Page 47 - 18_LiryDram-2018_d

Wyspiański mógł oso- biście oglądać efek- ty pracy instalatorów w kościele Francisz- kanów.
Wielokrotne próby
przekonania francisz-
kanów, ażeby dokoń-
czyć zaplanowaną wi-
zję wystroju kościoła,
nie spotykają się ze
zrozumieniem. Arty-
sta boryka się z po-
ważnymi kłopotami
nansowymi, rodzi
mu się trzecie dziec-
ko, w 1899 roku na-
stępuje ciężki na-
wrót choroby, na pe-
wien czas traci wła-
dzę w ręku i w nodze.
Przyjaciele próbują
mu pomóc, przeko-
nując różne osoby do
kupowania rysunków
Wyspiańskiego. Rydel
z Estreicherem podej-
mują liczne starania,
żeby zdobyć środki na
wyjazd Wyspiańskiego za granicę na lecze- nie. W te działania włączył się również Hen- ryk Sienkiewicz.
Z relacji przyjaciół wiemy, że na począt- ku 1900 roku wróciła mu zupełnie władza w ręku i w nodze. W styczniu Rydel odno- towuje, że Wyspiański próbuje już nawet coś malować, zaczyna w dzień wychodzić z domu. Pragnie dokończyć projekt wystro- ju kościoła Franciszkanów. Najdłużej trwały przygotowania do uzyskania zgody na zre-
alizowanie ostatnie- go franciszkańskiego witraża zaplanowa- nego do okna zachod- niego, ponad chórem muzycznym, dzieła określanego przez sa- mego Wyspiańskie- go jako Bóg Ojciec lub Stań się (nazywa- no ten witraż też Bo- giem stwarzającym świat z chaosu). Ma- jąc świadomość, że projekt jest niedokoń- czony, odrzuca mniej go fascynujące pro- pozycje. Odmawia- jąc wykonania projek- tu witraża do kościoła w Dębnie, pisze: „Ja czas mój poświęcać mogę jedynie na takie rzeczy, które na mnie od wielu lat czeka- ją, i wykonywać będę jedynie to, do czego mię chęć moja osobi- sta wiedzie”. W pełni
uświadamia sobie, że nie jest już artystą, który „czas swój trwonił, nie mając jeszcze jasno wytkniętego celu przed sobą. – Dziś go mam i dziś na nic nie mam czasu, co nie leży w sferze moich zamysłów”. Przepełnia go lęk przed niepewnym jutrem, dlatego chciałby się skupić na zadaniach odpowia- dających własnej wizji sztuki i literatury: „Nie wiem, ile mi życia pozostaje, a strasz- nie się boję, abym z niczym nie musiał od- chodzić”22.
Apollo. System Kopernika, projekt witraża, pastel, 1904
styczeń–marzec 2018 LiryDram 45