Page 26 - bon-dia-aruba-20201216
P. 26
A26 reino
Diaranson 16 December 2020
Studiantenan kier rebaho di matricula na Hulanda
sinti manera cu bo ni ta asina leu di Studiantenan kier rebaho di ma-
bo famia, maske bo ta den ful un pais tricula
diferente. E ta sinti manera cu nos ta Desde cu e HBOnan y universidad-
biba den barionan disttinto”. nan a cuminsa ofrece enseñansa on-
line, a surgi un discusion bou stu-
‘Lockdown den Pasco ta irrealis- diantenan si ta hustificabel pa cobra
tico’ studiantenan e matricula completo
Un otro studiante, esta Mykéla di enseñansa mescos cu esaki tabata
Petronia, di otro banda ta pensa cu ta prome cu e pandemia. Petronia di
poco realistico cu lo bay introduci un su banda no ta haya cu mester corta
lockdown na ultimo momento di aña, drasticamente den e matricula paso-
y spera cu asina hende lo keda cas. bra e ta nota cu docentenan tambe
“Claro, henter e punto di e lockdown mester duna mas di nan banda. “E
ta cu e casonan lo bay baha, pero ta calidad no ta manera e mester ta. Pero
pasco. Bo no por spera cu hende ta sinembargo mi ta haya cu nan ta pre-
keda cas, si den pasco hende ta cus- para hopi y nan ta duna hopi di nan
tumbra di ta cu famia y conocirnan y parti, pues por bah’e sigur, pero no
come hunto”. drasticamente.”
Petronia ta siguiendo e mesun estudio Manuela di otro banda ta haya cu
cu Manuela ta siguiendo, y desde cu si mester corta den dje, pasobra e ta
el a cuminsa cu su estudio el a nota cu haya cu particularmente na su HBO,
sigui su estudio na Hulanda ta rekiri docentenan no ta dispuesto pa haci
hopi mas planiamento di antema- enseñansa mas facil. “E no ta cuadra
no cu sigui HAVO na Aruba. “Na cu nos ta paga 200 y pico pa luna y
HAVO bo por practicamente siña un por ehempel bo no ta haya antwoord-
Ayera atardi ora di Hulanda, ‘normal’. Di otro banda, tin cierto as- par di dia prome cu e examen y bo model di docentenan, y nan no kier
prome minister Mark Rutte pectonan cu mas bien ta beneficioso ta logra. Den HBO esey ta bira hopi graba e lesnan. Scol semper ta pone
(VVD) a anuncia un lockdown te durante e tempo aki, pues ‘tur cos tin mas dificil. Bo mester plania kico bo presion riba studiante, pero den e
cu 19 di januari mirando e can- su bon y su malo’, Manuela ta conta. ta bay cushina, cumpra cuminda, laba pandemia e ta bira mas. Nan no mes-
tidad di caso y hospitalizacion pa paña, haci cas limpi, pa asina bo por ter hacie mas dificil, si no hustamente
via di Covid-19. Bon Dia a comb- Un di e partinan negativo ta cu e ho- pone tempo pa scol regularmente pa mas facil.”
ersa cu 2 studiante di Aruba cu a geschool por ta un poco slordig cu bo no cay atras.”
cuminsa studia na Hulanda den cierto cuestionnan, pero alabes e ta Kico y cuanto cada HBO y Universi-
september pa tende nan experi- compronde pasobra e pandemia ta Petronia ta nota cu un di e aspectonan dad ta ofrece ta diferencia. Den me-
encianan y con e lockdown aki trece retonan nobo pa docentenan mas dificil di sigui un estudio durante sun luz, un manera con cierto scol-
lo bay afecta nan bida y estudio, y esnan trahando pa e hogeschool un pandemia ta cu no tin posibilidad nan HBO a dicidi di baha e presion
mirando cu e medidanan ta in- tambe. Sinembargo, e ta haya cu cier- pa recrea. “Bo ta bay scol den siman y riba studiantenan, ta cu nan a dicidi
clui cancelacion di tur les par- to cosnan ta keda fastioso, manera e den comienso bo por a bay un pret- di haci cu e studiante por haal e Bin-
cialmente fisico cu studiantenan echo cu e ta sperando un di su cijfer- park, un museo, of algo otro den dend Studieadvies (BSA) den dos aña
lo tabata siguiendo. nan ya pa un luna y mey. “Mi tabata weekend pa recrea, pero awo esey no en bes di un. Den e BSA e instituto
pendiente cu examencommissie, cu por mas. Mi mes ta nota cu haci ac- ta dicidi na final di un studiante su
Desde cu e pandemia a yega Hulanda, docente, pero hopi biaha nan no ta tividad fisico durante dia ta bira hopi prome aña si e mag di sigui cu su es-
tabata normal cu practicamente tur contesta mi emailnan. Di un banda mas importante pa bo salud mental, tudio a base di a haal mayoria di su
instituto di enseñansa superior (HBO mi ta compronde, pero e ta keda fas- y mi ta spera cu despues di aña nobo materianan. Universidadnan mien-
y Universidad) a stop tur les fisico y a tioso.” gymnan habri bek pa mi por cuminsa trastanto ta sigui cu e norma di BSA
cambio a opta pa ofrece enseñansa na bay.” manera esaki tabata prome cu e pan-
distancia via medionan electronico. Aparte di e aspecto institucional cu demia.
Despues di tempo y cu suavisacion por carece di claridad, Manuela ta
di medidanan contra Covid-19, un haya cu bo ta haya falta di contacto
cantidad di HBO y Universidad a humano. Manuela tabata bay fisica-
cuminsa ofrece cierto actividadnan y mente na su hogeschool un biaha pa
lesnan fisico, dependiendo di e insti- siman, pero aworaki esey no lo ta po-
tuto. Esaki a inclui introduccionnan, sibel mas. “Mi tabata echt gusta bay
como tanto cierto materianan unda scol pasobra no tin echt otro manera
colaboracion ta importante. pa crea un bon laso cu un persona.”
‘Tin bentaha y retonan den sigui ‘Pasco cancela ta fastioso pero
estudio durante pandemia’ conexion cu famia na Aruba mas
Un di e studiantenan cu nos a comb- facil cu nunca’
ersa cune ta Kayla Manuela, kende Banda di esaki, ta probabel cu e plan-
ta studiando derecho Hulandes na nan cu e tabatin pa pasco lo wordo
nivel HBO na Hogeschool van Am- cancela, mirando cu a anuncia cu por
sterdam. Manuela ta conta cu ora el acepta bishita maximo na cas di 3 per-
a bay pa biba na Hulanda, e tabatin sona. Pero Manuela no ta laga esaki ta
pensa cu esaki lo ta algo hopi dificil algo cu ta mantene frustra. “Mi ta un
pe, mirando cu e ta bin di un famia persona cu semper ta purba wak e bon
grandi y mirando esey e tabata pensa den algo, hasta si e ta malo of dificil.
cu ahusta na biba su so lo ta un reto, Sigur si ta cosnan cu nos no por cam-
pero el a prepara mentalmente un aña bia, ta miho pa pensa positivo y bin
di prome, cual a haci cu e por a ta pre- cu alternativa en bes di keda frustra
para pa ta responsabel pa su mes na cu cosnan no a bay segun nos tabata
un pais stranhero. kier. Mi ta kere mi lo bay djis yama mi
famia via Zoom por ehempel.”
Manuela ta conta con en realidad, e
temporada di estudio durante e pan- Esey hustamente ta un di e aspec-
demia ta algo cu ta trece varios reto tonan mas positivo actualmente se-
cu no tabatey durante temponan gun Manuela, “cu awendia bo por