Page 5 - HOH
P. 5

10 LOCAL                                                       AWEMainta                                            Diamars, 2 December 2025





                                                                Codependencia:


        Ora sociedad confundi habilita cu yuda






       DEN pasado, Aruba tabata conoci
       pa  su  sentido  fuerte  di  comunidad  y

       compasion genuino. Nos tabata cuida
       otro, specialmente den momentonan di
       necesidad.



       E  spirito  ey  no  a  disparce,  pero  den
       algun caso, nos sosten bon intenciona
       a  cuminsa  cambia  den  algo  menos
       util. Amabilidad sin limite por converti

       den  “enabling”  (facilita  comportacion
       destructivo), y cada bes mas, partinan
       di nos sociedad ta core e riesgo di haci
       net  esey  —  no  pa  intencion,  pero  pa

       custumber.


       En bes di empodera hende pa crece y
       tuma responsabilidad, tin biaha nos ta

       haci’e mas facil pa nan keda pega unda           social, hasta famianan bon intenciona             Loke Aruba mester  ta un  “reset”
       nan ta.                                          — tur por  cay den e patronchi aki  di            social. Nos mester:
                                                        habilita.                                         •  Mara  programanan  di  sosten  na
       E  dinamica  aki,  hopi  biaha  mira  den        Ora  asistencia  wordo  extendi  sin              participacion  activo  den  recuperacion

       relacionnan personal cu adiccion, yama           expectativa,  nos  ta  proteha  hende             of reintegracion.
       codependencia.  Y  e  no  ta  un  asunto         for di consecuencia pero tambe for di             •  Midi  programanan  di  ayudo  publico
       priva mas — e ta uno social. E impacto           crecemento. Nos no ta djis yudando un             pa resultadonan real, no djis disponibi-
       ta cla: Adiccion ta persisti, ciclonan di        hende sobrevivi nan adiccion — nos ta             lidad.

       dependencia  ta profundisa,  y comun-            haci’e mas facil.                                 • Empodera famia y comunidadnan pa
       idad ta carga e gasto.                                                                             pone limite saludabel.
                                                        Tin ehempelnan real tur caminda rond              • Papia abiertamente tocante adiccion
       Mantene paz en bes di trece cambio               di nos:                                           —  cu  honestidad,  no  berguensa;  cu

       Den nomber di harmonia, nos ta evita             • Hende ricibiendo asistencia social pa           berdad, no excusa.
       berdadnan  duro.  Nos  ta  duna  ayudo           añanan  largo  sin  e  rekisito  pa  busca
       sin haci pregunta. Nos ta ofrece di dos,         trabou of tratamento activamente.                 Ayudo real ta incomodo
       di tres, y hasta di dies chens sin spera         •  Hobennan  cu  ta  scapa  castigo  pa           Nos  tin  bon  intencion  —  y  esey  ta

       algo  a  cambio.  Nos  ta  yam’e  compa-         comportacion serio sin intervencion di            conta.  Pero  bon  intencion  sin  struc-
       sion,  pero compasion sin  responsabi-           largo plaso.                                      tura  no  ta  hiba  na  cambio.  Ta  tempo
       lidad ta bira complicidad. Nos ta bisa,          • Famianan cu ta keda keto pa amor of             pa nos stop di haci adiccion comodo y
       “Tur hende merece  un di dos  chens,”            berguensa, mientras un ser keri ta bay            cuminsa haci recuperacion posibel.

       pero masha poco nos ta puntra, “Kico             mas profundo den abismo.
       bo ta haciendo cu e chens ey?”                                                                     Pasobra ayudo berdadero no ta un boto
                                                        Ayudo real ta rekeri limitenan real               di salbabida cu ta mantene un hende
       Sosten ta wordo duna libremente, pero            Sosten  berdadero  no  ta  djis  tocante          na su luga. E ta un brug pa algo miho.

       sin structura. Y e tipo di sosten ey no ta       bisa “si.” E ta tocante bisa “si, pero...”
       hisa hende ariba — e ta mantene nan              E ta bisa,  “Mi  t’ey  pa bo,  pero  sola-        Laga  nos  stima  mas  fuerte  na  Aruba.
       na nan luga.                                     mente si bo ta dispuesto pa traha riba            No door di bisa “tur cos ta bon,” pero
                                                        bo mes.” Esey por zona duro, pero e no            door di kere cu hende ta capaz di mas

       Sistemanan cu ta sostene e problema              ta. Esey ta amor real — amor cu kier              — y tene nan na e standard ey. E ora ey
       Programanan di gobierno, agencianan              mira e persona crece, no keda pega.               so nos ta yudando di berdad.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10