Page 4 - BNDIA ARUBA
P. 4

A4   LOCAL
                     Dialuna 6 Januari 2020

                                        Pashent cada bes mas jong di diabetes tipo 2


                                                                                                                                co tambe tocante importancia
                                                                                                                                di movecion. Mora ta enfatisa
                                                                                                                                cu  no  solamente  ta  trata  di
                                                                                                                                come bon, pero mester keda
                                                                                                                                activo. Sea cana of core, vari-
                                                                                                                                os  departamento  y  organisa-
                                                                                                                                cion  ta  organisa  caminata  y
                                                                                                                                marathon, y ta importante pa
                                                                                                                                participa.

                                                                                                                                POH tin pensa di bin cu un
                                                                                                                                grupo di movecion pa POH,
                                                                                                                                pa asina keda stimula pashent
                                                                                                                                riba  diferente  actividad  ‘pa
                                                                                                                                asina nan cana hunto cu nos’.
                                                                                                                                Nan lo sigui duna charla den
                                                                                                                                algun centro di bario tocante
                                                                                                                                presion halto y sucu pa brin-
                                                                                                                                da e informacion.

                                                                                                                                Ta  duna  charla  segun  edad,
                                                                                                                                manera hende riba 50 y 60 +
                                                                                                                                pa nan por siña trata cu nan
                                                                                                                                sucu y baha e remedi, tambe
                                                                                                                                nan  ta  yama  hende  activa-
                                                                                                                                mente.  Pa  asina  pashent  no
                                                                                                                                lubida  cu  nan  tin  afspraak
                                                                                                                                ‘pasobra esey sa pasa’. Nan ta
                                                                                                                                lubida nan cita.
                                                                                                                                Di  parti  di  Wit  Gele  Kruis,
                                                                                                                                mayoria di hende ta haci fly-
                                                                                                                                ers. Nan ta purba di promove
                                                                                                                                mas  hopi  riba  radio,  propa-
                                                                                                                                ganda  y  conhuntamente  cu
                                                                                                                                PRISMA  diabetes,  pa  asina
                                                                                                                                yuda  e  pashent.  Mora  ta
                                                                                                                                expresa  cu  tin  mas  discip-
                                                                                                                                lina uzando e Prisma. Segun
                                                                                                                                Mora, e POH ta un parti car-
                                                                                                                                dinal den e training di educa-
                                                                                                                                cion.

                                                                                                                                A  puntra  Mora,  cu  si  den
                                                                                                                                algun caso e pashent cu dia-
                                                                                                                                betes  tipo  2  no  mester  keda
                                                                                                                                bebe  remedi  si  e  cambia  su
                                                                                                                                estilo di bida of come bon y
                                                                                                                                haci movecion. E ta contesta
                                                                                                                                cu nan por yega na cierto mo-
            ORANJESTAD – Prakrijk                                     bos  mayor  ta  trahando  y  ta  Mas tanto ora ta papia di pa-  mento di bisa e por ta posibel,
            Ondersteuner      Huisarts  Ta  importante  pa  check  y  duna  mucha  come  fast  food  shentnan hoben ta trata di es-  pero mester tin cambio dras-
            (POH)  ta  duna  informa-    keda controla pa haci test, ‘e  y asina e diabetes tipo 2 por  unnan cu tin 20 aña di edad  tico den nan manera di come.
            cion tocante diabetes tipo  ta  algo  facil’.  Den  cuadro  di  cuminsa.  Alimentacion  ta  of mas. No ta facil pa un per-
            2  den  comunidad.  Pash-    Dia  di  Diabetes,  Wit  Gele  e  factor  ‘cu  por  tin  mas  in-  sona cu tin 20 aña comiendo  Tin  algun  pashent  na  Aruba
            entnan di e malesa ta cada  Kruis y POH ta duna chens  fluencia’  riba  desaroyo  di  e  malo  y  un  estilo  di  bida  no  cu a stop remedi of baha nan,
            bes mas jong, no na Aruba  pa  otro  instancia  manera  malesa.                        adecua cambia asina facil, e ta  pero  nan  ta  wak  nan  estilo
            so  pero  mundialmente.  Ibisa, ImSan tambe por haci                                   algo cu ta rekeri guiansa.   di bida a cambia y ta haci un
            Tambe  mester  keda  en-     chekeo.                      E  problema  ta,  cu  mientras                            diferencia den su bida den e
            fatisa  pa  hende  cambia                                 no  ta  hereda  e  malesa,  si  ta  Nan  ta  purba  di  papia  cu  e  comemento y movecion.
            nan  estilo  di  bida  y  haci  POH  ta  traha  directamente  hereda estilo di bida, y aki ta  persona y motiva, ‘nos ta bira
            mas movecion.                cu dokter. Mora ta splica cu  unda mayoria di problema ta  manera  coach’.  Den  oplei-  Dianan recien, POH ta yama
                                         e problema di diabetes ta uno  sinta.  E  falta  di  comemento  ding nan ta haya motivacion,  pashent cu diabetes tipo 2 cu
            Jasmira  Mora,  coordinador  serio,  mirando  cu  edad  di  e  saludabel y falta di movecion  cu  ta  parti  esencial  den  e  ta  interesa  den  e  hangua  di
            praktijk ondersteuner, a duna  pashent ta keda disminui. “E  ta e causa cu hopi biaha hende  begeleiding.  Mayoria  di  tra-  griep,  mirando  cu  e  grupo
            informacion tocante Dia In-  caso  ta  birando  serio.  Ta  di  ta yega na e malesa mas lihe.   bou ta consisti di esey.   di pashent cu sucu tin riesgo
            ternacional di Diabetes. Nan  lamenta,  pero  esey  no  ta  na                                                      halto  cu  por  haya  influenza,
            ta trahando bou di Wit Gele  Aruba solamente, pero mun-   Diabetes  tipo  dos  tin  e  “Tin cu purba laga e persona  persona di edad mas halto ta
            Kruis pa purba yega na haya  dialmente.  Ta  asina  cu  cada  nomber  pa  ‘ouderdom  dia-  di su mes wak kico ta impor-  cay den risico pa haya e griep.
            mas hende cu ta posibel.     biaha  mas  hende  hoben  ta  betes’,  pero  den  actualidad  tante  p’e.  Locual  ta  trata  su
                                         haya e malesa.”              no  mas,  pasobra  por  tin  pa-  hechonan,  cua  consecuencia  POH  lo  sigui  yama  nan  pa-
            Pa  dia  internacional  tabatin                           shent hoben. Esaki sin inclui  lo tin riba su sucu, tur e esco-  shent  activamente.  DVG  tin
            e  posibilidad  pa  check  sucu  Mora ta splica cu esey prin-  e  pashentnan  cu  ta  nace  cu  gencia cu e ta haci. Na final di  e hangua di griep y POH ta
            gratis. Nan sa cu tin hende cu  cipalmente tin di haci cu cul-  malesa di sucu. “Esey ta ora  dia nos ta duna informacion,  purba pa tin e rol mas activo
            ta cana trankil sin sa cu nan  tura, estilo di bida cu hende  un pashent nace cu problema  pero si abo haci e escogencia  den  comunidad  pa  duna  in-
            tin sucu, of pa motibo di nan  ta  bibando.  Awendia  ‘tur  di  insulina,  anto  e  ta  haya  robes, e ora ey bo no ta dre-  formacion necesario na e pa-
            trabou y di ta hopi ocupa, ta  hende ta druk’, nan no kier of  tratamento  cu  internista  y  cha e sucu.”          shent.
            bira dificil pa haci un afspraak  por  come  na  tempo,  sino  ta  specialista.”
            cerca dokter di cas.         prefera come riba caya. Am-                               POH ta keda informa publi-
   1   2   3   4   5   6   7   8   9