Page 5 - 03f25
P. 5
DIALUNA 3 FEBRUARI 2025 DIARIO PAGINA 5
CEO di ACF ta splica mas riba e proyecto:
‘Turning the Tide’ ta un reflexion riba un futuro sostenibel
pa coral y mangel na Aruba
*A inverti casi 1 miyon florin den proyecto piloto
ORANJESTAD (AAN): ing the Tide’.
Despues di 2 aña di prepara- El a bisa cu e proyec- cu ta un proyecto diseña pa componente manera educa-
cion, por fin Aruba Conserva- to aki ta enfoca riba restaura- cuminsa cu e restauracion cion y un acercamento pa co-
tion Foundation, ta contento cion di mangelnan, pero tam- di coral y mangel na Aruba. munidad.
di por anuncia e lansamento be coral. Nan a hacie hunto Esaki ta wordo financia door El a bisa cu den e
di un tremendo documentar- cu Universidad di Wagenin- di EU cu nan programa RE- transcurso di e dos añanan
io. Riba esaki, CEO di ACF, gen, Universidad di Aruba, SEMBID y e fondonan ta al- hopi cambio a tuma luga den
Tyson Lopez a conta cu nan a Scubble Bubbles Foundation cansa casi 1 miyon florin cu organisacion, pero tambe den
yega na e final di un proyecto y ACF como partner. a wordo inverti den e ultimo naturalesa. Den naturalesa,
piloto cu nan a yam’e ‘Turn- Lopez a sigui bisa dos añanan den diferente por ehempel, ta wak cu tin
coralnan cu ta bay dilanti
mas lihe, ta wak cu e calidad
di awa ta mas miho, pero tin aki, manera por ehempel
caminda unda ta wak mas STINAPA di Boneiro cu a
impacto unda awa ta bira mas bin yuda nos pa pon’e esaki-
cayente y ta stroba e coral di nan den awa”, el a indica.
crece. Ta wardado pa e
Relaciona cu e ul- proyecto aki caba. Ya caba
timo aki, a pone structuranan e partnernan a indica cu nan
y planta coral di berdad pa ta habri pa por sigui. Lo con-
asina por cuminsa e proceso tinua cu e proyecto. Ta bus-
di crecemento, el a indica. cando fondonan pa esaki,
Tyson Lopez a agre- Lopez a bisa.
ga cu akinan ta unda ta wak Tur impacto di e ser
cu e componentenan aki, e humando ariba naturalesa,
impacto ta haci cu un camin- tera of awa, ta haci su daño.
da ta crece mas lihe, otro ca- Den e caso aki, a pone e
minda mas poco poco. Pero structuranan den e parke ma-
esaki ta algo cu tin cu sigui rino mas tanto na Sero Colo-
monitorea. Por ehempel, na rado, na Mangel Halto y na
e area di Rodgers Beach tin waf di Oranjestad pasobra
un area unda e coralnan a eynan por tin un miho con-
crece mas lihe locual ta un trol di dje y un miho maneha,
indicador positivo. Esun cu el a remarca.
ta bay mas ‘slow’ ta esun na Lo por expande pa
Mangel Halto cu ta tuma un otro areanan tambe pa duna
tiki mas tempo. E ora mester un empuhe na un otro area.
bay analisa kico ta pasando, Pero mester tene un bon bi-
cua ta e calidad di e awa, cu sta di kico ta e menasanan.
ta componentenan cu mester Pasobra por pone un rif arti-
sigui monitorea. ficial, pero si e condicion di
Esaki ta parti di e e awa no ta bon, e ora no ta
proceso cu a keda haci den contribuyendo y ta poniendo
e dos añanan aki y e tin cu algo eynan cu no sa si ta bay
continua pa por sigui siña di sobrevivi. Riba locual
dje. ta pone enfoke aworaki ta cu
“E proyecto aki ta unda cu nan sa cu tin coral-
un ‘pilot project’ y ta pa siña nan den un estado un tiki mas
nos tambe con pa haci e tipo saludabel ta pone esaki y ta
di trabaonan aki. A traha cu duna un ‘boost’ na e areanan
diferente partner. Nos a traha aki pa sigura nan continui-
tambe cu partnernan inter- dad, asina Tyson Lopez a fi-
nacional cu tin e sistemanan nalisa bisando.