Page 12 - bon dia aruba 20200627
P. 12

A12   Hende
                      Diasabra 27 Juni 2020

                                       Arubiano bibando den exterior: Jairo Loefstop



            Den e temporada dificil aki, nos                                        parti di un ‘cusinchi’ di tres luna cu  pa mi isla, mirando cu 88% di nos en-
            tambe  ta  pensa  riba  nos  Aru-                                       nan  ta  spera  lo  mester  pa  bolbe  na  trada no t’ey. Den termino di negoshi
            bianonan  bibando  den  exterior.                                       100%. Desafortunadamente e pais no  pa mi esaki ta simplemente bancarota.
            Con ta bayendo cu nan y kico ta                                         ta mesun organisa cu kier mustra. Tin  Mi ta hopi preocupa kico lo pasa cu
            nan experiencia na e momenton-                                          un area grandi di incertidumbre/ parti  mi  famia  y  amigonan.  Con  Aruba
            an aki. E biaha aki nos ta compar-                                      informal di economia cu no lo ricibi  lo biba, kico Arubiano ta bay come,
            ti e storia di Jairo Loefstop, kende                                    ayudo.  No  a  haci  e  calculacionnan  ken lo bin cu bon idea pa salba e pais.
            ta biba na Costa Rica.                                                  publico,  pero  e  señalnan  despues  di  Mientras e video ta keda bin den mi
                                                                                    45 dia no ta bon.                    mente, ainda mi ta bay den yoramen-
            Mi  nomber  ta  Jairo  Loefstop.  Mi                                                                         to y ta e pio sentimento cu mi a yega
            tin  35  aña  di  edad  y  mi  ta  bibando                              Mas hende ta busca den bar’i sushi,  di tin. Y pa  mira Merca manehando
            na San Jose, Costa Rica pa e ultimo                                     mercadonan di cuminda ta bashi. Al-  esaki for di punto di bista di gobierno
            cinco aña. Mi ta casa cu un residente                                   gun supermercado tin sea demasiado  federal lo hacie mas dificil ainda, no
            di Costa Rica y nos tin un famia di                                     cuminda of no tin producto exporta.  solamente  pa  Aruba,  sino  tambe  pa
            cuatro.  Tambe  nos  ta  doño  di  Ber-                                 Den general mi ta spanta, sinembar-  nos na Costa Rica. E realidad ta cu e
            ryStrong803,  un  gym  di  functional                                   go, pasobra despues di tres luna, kico  virus aki ta proba con conecta nos tur
            fitness y boxeo na Paseo Colon, San  caba rumornan di hende mustrando  lo pasa si nos no bay na 100%? Doño  ta.
            Jose. Mi ta traha como Business Ana-  sintoma y varios persona multinacio-  di cas, banco y otro servicionan finan-
            lyst pa un compania di wega online.  nal tabata tumando medidanan trem-  ciero no lo keda leu pa semper.     Afortunadamente  tin  algun  cos  bon
            Alrededor  di  17  aña  atras  mi  a  laga  pan, manera traha for di cas.   E bon noticia ta cu igual na Aruba, in-  pasando.  Den  ultimo  luna  como
            Aruba  pa  studia  na  Hulanda.  Cinco  Nos trafico diario a reduci na menos  feccion a ‘flatten’, pero nos no a der-  famia nos a conecta mas cu nunca. Pa
            aña atras mi a yega Costa Rica y mi ta  di 10% pa e fecha cu nos a cera, dia  ota e virus aki ainda. Mi ta gradici di  acerca na mi dos yiunan y pasa tempo
            akinan desde e tempo ey. Manera mi  16 di maart 2020. Oficialmente dia 6  ta bibando den un pais cu bon cuido  valioso cu mi casa, socio di negoshi y
            a menciona, mi ta doño di un gym y  di maart nos tabatin nos prome caso  di salud.                           compania di bida. Te na e momento
            tambe nos tin un café saludabel.    confirma, cu igual cu na Aruba, tabata                                   aki nos a haya un manera pa sobrevivi
                                                un  turista.  Mescos  cu  tur  otro  ca-  Aruba y COVID-19 den wowo di  y  nos  a  sobrepasa  e  tormenta  trem-
            Costa Rica y COVID-19               minda, a tuma medida sanitario, pero  Arubiano den exterior              pan a traves di nos facilidad di fitness
            Covid-19  a  cuminsa  pa  nos  como  algun  website  caba,  manera  airbnb.  Pa mira Aruba pasa den esaki ta teri-  door  di  duna  lesnan  virtual.  Nos  ta
            un negoshi di famia alrededor di dia  com tabata tumando cancelacionnan  bel. Riba WhatsApp mi mama a man-   haciendo nos parti, nos a keda cas y ta
            24 di februari. Diripiente tabatin un  masivo y dentro di algun dia, igual na  da mi video di un cantidad enorme di  purba di yuda otronan ora cu nos tin
            reduccion  enorme  di  clientenan  pa  Aruba, sector di turismo a disparce.   turista  bandonando  nos  aeropuerto.  oportunidad. Cu speransa nos prox-
            cuminsa. Esaki hunto cu trafico abou  Gobierno a actua rapidamente pa sig-  Mi mester admiti cu mi tabatin lag-  imo stap den negoshi lo ta un exito,
            den  orario  peak.  E  siman  cu  mi  ta  ura cu banco, vivienda y otro sector-  rima den mi wowo y mi a sinti mi cu-  pasobra 20% di e negoshi ey lo bay pa
            referi ta 24 di februari pa 1 di maart  nan vital di e economia tabata alinea.  rason kibra. Mi a sigui hopi di locual  hende cu mester di esaki mas cu nos
            2020, durante e siman aki tabatin ya  E plannan aki tur a wordo haci como  ta andando na Aruba. Mi ta preocupa  na e momento.

                        Plan nacional pa atende cu e problematica di cacho na Aruba


                                                                         (parti 3 di 6)

                                                                      Lo  transforma  e  “kill  cage”  riba caya ta haya e chens se-  ter ta consciente, of kisas e lo
                                                                      den e “bewaarplaats”. E con-  gun ley, di keda te 3 dia (ca-  mester wordo educa, tocante
                                                                      struccion a tuma luga caba y  cho  sin  microchip)  of  te  10  ki responsabilidadnan tur e ta
                                                                      e comision di accion ta per-  dia (cacho cu microchip) den  encera ora di scoge pa ta un
                                                                      curando pa cumpli cu condi-  e CCC wardando nan doño  doño di un mascota.
                                                                      cionnan minimo pa cachonan  bin  busca  nan  y  nan  lo  tin
                                                                      por hospeda eyden, pa e ora e  di paga pa e gastonan pa dia  Cu e inauguracion di e CCC,
                                                                      luga aki por wordo inaugura  di estadia di e mascota. Si e  ta e prome biaha cu un Go-
                                                                      como  e  “Centro  di  Control  doño  no  busca  su  cacho,  e  bierno ta percura pa e ley di
                                                                      di Cacho” (CCC).             mascota lo por wordo adopta.  cacho  por  wordo  enforsa  pa
                                                                                                   Euthanasia ta e ultimo recur-  locual ta trata pone cacho “in
                                                                      Cachonan  cu  wordo  haya  so. Pa es motibo e doño mes-   bewaring” ora esey ta rekeri.



             Centro di control di cacho   ora e no kier nan mas. E ca-
             Mas  cu  40  aña  pasa  un  cho of pushi no ta drenta di
             facilidad  na  Wayaca  cu  nan  propio  boluntad  den  e
             den  comunidad  a  haya  e  luga ey.
             nomber  di  ‘kill  cage  /  af-
             maakhok’  a  wordo  intro-   Local  y  internacionalmente
             duci  na  Aruba  pa  purba  e  actitud  di  deshaci  di  un
             atende  cu  mascotanan  mascota ora e no ta tuti mas,
             cu  nan  doño  tawata  laga  no ta sigui wordo tolera. Bo
             unda cu ta pa nan destino.  mascota  no  ta  un  obheto,  e
             E  ta  un  luga  cu  a  wordo  tambe ta un ser bibo y e tin
             yama  den  bida  pa  haci’e  sentimento.
             mas  facil  pa  hendenan
             por  bay  laga  nan  masco-  Manera  a  wordo  anuncia
             tanan indesea atras eynan,  caba,  un  di  e  prome  paso-
             en bes di bay purba dwaal  nan di e Plan Nacional ta pa
             nan den mondi y Gobier-      construi  un  “bewaarplaats”
             no ta pone nan drumi.        manera  ley  ta  stipula  (AB
                                          2012  no.  63).  E  necesidad
             Semper mester keda tene na  pa esaki a wordo treci dilanti
             cuenta  cu  ta  e  doño  mes  ta  den seccion 2 di informacion
             hiba  nan  y  hinca  nan  eyden  tocante e Plan Nacional.
   7   8   9   10   11   12   13   14   15   16   17