła, Stu najsłynniejszych pisarzy starożytnych: słownik, Universitas, Kraków 1996.
4. Alkajos i Safona, Pieśni, PIW, Warszawa 1989. 5. Liryka starożytnej Grecji, Ossolineum,
Wrocław 1987.
kwiecień-czerwiec 2015 LiryDram 21
fot. commons.wikimedia.org