Page 37 - LiryDram_17-2017

na czy Fryderyka Nietzschego, lecz tylko ja- ko dogodny punkt wyjścia do samodzielnych przemyśleń i zaskakujących koncepcji my- ślowych i obrazowych odwołań. Głównym tematem są tu bowiem podstawowe dyle- maty egzystencjalne jednostki – szukanie sensu życia i pracy w sprzecznościach i cha- osie teraźniejszości, motywy nieuchronno- ści losu, nicości i śmierci – ujmowane w du- chu racjonalistycznego, laickiego tragicz- nego humanizmu: podstawowym proble- mem i głównym „wrogiem” człowieka jest tu dla poety także sam człowiek (np. wiersze Szewczyk, Garbus, Zaklęcie, Dziewczyna). Pogłębieniu ulega potem w leśmianow- skich tekstach poetyckich tonacja elegijna, ciemna, gorzka i posępna; następuje prze- chodzenie od rubasznego i witalnego hu-
moru w stronę balladowej groteski o iro- niczno-tragicznym zabarwieniu, np. Dwaj Macieje, Sen wiejski, Dusiołek. Ta ostatnia ballada z tomu Łąka to przykład nawiązy- wania i wykorzystywania przez poetę moty- wów ludowych. Bohater Dusiołka to baśnio- wy plebejski obieżyświat Bajdała (nazwisko przywołuje długi ciąg etymologiczny: baj- durzyć, baj-baju, bajać, bajka itp.), który zasnąwszy, by „przespać upał w upale”, ma sen, że dusi go diablik zwany Dusiołkiem – półbabek, co to Ogon miał ci z rzemyka,/ Podogonie zaś z łyka. Obudziwszy się, pro- wadzi żartobliwy, rubaszny i fantazyjnie przekorny, ludowej proweniencji spór z to- warzyszącymi mu szkapą i wołem, że go nie bronili, oraz spór z samym Panem Bogiem: Nie dość ci, żeś potworzył mnie, szkapę
październik–grudzień 2017 LiryDram 35
Fot. NAC