Page 4 - BNDIA ARUBA
P. 4
A4 LOCAL
Diabierna 17 Januari 2020
Posibel efecto di candela di Australia pa Caribe
ekipo di midimento di aire cu oficina di desaster den re-
tambe. Nan tin midimento gion, incluyendo Merca, ta
di bombero cu ta automati- bon cu intercambio di infor-
camente den nan truck. “Nos macion riba un nivel halto.
tin ekipo prepara cu ta bay Nan no ta gaña cu Aruba no
monitor, tambe mester busca tin cientifico na cas. Pa e mo-
e parti logistica cu ta traha tibo aki mester haci uzo di
riba dje y cumpli cu nos plan experticio rond mundo. “Na
di accion.” final di dia ta scapa bida di
hende y nos propiedad ta nos
Hermans ta bisa cu e prome prioridad.”
alarma ta den man di NASA
cu tin e capacidad y nan ta Den caso cu calidad di aire
adelanta. Nan por ripara caba ta malo, ki ta precaucion cu
ora cu ningun hende a spera mester tuma? Un mondmask
‘ya nan ta bari alarma’, esey manera Hapon. Hermans ta
por ta un efecto durante un bisa cu hopi biaha ora cu ta
periodo nos dilanti. den situacion asina, cientifico
lo mester bin cu recomenda-
Con e relacion ta cu instancia cion y basa riba recomenda-
y calamidad internacional? cion cada pais tin autoridad
ORANJESTAD –Reci- di aire na Aruba of den Ca- prepara. E ta bisa cu Merca, caminda pa bisa kico nan lo haci, pero
entemente tin cantidad di ribe, con ta bay mitiga cual- Aruba a firma aña pasa na en todo caso ‘lo sinta cu ex-
reportahe riba e candela kier efecto negativo, of tin Gobierno y departamento april cu Secretario di Estado pertonan’ pa prepara e reco-
forestal na continente cu reuni pa midi e calidad di concerni lo haci nan parti na pa traha riba un plan si resil- mendacion adecua.
Australia. NASA a moni- aire, cual ta trabou acerca”, el e debido momento cu nan ta iencia den cual por haci uzo
tor esaki y a duna di con- a bisa. den e fase. Pero ta berdad cu di experticio di Merca; y ey- Na e momento cu yega na
oce cu efecto di huma den mester notifica departamento nan por ripara cu NASA ta afecta calidad di aire, Depar-
aire ta yegando Pais di E ta bisa danki na NASA cu y tene na cuenta cu cualkier manda informacion pasobra tamento di Salud lo bisa cual
Latino America manera a bati un alarma adelanta, pa- efecto potencial. ta departamento cu ta wordo ta efecto y kico nan ta reco-
Chile y Argentina. A pun- sobra antes no tabatin e posi- paga pa departamento Meri- menda pa asina trata cu im-
tra Bureau Rampenbestri- bilidad. Pero awo ta wak cu A puntra Hermans si Aruba cano y ta sostene mundo cu pacto riba e salud di comuni-
jding si por tin efecto pa mundo henter kier traha cu tin ekipo adecua pa midi- informacion. dad.
Caribe. otro, pasobra e efecto lo por mento di aire.
bira grandi y mester sa con pa E ta bisa cu DTG a ricibi Segun Hermans, e relacion
Rino Hermans di Bureau deal cu consecuencia miho pa
Rampenbestrijding a duna di preveni. Esaki ta a etapa den
conoce cu e ‘wildfire’ di Aus- cual nos ta aden actualmente.
tralia ta algo cu ningun hende
por imagina y pensa cu lo Pero te ainda no a haya nada
por tin efecto cu lo yega pais pa indica cu lo afecta region
manera Argentina of Chile, di Caribe, segun NASA. “Por
caminda NASA a monitor cu ta cu conclusion lo por bin
tecnologia desaroya. durante siman ainda.”
Pa e motibo aki e ta bisa cu ta
E ta splica cu e sistema di an- locual ta calcula, pasobra tin
tes tabata uza geographico, hopi particula(stof chikito)
despues nan a bay pa un Geo di e candela den e aire, y lo
special cu tabata digitalisa tur afecta e calidad di aire rond
mapa y cas rond di mundo. mundo. Sinembargo pa awo
Awo nan ta uzando Geomat- NASA ta recomenda pa sigui
ics, cu ta haci uzo di satellite monitor e efecto pa Argen-
pa monitor. tina y Chile.
Hermans ta bisa cu e bunita
di esey ta cu unabes NASA Tambe ta tumando den con-
nota algun desaroyo, e ta sideracion e fenomeno cu
manda un broadcast rond pa volcan ta birando mas acti-
motibo cu nan tin e sistema. vo, esey tambe ta crea cierto
Oficina di maneho di de- efecto den aire. Si nan corda
saster rond di mundo ta djis riba Iceland, na aña 2010
haya un ‘feed’ di locual nan ta erupcion di volcan Eyjafjal-
calcula cu por pasa. lajökull a causa cu mester a
cera henter e espacio aereo
Pero specificamente efecto di Europa. “Si bin na Aruba
pa Aruba, Hermans a bisa cu na cierto momento no por
cu nan no a haya un bista di biba mas pa motibo di esey...
Caribe segun NASA. “Nan a pero esaki ta na Australia, cu
pone cu Chile y Argentina” lo ta te otro banda di mundo y
sinti efecto directo di e huma nos no lo haya efecto.”
sinembargo a agrega na final
cu NASA a bisa cu e candela Sinembargo si ta papia di un
por bay afecta e calidad di aire volcan na Monserat cu ta mas
di henter mundo. cerca, e por afecta e turismo
di Aruba si e huma di volcan
“Ora cu haya un opmerk- ta cerca y dicidi di cera e espa-
ing asina e ta laga bo pensa cio aereo di Aruba. Hermans
cu como departamento nos ta bisa cu tin cu keda moni-
tin cu bay wak evalua calidad tor, tende noticia, update y