Page 31 - BNDIA ARUBA
P. 31

A31
                                                                                                           LOCAL Diamars 25 Februari 2020
            Fundacion Respeta Mi:
                            Kico pa tene na cuenta pa preveni abuso sexual di mucha



            ORANJESTAD  –  Funda-        la si tabatin intencion pa yega
            cion  Respeta  Mi  ta  duna  na e tipo di abuso aki. Adicio-
            informacion  pa  mucha  y  nalmente  un  otro  forma  di
            hoben pa conscientisa riba  abuso sexual fisico ta encera
            abuso  di  mucha  homber.  sexo oral.
            Esaki ta inclui e señalnan
            cu por wak y kico por haci  E  fundacion  ta  bisa  cu  ta
            den casonan cu surgi.        preferibel  papia  cu  e  mucha
                                         stret na e punto, en bes di sin-
            Fundacion  Respeta  Mi  den  ta sconde pa via di berguensa,
            un anochi informativo a bisa  pasobra  esey  ta  e  realidad.
            cu abuso di mucha ta un tema  Otro riba lista ta uza mucha
            delica pa comunidad di Aruba  pa pornografia. E ta remarca
            pero e anochi ta enfoca mas  cu tin biaha e abusado ta tene
            cu  abuso  di  mucha  homber  relacion cu e mucha y haci un
            cu  ta  un  situacion  preocu-  video y esaki nan ta bende na
            pante. Nan a cuminsa splica  sitionan pornografico of e pe-
            cu  lamentablemente  dia  pa  dofiel por keda cu ne.
            dia ta abusando di muchanan
            sexualmente.                 Abuso sexual no fisico
                                         Den e parti aki ta por ehem-
            Nan  ta  bisa  cu  ‘mare  niun  pel  ora  tin  fotografia  inde-
            mucha mester a pasa den un  cente. E ta splica cu tin biaha
            situacion  di  abuso’  sea  cu  e  e  abusado  ta  prefera  di  no
            mucha ta testigo di violencia  mushi cu e mucha pero uza
            domestico, negligencia, abu-  e potretnan aki pa su mesun
            so emocional, of abuso sexu-  fantasia  of  tambe  pone  riba
            al. Nan ta bisa cu tur mucha  sitionan pornografico.
            mester ta proteha di tur sorto
            di abuso.                    Algo otro cu abusado sa haci
                                         ta papia abiertamente tocante
            El a bolbe ripiti cu e charla lo  sexo pa shock e mucha of pa
            ta poniendo enfasis riba abu-  lanta e mucha su curiosidad.
            so sexual di mucha homber.  Otro punto ta permiti e mu-
            Segun Fundacion Respeta Mi  cha  mira  of  scucha  actonan
            mucha homber tambe ta vul-   sexual of material pornograf-
            nerabel y cu mester di aten-  ico.
            cion  di  comunidad.  Ora  ta                             cu famia ta involucra ta encera  niun mucha sconde un secre-  mucha  ta  cuminsa  crea  un
            papia di abuso sexual di mu-  Fundacion ta bisa cu nan a bin  un porcentahe mas halto. Pa  to, asina mes si abusado bis’e  confusion y asina tambe por
            cha homber por ta no fisico  cu un campaña di conscienti-  e  motibo  aki  ta  importante  cu ta un secreto. E ta bisa cu  wanta e secreto di e abusado.
            y fisico.                    sacion contra abuso sexual di  pa  e  mucha  sa  di  chikito  cu  hopi  biaha  tambe  mucha  ta  E secreto ta bin ora cu e abuso
                                         mucha unda cu nan a saca 6  mishimento  y  abuso  sexual  conta  nan  mayornan  cu  nan  cuminsa, asina e por menasa
            Abuso sexual fisico          video di casonan cu a yega di  no fisico no ta apropia y kico  ta  wordo  abusa  sexualmente  e mucha cu kita tur locual e
            Den  e  parti  fisico  di  abuso  pasa na Aruba, agregando cu  pa haci, y unda pa bay.   y  mayor  no  ta  kere  nan.  Ta  ta dun’e y pa e cera su boca.
            contra  un  mucha,  aki  ta  pa-  mayoria  di  biaha  e  casonan                       importante pa den e casonan
            pia di  situacionnan  unda tin  aki ta pasa den famia. E por  Estadistica globalmente y  aki busca un ayudo y no keda  Señal of sintoma di abuso
            caricia  of  cualkier  forma  di  ta  un  tata,  padrastro,  omo,  na Aruba            keto. E ta un situacion dificil  Durante un investigacion nan
            mishimento inapropia mane-   un  ruman  homber/  muher  Mientras mas chikito nan ta,  paso e persona cu ta supone  ta bisa cu mucha homber tin
            ra mishi chanchan of pecho,  grandi, of algun otro miem-  mas vulnerabel nan ta. Fun-  mester  proteha  un  mucha  dificultad pa expresa su senti-
            kiermen  mishi  parti  intimo  bro di famia. Un baby sitter,  dacion ta bisa segun estadis-  mes no ta kere den locual e  mento. E manera pa cuminsa
            of otro caminda unda e mu-   maestro  di  scol,  personal  di  tica global di Unicef na 2016  yiu ta bisando.       duna  señal  of  sintoma,  e  ta
            cha ta sinti incomodo. Banda  pasadia, lidernan di actividad  mucha bou di 20 aña di edad,                          cuminsa  mustra  rabia,  come
            di esaki tin penetracion. Pen-  hubenil.                  150  miyon  di  mucha  muhe  Ora un abusado kier bay abu-  huña,  bringa  cu  ruman,  y
            etracion  den  caso  di  mucha                            ta  wordo  abusa  sexualmente  sa di un mucha sexualmente  dificultad pa kita paña dilanti
            homber  ta  pasa  via  anal  sea  E  ta  bisa  cu  e  por  ta  un  esaki  ta  1  di  cada  10  mucha  prome e ta purba detecta con  otro.
            cu  obheto  of  penis.  Esaki  ta  desconoci of un conoci pero  muhe. Den e caso di mucha  vulnerabel  e  mucha  ta.  E  ta
            pleno violacion, si el a tuma  un persona desconoci tin un  homber bou di 18 aña ta un  cuminsa studia su personali-  E  mucha  homber  por  cum-
            luga, of e ta un intento pa vio-  porcentahe chikito y e chens  73 miyon cu ta 1 den 6 mu-  dad, su manera, asina e sa con  insa  wak  pornografia,  e  ta
                                                                      cha  homber  ta  wordo  abusa  pa por acerca.             masturba  (insaciabel).  E  por
                                                                      sexualmente.                                              cuminsa  expresa  su  mes  cu
                                                                                                   Despues cu e abusado a de-   tendencia  homosexual  y  ta
                                                                      Nan  ta  bisa  cu  den  caso  di  tecta tur locual a por a haya  confundi den nan sintimen-
                                                                      mucha  homber  ta  bira  mas  sa di e mucha e ta bay haci e  tonan generalmente. Asina e
                                                                      dificil  pa  bisa  pa  motibo  cu  acercamento.  Mientras  mas  circulo di abuso ta cuminsa.
                                                                      nan ta mas cera. Pa miedo y  chikito,  miho  pa  e  abusado,  Esaki por tambe yega na ca-
                                                                      berguensa nan ta dicidi di no  asina por domin’e mas facil.  sonan  unda  mucha  mes  ta
                                                                      raporta  un  abuso.  El  a  sigui  E  ta  cuminsa  haci  amistoso  abusa di otro mucha.
                                                                      splica  segun  estadistica  di  cu e mucha, sea hunga cu ne,
                                                                      Bureau Sostene Mi a haya ci-  of haci algun wega cu e mu-  Na final nan a bisa cu lo kier
                                                                      fra di Aruba di abuso sexual  cha ta haya leuk na cuminsa-  bay na diferente scol na Aru-
                                                                      di mucha bou 18 aña cual na  mento (esaki por resulta den  ba  cu  e  team.  Pa  asina  sigui
                                                                      2015  tabata  39  caso  raporta,  contacto fisico inapropia).  trece  informacion.  El  a  bisa
                                                                      na 2016 28 caso raporta y na                              cu ta importante cu pa mucha
                                                                      2017, 20 caso raporta.       Ora e pasa e etapa di amistad  sa cu ningun hende mag mi-
                                                                                                   e ta bay pa manipula e mucha,  shi cu nan curpa y pa reporta
                                                                      Etapa di abuso               e ta cuminsa cumpra regalo,  abuso di biaha.
                                                                      E ta bisa cu ta importante pa  of  hiba  cuminda  p’e  asina  e
   26   27   28   29   30   31   32