Page 3 - bon-dia-aruba-20200327
P. 3
A3
LOCAL Diabierna 27 Maart 2020
Dr. Kenneth Croes:
Esaki ta un pandemia, un virus cu ta contagia hopi lihe
ORANJESTAD – Ayera Di loke ta trata distancia- cial p’e y tambe pa su famia. tin cu bay den cuarentena ob- cuarentena primeramente sin
durante un conferencia mento social, Croes a mani- ligatorio. DVG tin control di sintoma y el a cuminsa sinti
di prensa di Gobierno di festa cu e casonan no ta bira Den ultimo escenario ta per- nan pa wak si nan ta presenta algo, na e momento ey e tin
Aruba conhunto cu DVG asina tanto y epidemia ta sonanan cu ta den cuarente- sintomanan, si un persona ta cu bay isolacion, pa motibo
y Dr. Kenneth Croes, a of- keda dentro di e capacidad na, nan mes ta bon pero nan viola esaki ta haya un boet. cu e ta malo. Nan ta haci e
rece un splicacion di loke di cuido cu e pais tin. Den a core e risico. Por ehemplo test y si ta sali positivo e famia
ta trata e virus COVID-19, cuadro aki, dokternan di cas a bin for di Merca, di biaha e Si un persona cu tabata den tambe ta bay den cuarentena
como tambe cuarentena, y specialistanan a adapta nan
isolacion y distancia so- manera di traha, nan ta haci
cial. tur loke ta den nan posibi-
lidad pa yuda e comunidad.
Croes, ken ta dokter di cas Pero di otro manera, cu ta via
di districto Santa Cruz, a co- telefon of ora un persona ta
menta cu den dianan aki hopi hopi malo por haya un cita
hende ta scucha terminolo- y bay oficina, pa asina evita
gia cu e mayoria di nan no ta aglomeracion di hende, spe-
compronde, e virus aki prin- cialmente den grupo di hen-
cipalmente tin un nomber cu denan mas malo.
ta SARS-COV-2, loke ta ni-
fica COVID-19 y loke henter Asina mes, Croes a expresa
mundo ta conoce como coro- cu ta depende di comunidad
navirus. mes si nos pais ta bay haya
e epidemia lihe, incontrola-
E virus aki ta drenta ora un bel y trece caos, manera otro
persona ta nister of tosa y e paisnan cu tin un cifra di mas
particulanan chikito di e virus di 5.000 morto; of scoge e
ta sali for di e nanishi of boca otro banda, cu tambe lo sinti
y por cay riba hende cu por ta e efectonan, pero e no lo ta
para cerca of riba e superficie devastador.
rond di dje.
Coronavirus ta algo diferente
Di mesun manera, el a splica cu un simpel grip, e ta conta-
cu e virus ta drenta den pul- gioso. Si un grip ta contagia
mon y despues lo cuminsa dos persona, e coronavirus
multiplica su mes te cu dado den mesun lapso di tempo
momento e celnan no por ta infecta mas persona. Otro
mas y ta haya miyones di par- diferencia importante ta su
ticula di e virus. cifranan di mortalidad, pa
motibo cu tur hende por haya
For di e momento aki e pash- e virus aki, pero gruponan
ent lo cuminsa sinti manera di riesgo por haya mas lihe,
un grip, tosamento, keintura, como tambe mas complica-
dolor di garganta y si e caso cion.
ta mas intenso un rosea mas
cortico. Ta existi personanan Hendenan di edad avansa,
cu e virus aki por causa de- pashentnan di curason, di
struccion den nan pulmon y pulmon, diabetes, na unda
lo haya problema pa hala ro- e sistemanan di defensa cu
sea, pa e motibo aki e persona un persona mester ta afecta,
lo mester di un mashin res- tambe esunnan cu ta sufri di
piratorio. sobrepeso.
Croes a menciona cu e efec- Croes a señala e posibel es-
tonan aki riba un grupo di cenario cu e pandemia aki ta
hende, di un virus cu ta con- trece ta cuarenta of isolacion.
tagia asina lihe rond di mun- E prome escenario ta persona
do ta bira un pandemia. Cov- cu a sinti sintoma, tin e can-
id-19 a cuminsa na december tidad di risico, el a yama e
di aña pasa na Wuhan, China, number indica cu gobierno
di eynan el a cuminsa mul- a duna na Aruba cu ta 280-
tiplica asina tanto biaha cu 0101, den e caso aki mester
aworaki tin presencia na tur haci un test.
continente cu excepcion di
Antartica. E persona aki ta malo y ta core
su risico, na e momento aki
Na momento cu hende no e ta bay den isolacion den su
ta preocupa cu e situacion y cas y den caso mas grave por
instruccionnan cu gobierno ta bay hospital. Pa su famia
ta duna, nan por bira malo. ta conta distaciamento y si e
Asina tambe dokternan y en- resultado ta positivo, nan ta
fermera por wordo contagia y poni den cuarentena.
eynan e capacidad pa combati
e malesa aki ta bira mas chiki- Pa esunnan cu a haci e mesun
to, loke por un ocasiona un proceso cu sintomanan pero
caos den e pais. Un ehemplo e test sali negativo, Croes a
di esaki ta Italia of Spaña. specifica cu e persona mester
keda den distanciamento so-