Page 51 - 02_LiryDram

Jest Pan autorem biografii wybitnych polskich poetów, Juliana Tuwima, Jana Brzechwy i Władysława Broniewskiego. Z czego wynika zainteresowanie tymi po- staciami, a w szczególności ostatnią z wy- mienionych?
To w pierwszej kolejności chęć znalezienia odpowiedzi na pytania, które sam chciałbym zadać moich bohaterom. O to, czym kiero- wali się w życiu, co decydowało o wyborach, których dokonywali, czy ich zachowania wo- bec wyzwań, przed którymi stawiał ich los, były wyborem świadomym, czy może decy- dował o tym przypadek? A przecież każdy z tych ludzi, których Pani wymieniła, ale i inni o których pisałem: Stefan Kisielewski, Jerzy Waldorff czy Leopold Tyrmand, stawał wobec największych traum i dramatów XX wieku: dwie wojny światowe, wojna polsko bolszewicka, dwa totalitaryzmy, które jed- nocześnie spadły na ludzkość: nazizm i sta- linizm. Do tego dochodziły jeszcze problemy osobiste, w wypadku Broniewskiego postę- pujący alkoholizm. To wszystko składa się na biografie wielokrotnie złamane, historie ludzi o życiorysach dla biografa fascynują- cych, bo wielobarwnych i skomplikowanych. A przy sposobności to okazja to opowiedze- nia o Polsce, w której toczyło się życie mo- ich bohaterów. Broniewski, zresztą pozo- stali w większości też, urodził się w Polsce, której nie było na mapie, potem żył w kra- ju pijanym odzyskaną wolnością, wreszcie w niesuwerennej Rzeczypospolitej Ludowej, której nie da się porównać ani z pierwszą, ani z drugą Polską. A po drodze wojny świa- towe... W dodatku wszystko to byli artyści pisarze, twórcy, którzy próbowali jakoś od- naleźć się ze swoimi dziełami w otaczającej rzeczywistości.
luty 2014
LiryDram 49
Mariusz Urbanek, „Broniewski. Miłość, wódka, polityka”, Wydawnictwo Iskry, Warszawa 2011
(1897-1962), polski poeta i tłumacz. Jako uczeń szkoły średniej działał w organizacji niepodległo- ściowej, w 1915 wstąpił do Legionów Polskich, walczył na froncie I wojny światowej, brał udział wkampanii polsko-bolszewickiej 1919-1921 (odznaczony za waleczność). Potem zbliżył się do lewicy, m.in. jako sekretarz Nowej Kultury. 1925 debiutancki tomik Wiatraki oraz wraz
z S.R. Standem i W. Wandurskim „biuletyn poetycki” pt. Trzy salwy – manifest poezji proletariackiej. Sekretarz redakcji Wiadomości Literackich 1925-1936. Redaktor lewicowej Dźwigni i Miesięcznika Literackiego, aresztowa- ny za działalność komunistyczną.
1940-1941 w sowieckim więzieniu, następnie pracownik ambasady RP w Kujbyszewie.
W armii generała W. Andersa, także na Bliskim Wschodzie, gdzie wydał patriotyczno-żołnierski zbiór wierszy Bagnet na broń (1943) iDrzewo rozpaczające (1945).
W okresie międzywojennym m.in. tomiki Dymy nad miastem (1927), Troska i pieśń (1932), poemat Komuna Paryska (1929), skonfiskowany przez cenzurę. Po wojnie tomy liryków a także utwory polityczno-propagandowe (Słowo o Stali- nie, 1949). Tłumacz rosyjskiej poezji i prozy.
WŁADYSŁAW BRONIEWSKI –
fot. Martyna Urbanek