Page 16 - สังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรม ม 3

๔) พระพุทธศาสนาในประเทศศรีลังกา
พระพุทธศาสนาได้เผยแผ่จากอินเดียสู่ลังกา เมื่อประมาณ พ.ศ. ๒๓๖ ในคราวที่พระเจ้า- อโศกมหาราชทรงส่งพระเถระไปเผยแผ่พระพุทธศาสนาในดินแดนต่าง ๆ โดยสายหนึ่งได้มายังเกาะลังกา (ประเทศศรีลังกาในปัจจุบัน) โดยการนําาของพระมหินทเถระ ตรงกับรัชสมัยของพระเจ้าเทวานัมปิยติสสะ ซึ่งเป็นกษัตริย์ของลังกา พระเจ้าเทวานัมปิยติสสะทรงเลื่อมใสศรัทธาในพระพุทธศาสนา ได้อุทิศ มหาเมฆวันอุทยานเป็นวัด เรียกว่า “วัดมหาวิหาร” ถวายแด่พระภิกษุสงฆ์ พระพุทธศาสนาที่เข้าสู่ลังกา ในยุคนี้เป็นพระพุทธศาสนาแบบเถรวาท
เมื่อประมาณ พ.ศ. ๔๐๐ รัชสมัยของพระเจ้าวัฏฏคามนีอภัย พวกทมิฬเข้ามาตีและ เข้าครองอนุราธปุระ พระองค์เสด็จลี้ภัยไปซ่องสุมกําาลัง ทรงได้รับการอุปถัมภ์จากพระมหาติสสะ เมื่อกลับมาครองราชย์อีกครั้ง ทรงอุปถัมถ์พระมหาติสสะ พร้อมสร้างวัดถวาย คือ วัดอภัยคีรีวิหาร จนทําาให้พระภิกษุชาวมหาวิหารไม่พอใจ เป็นเหตุให้คณะสงฆ์แตกออกเป็น ๒ คณะ คือ คณะมหาวิหาร กับคณะอภัยคีรีวิหาร
ใน พ.ศ. ๑๖๙๗-พ.ศ. ๑๗๓๐ พระเจ้าปรากรมพาหุที่ ๑ ทรงปกครองบ้านเมืองได้สงบ เรียบร้อย ทรงรวมคณะสงฆ์เข้าเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันได้อีกครั้ง ทรงสถาปนาสมเด็จพระสังฆราช เพื่อปกครองสงฆ์ทั้งประเทศเป็นครั้งแรก ลังกาได้กลายเป็นศูนย์กลางการศึกษาพระพุทธศาสนา มีพระสงฆ์และนักปราชญ์จําานวนมากจากประเทศใกล้เคียงเดินทางมาศึกษาพระพุทธศาสนา แล้วนําาไป เผยแผ่ในประเทศของตน ต่อมาพวกทมิฬจากอินเดียก็มารุกรานอีก ได้เข้ามาตั้งถิ่นฐานม่ันคงและ ขยายอาณาเขตออกไปเร่ือย ๆ อาณาจักรสิงหลต้องถอยร่นลงมาทางใต้ และต้องย้ายเมืองหลวงหลายคร้ัง ทําาให้พระพุทธศาสนาเส่ือมลง
ประมาณ พ.ศ. ๒๐๕๐ โปรตุเกสได้เข้ามาค้าขาย และถือโอกาสรุกรานชาวสิงหล ไดค้ รอบครองดนิ แดนบางสว่ น และพยายามบบี บงั คบั ประชาชนใหน้ บั ถอื ศาสนาครสิ ตน์ กิ ายโรมนั คาทอลกิ ทําาให้พระพุทธศาสนาเสื่อมลง จนต้องนิมนต์พระสงฆ์จากประเทศพม่ามาให้การอุปสมบทแก่กุลบุตร ชาวลังกา ต่อมาฮอลันดาได้เข้ามาค้าขายในลังกาและช่วยขับไล่พวกโปรตุเกสได้ใน พ.ศ. ๒๒๐๐ แล้วฮอลันดาก็เข้ายึดครองพื้นที่ที่ยึดได้ และนําาศาสนาคริสต์เข้ามาเผยแผ่ ประชาชนไม่น้อยไปเข้ารีตกับ ศาสนาครสิ ต์ พระพทุ ธศาสนาขาดผอู้ ปุ ภมั ถ์ และเกดิ ภาวะขา้ วยากหมากแพงอยา่ งรนุ แรง จนพระภกิ ษสุ งฆ์ ต้องทิ้งวัดวาอาราม และไม่มีพระภิกษุหลงเหลืออยู่
พ.ศ. ๒๒๙๔ พระเจ้ากิตติศิริราชสีห์ส่งทูตมาขอนิมนต์พระสงฆ์จากอยุธยาไปฟื้นฟู พระพุทธศาสนา ณ ลังกาทวีป สมเด็จพระเจ้าอยู่หัวบรมโกศจึงได้ส่งพระสมณทูตไทย มีพระอุบาลีเป็น หัวหน้าเดินทางมา จึงได้เกิดคณะสงฆ์นิกายสยามวงศ์ หรืออุบาลีวงศ์ขึ้นในลังกา ในสมัยเดียวกันได้มี สามเณรคณะหนงึ่ เดนิ ทางไปขอรบั การอปุ สมบทในประเทศพมา่ แลว้ กลบั มาตงั้ นกิ ายอมรปรุ นกิ ายขนึ้ และ สามเณรอีกคณะหนึ่งได้เดินทางไปขออุปสมบทจากคณะสงฆ์เมืองมอญ กลับมาตั้งนิกายรามัญนิกายขึ้น
ต่อมาใน พ.ศ. ๒๓๔๐ อังกฤษได้ครองอําานาจแทนฮอลันดา ครั้นต่อมาได้เกิดกบฏขึ้น เมื่อปราบกบฏได้สาํา เร็จ ระบบกษัตริย์ลังกาจึงได้สูญสิ้นตั้งแต่บัดนั้น
14