Page 3 - HOH
P. 3
Diabierna, 21 November 2025 AWEMainta LOCAL 3
Violencia domestico ta cuminsa na edad hoben
Educacion tambe mester
VIOLENCIA domestico no ta cuminsa
na adulto. E ta coy raiz mas trempan—
den loke muchanan ta mira, tende, y
wordo siña tocante relacion, genero,
poder, y control. Toch pa añanan, siste-
manan di educacion a trat’e como algo
pa atende cu ne despues cu e pasa.
Esey no ta suficiente bon.
Si nos ta serio tocante kibra e ciclo
di abuso, nos mester stop di actua
comosifuera esaki ta djis un asunto
priva entre adulto. Nos mester bira
incomodo y cuminsa siña muchanan—
for di un edad hoben—con relacionnan
saludabel ta mustra realmente.
Tin un cuerpo creciente di inves-
tigacion cu ta mustra cu educacion
tocante relacionnan respetuoso ta
traha. Programanan cu ta cuminsa den
scol basico y secundario, specialmente
esnan cu ta cubri regulacion emocional,
habilidadnan di comunicacion, consen-
timento, y reta rolnan di genero dañino,
por reduci violencia den relacionnan
futuro. Toch e programanan aki ainda Eynan tambe ta unda confiansa ta mucha, nos ta lagando esnan mas
ta e excepcion, no e norma. wordo construi—pues si un mucha ta vulnerabel atras.
experencia abuso na cas, nan ta mas
Hopi scol ta mishi e tema solamente probabel di busca yudansa. Y despues tin e asunto di fondo. A pesar
den contexto di educacion sexual, y di e beneficionan cla, programanan
hasta e ora, hopi biaha ta mucho tiki, Un di e problemanan mas grandi, di prevencion hopi biaha ta e prome
mucho laat. Loke ta falta ta un mensahe sinembargo, ta cu hopi adulto ainda ta pa wordo corta ora presupuestonan
cla y consistente cu abuso—sea ta trata violencia domestico como algo baha. E costo di no haci nada—trauma,
emocional, verbal, fisico, of digital— mucho pisa pa mente di hobennan. productividad perdi, cuido medico,
no ta djis “mal comportacion” sino un Pero muchanan ya caba ta exponi na gastonan legal—ta hopi mas grandi.
asunto social serio. Siña esaki trempan dje—na cas, den media, of via ‘peers’.
ta yuda muchanan identifica abuso, E silencio rond di e tema no ta proteha E punto final ta esaki: si nos kier lanta
pone limite, y señala normanan pelig- nan. E ta isola nan. un generacion cu ta rechasa abuso den
roso prome cu nan bira internalisa. tur forma, nos mester cuminsa cu nan.
Esaki ta specialmente berdad pa Esey kiermen haci educacion tocante
Pero no ta trata solamente di e curric- studiantenan marginalisa. Hubentud relacionnan respetuoso un parti stan-
ulum. Un enfoke di scol completo ta LGBTQ+, muchanan den cuido di dard di bida escolar—no un extra
crucial. Ora maestronan ta modela criansa, y esnan di background cultur- opcional.
respet y bondad, ora scolnan ta aplica almente diverso hopi biaha ta enfrenta E kiermen envolvi mayornan y comu-
cero tolerancia pa acoso of bullying, riesgonan unico pero masha poco ta nidadnan den e combersacion. Y e
y ora studiantenan ta wordo encu- mira nan mes refleha den educacion kiermen trata prevencion di violencia
rasha pa papia y sostene otro, eynan ta di relacion ‘mainstream’. Si nos no ta domestico como e trabao urgente y
unda cambio cultural real ta cuminsa. adapta mensahenan pa yega na cada fundamental cu e ta.

