Page 14 - 20200415

14 Antilliaans Dagblad Woensdag 15 april 2020
Curaçao

OPINIE Crisisheffing 1985 versus fing niet te laten gelden voor
Aruba. Aruba wilde na de af-
Door Maria Liberia-Peters scheiding van de Antillen, een
n de afgelopen dagen ben ik eigen fonds in het leven roepen,
diverse malen benaderd met eventuele Crisisheffing 2020 wanneer zij dat wenselijk acht-
I vragen aangaande de Crisis- ten. Uiteindelijk heeft de rege-
heffing (Publicatieblad 1985 no. ring politiek Aruba weten te
101 en no. 121), die mijn rege- overtuigen, dat zolang Aruba tot
ring op 6 september 1985 had 1 januari 1986 deel uitmaakte
ingevoerd. Deze vragen hebben van de monetaire unie van het
betrekking op de gerezen dis- Land Nederlandse Antillen de
cussie over de mogelijke invoe- regeling ook voor Aruba moest
ring van een zogenoemde ‘Cri- gelden. Al was het nog maar
sisheffing’/’Solidariteitshef- voor een periode van 4 maan-
fing’. De regering bestudeert den.
momenteel mogelijke scena- Op het Eilandgebied St.
rio’s, aangaande de ontstane Maarten is Hoger Toezicht van
sociaal-financieel-economische de Landsregering toegepast,
malaise die Covid-19 teweeg- waarbij met inschakeling van de
brengt. gouverneur, het Eilandgebied
Het is uiterst belangrijk om ertoe is gebracht de heffing in te
goed voor ogen te houden wat houden en af te dragen aan de
het eigenlijke doel van de crisis- Landsontvanger.
heffing van 1985 was. De pri- De nieuwe coalitie die per 1
maire functie daarvan was niet januari 1986 was aangetreden
zozeer om de kas van de over- besloot per 1 februari 1986 de
heid te spekken, maar was meer Crisisheffing op te heffen. De
bedoeld om de sterkte van de heffing had toen, na bijna 5
Antilliaanse gulden te waarbor- maanden, een opbrengst voor
gen. De devaluatie van de Vene- het fonds gegenereerd van ruim
zolaanse bolivar in 1983 heeft 42.775 miljoen Antilliaanse
een abrupt einde gebracht aan Zowel de Shell op Curaçao als de Lago op Aruba, sloten de deuren in 1985, terwijl de vooruitzichten voor guldens. Begin 1993 is in ver-
het lucratieve kooptoerisme van een vervanging van deze economische pijlers niet in zicht waren. band met de liquiditeitspositie
Curaçao. Zowel de Shell op van het Land en de Eilandgebie-
Curaçao als de Lago (Exxon) op Vandaar de crisisheffing van aan de Centrale Bank en werd het ingeleverde loon zou afleg- den het resterende bedrag op
Aruba, sloten de deuren, terwijl 1985. een wettelijk limiet vastgesteld gen, was voor de vertegenwoor- verzoek van de minister van
de vooruitzichten voor een De introductie van de crisis- voor wat de overheid van de digers van de werknemers te Financiën, volgens een verdeel-
vervanging van deze economi- heffing van september 1985, Centrale Bank mag lenen. Dat onzichtbaar. Deze introductie sleutel gestort op de vereffe-
sche pijlers niet in zicht waren. was dus niet zomaar uit de werd gesteld op vijf procent van zou betekenen dat de werkne- ningsrekening t.b.v. het Land
Tijdens de 1985-onderhandelin- lucht komen vallen. Vanaf 1984 de gemiddelde lopende inkom- mers minder inkomen zouden en de Eilandgebieden.
gen in Venezuela, lanceerde werd het duidelijk dat aanpas- sten van het Land in de drie ontvangen, zonder duidelijke Ik kom terug op de kwestie
Jhr. Mr. Emile van Lennep, ex- singsmaatregelen genomen voorafgaande begrotingsjaren. aanwijzing hoe de 15 procent van workforce en het daarmee
secretaris generaal van de Oeso, moesten worden, teneinde de Hierdoor konden de schaarse aan inlevering de economie ten samenhangende fiscale draag-
die als bijzondere afgezant van zorgelijke economische situatie deviezen langer meegaan. Het goede zou komen. vlak. Waar in 1985 duidelijk
minister-president Ruud Lub- van het Land Nederlandse An- land kon zich destijds deze Uiteindelijk werd besloten zicht was op de omvang van de
bers aanwezig was, het idee om tillen en de Eilandgebieden het heffing permitteren omdat er een Crisisfonds op te richten, workforce, leven wij nu in een
de Antilliaanse gulden te ont- hoofd te bieden. De druk op de fiscale draagkracht aanwezig en deze onder beheer van de toestand van veel onzekerheid.
koppelen van de Amerikaanse deviezenreserves werd zichtbaar was in de samenleving. Bank van de Nederlandse Antil- Het bedrijfsleven ligt vrijwel
dollar en daarvoor in de plaats en voorkomen moest worden Een groot aandeel daarvan len te plaatsen. De ingehouden stil. Het toerisme ligt stil en er
te kiezen voor een zwevende dat de waarde van de gulden in kwam uit de omvangrijke ont- gelden zouden via de Landsont- heerst onzekerheid over de
koers, een zogenoemd ‘mandje’ het gedrang kwam. Dit werd slagvergoedingen die Shell had vanger c.q. Eilandsontvanger in toekomst van de raffinaderij,
bestaande uit de Amerikaanse uiteindelijk op twee manieren uitbetaald. Bovendien was het het fonds gestort worden. In het terwijl ingeteerd wordt op de
dollar, de Venezolaanse bolivar bereikt. Ten eerste, was het aantal werkenden betrekkelijk publicatieblad P.B. 1985/120 reserves van de Refineria di
en de Nederlandse gulden (de effect van de heffing dat de omvangrijk. Met andere worr- werd geregeld hoe de gelden Kòrsou (RdK) in afwachting op
drie belangrijkste handelspart- consumptie werd ingedamd, den, er was toen voldoende ‘vet’ besteed zouden worden. overname door de nieuwe ei-
ners van de Ned. Antillen). Het waardoor uiteraard minder kon om te snijden. De heffing van 10 procent op genaar. Het wil mij doen voor-
voorstel werd niet ondersteund worden ingevoerd. Aldus werd Voordat mijn regering in het bruto-inkomen zou gelden komen, dat vanwege de ontsta-
door de Antilliaanse delegatie een aanslag op de deviezenre- september 1984 aantrad, was de voor alle werknemers en voor ne situatie door Covid-19, er
en wenste andere scenario’s te serves voorkomen. Ten tweede Shell, als de voornaamste eco- wat betreft de zogenaamde vrij geen goed zicht is op hoe groot
onderzoeken. De enige optie die werd 55 procent van de nomische pijler, reeds sedert beroepen, legde de Inspecteur het banenverlies zal zijn, ten-
overbleef, was een maatregel, opbrengsten van de crisishef- eind ‘83/begin ‘84 in gesprek der Belastingen een aanslag als einde uiteindelijk te kunnen
die het aanspreken van de de- fing bestemd voor de aflossing met de toenmalige regering en voorheffing op. Werknemers bepalen hoe groot de werkende
viezenreserves zou mitigeren. van de schuld van de overheid de vakbonden over bezuini- met een inkomen tot maximaal bevolking is die significant zal
gingsmaatregelen, teneinde de 600 gulden per maand, werden kunnen bijdragen aan een even-
bedrijfskosten terug te brengen vrijgesteld van inhouding t.b.v. tueel op te richten fonds. Als
tot een voor haar aanvaardbaar de Crisisheffing. De workforce het de bedoeling is om met een
niveau. In deze besprekingen op de 6 eilanden was in kaart dergelijke heffing de waarde
met de toenmalige regering en gebracht, daar de heffing gold van de gulden te beschermen,
de vakbonden werd op alle 6 de eilanden. Dit is een zoals dat in 1985 het geval was,
aangestuurd op een loonverla- belangrijk element om rekening dan lijkt het mij onwaarschijn-
gende maatregel van 15 procent mee te houden. De vraag is lijk dat de slechts op Curaçao
voor de Shellwerknemers, ge- immers of de huidige workforce eventuele afroming, voldoende
volgd door een loonmaatregel van het Land Curaçao momen- zal zijn om een betekenisvol
van 15 procent op het bruto-in- teel ruim genoeg is en de draag- effect te hebben.
komen van alle werknemers op kracht heeft voor een dergelijke Ik heb gemeend de werkelijk-
Curaçao ‘across the board’. Het maatregel. heid van de Crisisheffing 1985
een en ander moest tot stand Een ander aspect om reke- uiteen te moeten zetten, daar
komen na intensieve tripartite ning mee te houden is het feit men mij benaderd met vragen
overleg (regering-vakbonden-be- dat de maatregel voor alle zes die niet met en simpel ‘ja’ of
drijfsleven). Dit concept stuitte eilanden gold. De regeling voor ‘nee’ beantwoord kunnen wor-
op veel weerstand. De voor- het Eilandgebied Aruba is pas den.
naamste reden van vooral de per 2 oktober 1985 (P.B. 1985 Het betreft totaal verschillen-
vertegenwoordigers van de no. 107) in werking getreden. de situaties.
De Antilliaanse delegatie onder leiding van premier Maria Liberia- werknemers was dat de uitvoe- Aruba heeft aanvankelijk ervoor
Peters op Schiphol om te praten over het voortbestaan van de Shell ring van zo’n maatregel vooral gepleit om in verband met de Maria Liberia-Peters is de voor-
raffinaderij op Curaçao, 22 maart 1985. de zogenoemde ‘loonlijstwerk- ophanden zijnde status aparte malig minister-president van de
FOTO NATIONAAL ARCHIEF NEDERLAND nemers’ zou treffen. De weg die per 1 januari 1986, de Crisishef- Nederlandse Antillen.