Page 7 - HOH
P. 7
A2 LOCAL
Dialuna 27 OctOber 2025
Grupo grandi na Aruba no tin ningun diploma ni certificado
OABA t’ey pa duna e cantidad di oportunidad necesario pa sigura
capacitacion di trahadonan
Scol di ofishi di anochi, hende pa traha, nan mester
OABA, por ta e contesta pa cuminza paga miho,” Marti-
e cantidad di ‘drop outs’ y nus a ilustra.
personanan sin diploma
algun. Y nan ta relativa- E trayecto ta reparti di tal
mente hopi. Trahadonan forma cu si caba nivel dos, e
na Aruba sin diploma, ni persona tin e capacidad por
certificado ta nifica cu ehempel, di ta un monteur
nan oportunidad pa bay diploma. Nivel tres ta nifica
dilanti ta hopi limita. cu e persona e ora por guia
un hende cu tin nivel dos.
Carlos Martinus, Director di “Y nivel cuater ta nifica cu e
OABA a bisa cu e meta ta pa persona, unabez diploma, por
por brinda e grupo aki un di bira un gerente, supervisor,
dos, di tres, di cuater of hasta unda e mes lo haci calcula-
mas oportunidad. cion, preparacion di trabou.”
Manera ta conoci Avondleer- Havertong a bisa cu e moti-
gangen a cambia pa vacion den e grupo di ano-
OABA,Openbaar Avond chi, pero e no ta sosode sin
Beroeps Onderwijs (Ense- esfuerso. Asina cu ta ripara
ñansa Profesional Anochi di cu un ta keda sin atende les
Aruba) na 2022. Carlos Mar- un anochi, mesora ta yama
tinus a bisa cu ta un reto per- nan y puntra kico ta pasando.
sonal di dje tabata pa e scol di “Nos kier pa nan sinti cu nan
anochi ta mescos cu esun di ta importante,” Martinus a
Corsou. Awor Corsou ta pas- agrega. “Nan ta sinti nan mes
ando algun reto, pero en todo aprecia,” E team chikito di
caso esun na Boneiro si ta OABA ta haci e yamadanan
cana hopi bon. “Nan ta hopi pa combersacion personal y
mas dilanti pasobra nan tin e asina motiva e studiantenan
fondo. Pero Corsou tin e scol pa nan no perde animo. “El a
di anochi ya pa 45 aña, com- traha pasobra nan ta sinti nan
parable cu nivel uno te cu mes balora. Hopi ta aki nan
cuater. Nan tabatin e avond sonanan interesa no tabatin aki, Carlos Martinus ta sinti Na Aruba, ta esnan cu ta pa un motibo.”
MTS.” ningun tipo di diploma, ni cu OABA, of scol di ofishi di traha, manera nos, tin cu bin
certificado. Nan tabatin uni- anochi, no ta competi ni cu cu cambionan y purba con- E programanan ta tres biaha
Locual Martinus a bisa cu e camente scol basico y kizas EPB ni EPI sino ta comple- vence autoridadnan.” Segun pa siman, cuater ora di les (45
tabata duro pa experiencia e a bay MAVO, HAVO, pero menta e sistemanan aki. Su Havertong, motibo ta cu na minuut) pa anochi. Di 6:15
tempo cu aki tambe a cum- tabata ‘drop-outs’ sin papel. speranza ta cu henter e trayec- Direccion di Enseñansa no di atardi pa 9:30 di anochi, cu
insa cu avond MTS y tabatin “Nos mester a bay Minis- toria di enseñansa profesional tin suficiente conocemento un pause di 15 minuut. Ade-
hopi interes, pero cu segun ter, pa reevalua y restructura ta cay bou un sistema. “Si nan di enseñansa profesional, cu mas nan ta haya tarea pa haci
luna tabata pasa, mita di e e plannan. Pasobra un gran sa kico OABA ta haci y nos sa ta nifica cu “nos cu conoce na cas. “Mayoria ta trabou
studiantenan ta cay afo. “Ta cantidad no por a cuminza kico nan ta haci, nos ta traha esaki, mester motiva nan, pa digital, cu nan mester manda
studiantenan cu ta den edad e programanan na nivel dos, miho cu otro.” Havertong a tuma e pasonan necesario. pa nan docente pa controla.”
unda nan ta haya pareha, ta cu ta locual ta duna na EPB. agrega cu locual scol di ofishi Banda di e componente prac-
haya yiu, problema na trabou, Nan mester tin e minimo di di anochi ta brinda ta un di E forma con Martinus ta tico, studiantenan ta haya
mester gana placa, kier cum- diploma.” dos oportunidad. “Si pa un of referi na e studiantenan ta Hulandes, Ingles y Papia-
pra auto. E ta logico pa e tem- otro manera bo no ta logra na ilustra e sentimentonan cu e mento. Tambe ta haya e asina
porada di edad.” E Director ta Locual a sali afor cu Aruba EPB, y ta bay traha, por acudi tin pa tur cu ta drenta y has- yama ‘Loopbaanbegeleiding,’
bisa cu no por huzga pasobra mester tabatin mester di pro- aki pa haya un diploma toch.” ta pa esnan cu pa un of otro “cu ta similar na e modulo
esnan cu si a logra“hopi bi- grama educativo na nivel di Martinus a subraya cu e scol motibo no por a sigui. Y hopi ‘Persoonlijke Vorming,’”
aha tabata pasobra nos tabatin asistente. “Casi nan ta biran- ta pa duna mas chens posibel, biaha, e motibo pa e ultimo Otro les ta di rekenen, mien-
mayor cu tabata yuda, nos ta- do e grupo mas grandi. Tin y como tal ta habri pa tur cu no ta falta di dedicacion di tras cu ta duna escogencia pa
batin net un tiki mas perse- asina hopi studiante na Aruba pa un of otro motibo no por e studiantenan sino circun- informatica. Algo importante
verancia cu otro y tambe hopi cu no a caba scol. Nan no tin a caba nan programa y kier stancianan personal. Pero si di e lesnan ta teoria di e ofi-
suerte. Pasobra bida hopi bi- nada. Ademas, tin hopi alum- cuminza atrobe. tin algo cu mester duna nan shi, cu ta sostene e practica.
aha ta suerte.” no di EPB cu tampoco a caba. speranza ta cu OABA semper “Si nan ta haci electro, nos lo
Y nan ta e grupo obhetivo.” Hunto Carlos Martinus y tin su portanan habri pa sigui kier pa nan busca trabou den
Como tal Martinus tabata Reggie Havertong tin casi brinda opcion pa studia. e ramo.”
contento di a organisa un Mas ainda, EPB no kier 70 aña den enseñansa profe-
prome encuentro pa e plan- brinda programanan educa- sional, cu ta inclui trabou na “Nos meta ta pa saca tur e Bon Dia Aruba tabata pre-
nan pa cuminza cu program- tivo na nivel uno y ta duna Hulanda y Aruba. Ambos ta hobennan cu awor ta gana sente ora cu Claudia Whit-
anan MBO na nivel dos te cu unicamente nivel dos. EPI compronde e balor di ense- na placa ta yena saco di co- field, Director di Enseñansa
cuater. E interes tabata gran- ta duna nivel tres y cuater. ñansa profesional practico y mestible y otro tipo di trabou tabata preparando pa hiba un
di, cu alrededor di 135 hende Consecuentemente, na 2024 ta mira e importancia pa yega asina pa drenta e program- studiante pa su stage. “E stu-
cu a mustra disponibilidad pa a cuminza cu scol di anochi na esnan cu pa un of otro anan educativo di OABA. diante ey ta pasa su stage y
cuminza scol anochi. na nivel uno. Di otro banda, motibo no por a logra nin- Pasobra asina cu drenta den aki e ta haya teoria di e ofishi
studiantenan cu no a caba gun diploma escolar. “Locual e programa, lo tin trabou pa cu ta yud’e compronde kico
Pero “nos no por a tuma ni HAVO, por ehempel lo dren- mi a gusta na Hulanda ta cu e persona. Nos reto grandi ta rekeri na trabou, den otro
mita di nan. Nos ta yama nos ta nivel dos of hasta tres, basa cambionan den e sistema di e si ta cu nan ta cuminza cu palabra conecta teoria cu tra-
mes e di dos oportunidad pa riba evaluacion. “Nos no kier tipo di enseñansa aki ta, cu e sueldo minimo, mientras cu bou.” Ta un asistencia cu tur
enseñansa y nos ta manda stroba ningun hende. Nos ta bin di ariba. Y si no cumpli, yena saco por genera dos mil studiante di OABA ta ricibi.
hende cas?” Motibo tabata kier pa tur bay dilanti,” Mar- ta corta mesora den e fon- florin facil. Mester papia cu e
cu un gran cantidad di e per- tinus a enfatisa. Den e sentido donan destina pa e programa. industria como tal, cu si kier

