Page 26 - bon-dia-aruba-20201216
P. 26

A26    reino
              Diaranson 16 December 2020

                                   Studiantenan kier rebaho di matricula na Hulanda



                                                                                    sinti manera cu bo ni ta asina leu di  Studiantenan kier rebaho di ma-
                                                                                    bo famia, maske bo ta den ful un pais  tricula
                                                                                    diferente. E ta sinti manera cu nos ta  Desde cu e HBOnan y universidad-
                                                                                    biba den barionan disttinto”.       nan a cuminsa ofrece enseñansa on-
                                                                                                                        line,  a  surgi  un  discusion  bou  stu-
                                                                                    ‘Lockdown den Pasco ta irrealis-    diantenan si ta hustificabel pa cobra
                                                                                    tico’                               studiantenan  e  matricula  completo
                                                                                    Un  otro  studiante,  esta  Mykéla  di  enseñansa  mescos  cu  esaki  tabata
                                                                                    Petronia, di otro banda ta pensa cu ta  prome  cu  e  pandemia.  Petronia  di
                                                                                    poco realistico cu lo bay introduci un  su banda no ta haya cu mester corta
                                                                                    lockdown na ultimo momento di aña,  drasticamente den e matricula paso-
                                                                                    y  spera  cu  asina  hende  lo  keda  cas.  bra  e  ta  nota  cu  docentenan  tambe
                                                                                    “Claro, henter e punto di e lockdown  mester  duna  mas  di  nan  banda.  “E
                                                                                    ta cu e casonan lo bay baha, pero ta  calidad no ta manera e mester ta. Pero
                                                                                    pasco. Bo no por spera cu hende ta  sinembargo mi ta haya cu nan ta pre-
                                                                                    keda cas, si den pasco hende ta cus-  para hopi y nan ta duna hopi di nan
                                                                                    tumbra di ta cu famia y conocirnan y  parti,  pues  por  bah’e  sigur,  pero  no
                                                                                    come hunto”.                        drasticamente.”

                                                                                    Petronia ta siguiendo e mesun estudio  Manuela  di  otro  banda  ta  haya  cu
                                                                                    cu Manuela ta siguiendo, y desde cu  si mester corta den dje, pasobra e ta
                                                                                    el a cuminsa cu su estudio el a nota cu  haya cu particularmente na su HBO,
                                                                                    sigui su estudio na Hulanda ta rekiri  docentenan  no  ta  dispuesto  pa  haci
                                                                                    hopi  mas  planiamento  di  antema-  enseñansa mas facil. “E no ta cuadra
                                                                                    no  cu  sigui  HAVO  na  Aruba.  “Na  cu nos ta paga 200 y pico pa luna y
                                                                                    HAVO bo por practicamente siña un  por ehempel bo no ta haya antwoord-
            Ayera  atardi  ora  di  Hulanda,  ‘normal’. Di otro banda, tin cierto as-  par di dia prome cu e examen y bo  model di docentenan, y nan no kier
            prome  minister  Mark  Rutte  pectonan cu mas bien ta beneficioso  ta logra. Den HBO esey ta bira hopi  graba e lesnan. Scol semper ta pone
            (VVD) a anuncia un lockdown te  durante e tempo aki, pues ‘tur cos tin  mas dificil. Bo mester plania kico bo  presion  riba  studiante,  pero  den  e
            cu  19  di  januari  mirando  e  can-  su bon y su malo’, Manuela ta conta.   ta bay cushina, cumpra cuminda, laba  pandemia e ta bira mas. Nan no mes-
            tidad di caso y hospitalizacion pa                                      paña, haci cas limpi, pa asina bo por  ter hacie mas dificil, si no hustamente
            via di Covid-19. Bon Dia a comb-    Un di e partinan negativo ta cu e ho-  pone tempo pa scol regularmente pa  mas facil.”
            ersa cu 2 studiante di Aruba cu a  geschool  por  ta  un  poco  slordig  cu  bo no cay atras.”
            cuminsa  studia  na  Hulanda  den  cierto  cuestionnan,  pero  alabes  e  ta                                Kico y cuanto cada HBO y Universi-
            september  pa  tende  nan  experi-  compronde  pasobra  e  pandemia  ta  Petronia ta nota cu un di e aspectonan  dad ta ofrece ta diferencia. Den me-
            encianan  y  con  e  lockdown  aki  trece  retonan  nobo  pa  docentenan  mas dificil di sigui un estudio durante  sun luz, un manera con cierto scol-
            lo bay afecta nan bida y estudio,  y  esnan  trahando  pa  e  hogeschool  un pandemia ta cu no tin posibilidad  nan HBO a dicidi di baha e presion
            mirando  cu  e  medidanan  ta  in-  tambe. Sinembargo, e ta haya cu cier-  pa recrea. “Bo ta bay scol den siman y  riba studiantenan, ta cu nan a dicidi
            clui  cancelacion  di  tur  les  par-  to cosnan ta keda fastioso, manera e  den comienso bo por a bay un pret-  di haci cu e studiante por haal e Bin-
            cialmente fisico cu studiantenan  echo cu e ta sperando un di su cijfer-  park,  un  museo,  of  algo  otro  den  dend Studieadvies (BSA) den dos aña
            lo tabata siguiendo.                nan ya pa un luna y mey. “Mi tabata  weekend pa recrea, pero awo esey no  en bes di un. Den e BSA e instituto
                                                pendiente  cu  examencommissie,  cu  por mas. Mi mes ta nota cu haci ac-  ta  dicidi  na  final  di  un  studiante  su
            Desde cu e pandemia a yega Hulanda,  docente,  pero  hopi  biaha  nan  no  ta  tividad fisico durante dia ta bira hopi  prome aña si e mag di sigui cu su es-
            tabata  normal  cu  practicamente  tur  contesta  mi  emailnan.  Di  un  banda  mas importante pa bo salud mental,  tudio a base di a haal mayoria di su
            instituto di enseñansa superior (HBO  mi ta compronde, pero e ta keda fas-  y mi ta spera cu despues di aña nobo  materianan.  Universidadnan  mien-
            y Universidad) a stop tur les fisico y a  tioso.”                       gymnan habri bek pa mi por cuminsa  trastanto ta sigui cu e norma di BSA
            cambio a opta pa ofrece enseñansa na                                    bay.”                               manera esaki tabata prome cu e pan-
            distancia  via  medionan  electronico.  Aparte  di  e  aspecto  institucional  cu                           demia.
            Despues  di  tempo  y  cu  suavisacion  por  carece  di  claridad,  Manuela  ta
            di  medidanan  contra  Covid-19,  un  haya  cu  bo  ta  haya  falta  di  contacto
            cantidad  di  HBO  y  Universidad  a  humano.  Manuela  tabata  bay  fisica-
            cuminsa ofrece cierto actividadnan y  mente na su hogeschool un biaha pa
            lesnan fisico, dependiendo di e insti-  siman, pero aworaki esey no lo ta po-
            tuto. Esaki a inclui introduccionnan,  sibel mas. “Mi tabata echt gusta bay
            como  tanto  cierto  materianan  unda  scol pasobra no tin echt otro manera
            colaboracion ta importante.         pa crea un bon laso cu un persona.”

            ‘Tin bentaha y retonan den sigui  ‘Pasco  cancela  ta  fastioso  pero
            estudio durante pandemia’           conexion cu famia na Aruba mas
            Un di e studiantenan cu nos a comb-  facil cu nunca’
            ersa  cune  ta  Kayla  Manuela,  kende  Banda di esaki, ta probabel cu e plan-
            ta  studiando  derecho  Hulandes  na  nan  cu  e  tabatin  pa  pasco  lo  wordo
            nivel HBO na Hogeschool van Am-     cancela, mirando cu a anuncia cu por
            sterdam. Manuela ta conta cu ora el  acepta bishita maximo na cas di 3 per-
            a  bay  pa  biba  na  Hulanda,  e  tabatin  sona. Pero Manuela no ta laga esaki ta
            pensa cu esaki lo ta algo hopi dificil  algo cu ta mantene frustra. “Mi ta un
            pe, mirando cu e ta bin di un famia  persona cu semper ta purba wak e bon
            grandi y mirando esey e tabata pensa  den algo, hasta si e ta malo of dificil.
            cu ahusta na biba su so lo ta un reto,  Sigur si ta cosnan cu nos no por cam-
            pero el a prepara mentalmente un aña  bia, ta miho pa pensa positivo y bin
            di prome, cual a haci cu e por a ta pre-  cu alternativa en bes di keda frustra
            para pa ta responsabel pa su mes na  cu cosnan no a bay segun nos tabata
            un pais stranhero.                  kier. Mi ta kere mi lo bay djis yama mi
                                                famia via Zoom por ehempel.”
            Manuela ta conta con en realidad, e
            temporada di estudio durante e pan-  Esey  hustamente  ta  un  di  e  aspec-
            demia ta algo cu ta trece varios reto  tonan  mas  positivo  actualmente  se-
            cu  no  tabatey  durante  temponan  gun  Manuela,  “cu  awendia  bo  por
   21   22   23   24   25   26   27   28   29   30   31