Page 23 - AM200418
P. 23
5
Djasabra 18 aprel 2020
Arthur Sealy: "'Mouthdown’ pa ekspertonan di gaña gaña."
B B B B B "Sosten pa Gezaghebber Rijna!"
KRALENDIJK -- "Un awor Bonaire tin hopi, pero no sa su komportashon, bo 'talkshow' si di bèrdat e
pabien na Gezaghebber i e hopi eksperto riba tereno di no tin remedi ni vakuna. meta ta pa informá na un
profeshonal ku a duna salubridat, di kuido, di Awèl ami ta skucha intro- manera ophetivo, a base di
informashon tokante e ekonomia, di komunika- dukshon di eksperto i di konosementu di e materia
promé kaso di Covid 19 na shon i fantasia. Tur ke hiba Gezaghebber,pa despues no ku pa asta eksperto ta algu
skucha pregunta di e eks-
diskushon, tur ke evaluá,
nob", segun Arthur Sealy.
Bonaire. Un splikashon na
A A A A A òrdu ku a hasi mi trankilo i tur ke trese solushon, tur pertonan." huntu òf nos no por uni ni
"E lema di gobièrnu ta
"Ta fásil, profeshonal
motivá mi pa sigui e
ke kritiká, ke sa ta ken,
medidanan; laba man ku edat, sekso i di ki bario. Nan riba tereno di medisina, den tempu di krísis? Un kos
habon pa 30 sekònde, tene opservashonnan ta suma- salubridat ta informá kon e Gezaghebber a hasi malu,
distansia di 2 meter, no mente interesante i filosó- situashon ta i ta esei mi ke esta di anunsiá ku un’lock-
Nòmber di nos isla ta
ofisialmente Bonaire. Ántes a aglomerá i keda kas hasi fikamente bon argumentá, tende. Bo por kompará mi down’ no ta nesesario.
siña nos ku esaki ta bini di 'bon kos útil i e kosnan ku a ku ta demostrá nan kono- libramente ku un karné. Na Awor ta ora pa un ‘lock-
aire', meskos ku a krea e drumi pa motibu di kore aki sementu ku spesialistanan Bonaire no tin programa na down’ pa esnan ku no ta
nòmber 'Buenos Aires' pa kapital kore aya". Esaki analista ta keda manera un sèt di niun radio i televishon pa tende ku mester keda kas i
di Argentina. Enbèrdat tin un bon
aire ta supla na Boneiru. Un aire Arthur Sealy ta trese hende 'ongeschoold’.: diskutí ku diferente eks- un ‘mouthdown’ pa nos
fresku. dilanti, despues di a skucha Di akuerdo ku Arthur perto riba diferente materia ekspertonan di gaña gaña.
Bonaire sinembargo ta bini di i analisá e último komen- Sealy, den kuminsamentu el pa papia tokante e relashon Mi a lubidá ku tin libertat
e idioma arawak. E ta menshoná tarionan relashoná ku e a tende ku Bonaire ta pre- entre salubridat i ekonomia. di ekspreshon i no di
den dokumentunan bieu komo
Banare, Bonare, Boynare etc., promé kaso di coronavírùs pará. "Mi a keda asombrá. Kisas e studio ta chikitu? privasidat di e persona
loke ta nifiká tera plat òf a bou. na Boneiru. Kon bo por ta prepará pa un Awèl hür un sala grandi i infektá. Gezaghebbber ami
Pa e amerindionan ku a yega aki Sealy ta sigui su komen- atake si bo no ta mir’é, bo kada dia un radio ta tene ta sostené bo."
gran parti di Boneiru ta un teritorio tario: "Pero mi ta ripará ku
plat. Den un buki titulá 'Stemmen
uit het verleden', skirbí pa Gerard
van Buurt (biólogo) i Sidney Persona infektá ta di Boneiru
ainda ta den nos bokabulario. Kombinashon di diferente faktor
Joubert (lingwista), ku ta splika
e nòmbernan arowak-kaketio ku
***
Interesante ta ku Bonaire tin a determiná ku ta Coronavírùs
nòmber di kariño tambe:
Boneiru, Boneiro, Bonairu...
Interesante ta ku pa boneriano KRALENDIJK -- E promé ma ta ku mester evitá di ku e tèstnan tabata duna kombinashon di faktornan
tambe tin nòmber di kariño. Den persona infektá ku e Coro- hasi tèst di Coronavírùs sin resultado ku por interpretá akí a pone ku ta Sali for di
un entrevista ku mi tabatin hopi
aña pasá pa e programa navírùs ta un residente di ku tin síntomanan. “E ora tantu positivo komo nega- e punto di bista ku ta trata
'Herensia di Siglo 20' ku Nena Boneiru i e no ta kai den e ei bo ta tira ku un kañon tivo. Ta a base di un akí di un infekshon ku e
Carlo na Kòrsou e palabra kategoria di personanan di riba un muska, pa motibu kombinashon di faktornan Coronavírùs. A yega na e
'bonasaira' a kai. Ta un edat vulnerabel. Esei ta tur ku kisas ya el a pasa kaba.” a yega na e konklushon ku konklushon akí den kon-
denominashon ku spesialmente loke ku Marian Luinstra- El a sigui splika ku e vírùs e pashènt ta infektá ku e sulta ku ekspertonan di
hende grandinan di Kòrsou sa
usa pa boneriano. Tambe nan sa Passchier, dòkter di e sek- ta keda un tempu masha Coronavírùs. Kada bes e ADC i dr. Izzy Gerstenbluth,
bisa 'bonasaire'. Kada bes Nena shon di Salubridat Públiko kòrtiku den garganta di un resultadonan di tèst tabata epidemiólogo na Kòrsou i
tabata papia di bonasairanan ku di Entidat Públiko Boneiru, hende ku ta malu. Ora bai ínkonkluso. Banda di esei e ku ekspertonan di RIVM.
e tabata konosé na Kòrsou. kier a divulgá durante e e tèst, hopi bes no ta topa pashènt tabatin sínto- Pues no ta solamente a
***
Mi a keda kurioso pa sa mas konferensia di prensa, to- nada. Den e kaso di e promé manan. Ademas tabatin base di tèst a yega na e
di e ekspreshonnan bonasaira kante e persona en kues- pashènt di Corona na posibel kontakto ku un per- konklushon akí, Luinstra-
òf bonasaire, ku mi konosé pa tion. Esaki pa motibu di Boneiru, si ta hasi hasi un sona infektá di Aruba. E Passchier a splika.
hopi tempu kaba, sin ku nunka protekshon di su identidat. investigashon hopi minu-
m’a para ketu pa studia mas di Boneiru ta un isla chikitu el sioso i lo tèst mas tantu Ta p’esei mes nan ta buriku
dje. Kon bini nan a bini ku e
ekspreshon bonasaira? a bisa. posibel e médiko a sigurá.
Bonerianonan mes na Boneiru E pregunta ta kon ou- E tèstnan, tambe esnan ku
no ta yama otro bonasaira, sino toridatnan a aktua despues ta hasi via e drive-thru, no
boneriano. Na Aruba nan ta papia di a konstatá e infekshon tin nodi di bai Hulanda mas.
di bonè. Pero bonasaira? Mi sintí
no por hiba mi mashá leu. Bonè serka e persona infektá i si Ta manda nan pa labora-
a bira famá último tempu komo a tèst e personanan ku ken- torio ADC na Kòrsou, ka-
nòmber di un revista bunita de e tabatin kontakto. Se- minda ta analisá nan. E
produsí pa algun hóbe. gun Luinstra-Passchier, den laboratorio akí na e mo-
*** un kaso asina ta hasi un mentunan akí tin sufisiente
Tin hopi trabou pa hasi na
Boneiru. Na lugá di keda diskutí investigashon di e kon- ekspertisio i eksperensia ku
riba kon sin sentido, ta mihó nos taktonan ku e persona e tèstnan akí, ku no ta ne-
pone nos kabes na un i hasi infektá tabatin, pa asina sesario mas pa manda nan
investigashon. Papia ku nos haña un bista ku kende e Hulanda pa hasi tèstnan
grandinan. Ainda nan t'ei. Aki un
par di aña nan no t'ei mas. I nan tabatin kontakto durante e adishonal.
lo hiba tur nan konosementu i periodo ku e tabata tin sín- Promé ku a yega na un Awendia, ku e krísis di coronavírùs, ‘distansiamentu
nan sabiduria den nan graf. tomanan, pero tambe e dia- konklushon tokante e pro-
Pensa riba esaki. Ami ta trata di nan promé. Tambe ta wak mé pashènt na Boneiru, e sosial’ ta un ekspreshon konosí. Ta papia di
hasi loke mi por. Mi por guia otro, si e personanan ei tabatin tim na Boneiru a kibra ka- distansia di 1.50 pa 2 meter di hende fo’i otro. E
basta ku nan ke i tin pashon pa mensahe sinembargo no a yega serka e dos burikunan
hasié. síntomanan. Ta inventarisá bes pisá ku e pregunta si e aki. Ta p’esei nan ta buriku. Nan mester dal nan
tur esakinan persona akí ta positivo òf
*** Segun e dòkter, e proble- negativo. Esaki pa motibu kurpa un piedra promé. E ora ei nan ta siña (foto
Rudolf Wout).

