Page 63 - LiryDram_15-2017

polemikach z endecją, akcentując Mickie- wiczowski socjalizm i internacjonalizm, obecny jego zdaniem nie tylko w publicy- styce i działalności politycznej Mickiewicza, ale i jego poezji. Również dziś spotykamy się z przypadkami nacjonalizowania i – co szczególnie wątpliwe – katolicyzowania po- ety. W przestrzeni publicznej spotyka się przecież ludzi, którzy przy różnych okazjach demonstracyjnie obnoszą się z transparen- tem, na którym wybite są słowa: „Tylko pod krzyżem, tylko pod tym znakiem, Pol- ska jest Polską, a Polak – Polakiem. Adam Mickiewicz”. To nic, że w znanym nam kor- pusie pism Mickiewicza próżno szukać ta- kowego cytatu, trudno nawet określić je- go pochodzenie i raczej należy traktować go jako fałszywkę, a z dużym prawdopodo- bieństwem jest to parafraza słów mało zna- nego poematu Karola Balińskiego z 1856 roku. Dalece ważniejszy jest fakt, że książ- ka Koropeckiego, a więc potomka ukraiń- skich emigrantów w Ameryce, być może lepiej nawet niż polska mickiewiczologia
uprzytamnia nam, że takie próby „udomo- wienia” poety są wysoce podejrzane i nie zdają empirycznego testu. Zwracam uwagę na słowo „empiryczny”, bo chociaż napisa- łem o literackich walorach książki, to prze- cież jest to praca naukowa, dowodząca (nie po raz pierwszy w przypadku Koropeckie- go), że autor dysponuje znakomitym, nie- rzadko nawet oszałamiającym warsztatem lologicznym. Można więc tę pracę – wy- łączna to zasługa autora – czytać na co naj- mniej kilka różnych sposobów i pod różny- mi kątami. Można tak i siak, od tej i od innej strony. Innymi słowy, Koropecki wykreował kilku co najmniej czytelników wirtualnych, niezależnie od ich kompetencji i potrzeb. Warto o tym fakcie wspomnieć, bo nie każ- dy autor to potra , nie każdy też uznaje za zaletę – w przypadku tej książki doskonale się to jednak sprawdza.
Grzegorz Marzec (ur. 1978 r.), dr adiunkt, Instytut Badań Literackich PAN, Pracownia Literatury Romantyzmu
ADAM MICKIEWICZ (ur. 24 grudnia 1798 r. w Nowogródku na Litwie, zm. 26 listopada 1855 r.
w Stambule) – najwybitniejszy – obok Juliusza Słowackiego i Zygmunta Krasińskiego – polski
twórca romantyczny, poeta, wizjoner, publicysta, działacz polityczny. Do jego najważniejszych dzieł należą zbiory poezji Ballady i romanse, Sonety krymskie, poemat Konrad Wallenrod, dramat Dziady
i epopeja narodowa Pan Tadeusz. Mickiewicz zawsze Litwę uważał za swoją ojczyznę. Studiował na Uniwersytecie Wileńskim. Był jednym z założycieli i aktywnym działaczem patriotycznego tajnego Towarzystwa Filomatów, za co został aresztowany. Dużo podróżował po Rosji, a następnie po Europie. Po wybuchu powstania listopadowego w 1830 r. bezskutecznie próbował powrócić do kraju. Mieszkał w Paryżu i w Rzymie. W 1833 r. był redaktorem w „Pielgrzymie Polskim”. W 1834 r. ożenił się z Celiną Szymanowską, z którą miał sześcioro dzieci. W 1839 r. w Lozannie wykładał literaturę łacińską. W 1840 r. objął nowo powstałą Katedrę Literatur Słowiańskich w Coll ge de France. Był twórcą wielu akcji patriotycznych, z których ostatnia była próbą sformowania Legionu Polskiego do walki z Rosją po przystąpieniu Francji do wojny krymskiej. W tym celu w 1855 r. przybył do Stambułu, gdzie niespodziewanie zmarł. Został pochowany we Francji, a w roku 1900 trumnę z jego zwłokami przeniesiono do sarkofagu w katedrze wawelskiej.
kwiecień–czerwiec 2017 LiryDram 61