Page 5 - HOH
P. 5
10 LOCAL AWEMainta Diamars, 2 December 2025
Codependencia:
Ora sociedad confundi habilita cu yuda
DEN pasado, Aruba tabata conoci
pa su sentido fuerte di comunidad y
compasion genuino. Nos tabata cuida
otro, specialmente den momentonan di
necesidad.
E spirito ey no a disparce, pero den
algun caso, nos sosten bon intenciona
a cuminsa cambia den algo menos
util. Amabilidad sin limite por converti
den “enabling” (facilita comportacion
destructivo), y cada bes mas, partinan
di nos sociedad ta core e riesgo di haci
net esey — no pa intencion, pero pa
custumber.
En bes di empodera hende pa crece y
tuma responsabilidad, tin biaha nos ta
haci’e mas facil pa nan keda pega unda social, hasta famianan bon intenciona Loke Aruba mester ta un “reset”
nan ta. — tur por cay den e patronchi aki di social. Nos mester:
habilita. • Mara programanan di sosten na
E dinamica aki, hopi biaha mira den Ora asistencia wordo extendi sin participacion activo den recuperacion
relacionnan personal cu adiccion, yama expectativa, nos ta proteha hende of reintegracion.
codependencia. Y e no ta un asunto for di consecuencia pero tambe for di • Midi programanan di ayudo publico
priva mas — e ta uno social. E impacto crecemento. Nos no ta djis yudando un pa resultadonan real, no djis disponibi-
ta cla: Adiccion ta persisti, ciclonan di hende sobrevivi nan adiccion — nos ta lidad.
dependencia ta profundisa, y comun- haci’e mas facil. • Empodera famia y comunidadnan pa
idad ta carga e gasto. pone limite saludabel.
Tin ehempelnan real tur caminda rond • Papia abiertamente tocante adiccion
Mantene paz en bes di trece cambio di nos: — cu honestidad, no berguensa; cu
Den nomber di harmonia, nos ta evita • Hende ricibiendo asistencia social pa berdad, no excusa.
berdadnan duro. Nos ta duna ayudo añanan largo sin e rekisito pa busca
sin haci pregunta. Nos ta ofrece di dos, trabou of tratamento activamente. Ayudo real ta incomodo
di tres, y hasta di dies chens sin spera • Hobennan cu ta scapa castigo pa Nos tin bon intencion — y esey ta
algo a cambio. Nos ta yam’e compa- comportacion serio sin intervencion di conta. Pero bon intencion sin struc-
sion, pero compasion sin responsabi- largo plaso. tura no ta hiba na cambio. Ta tempo
lidad ta bira complicidad. Nos ta bisa, • Famianan cu ta keda keto pa amor of pa nos stop di haci adiccion comodo y
“Tur hende merece un di dos chens,” berguensa, mientras un ser keri ta bay cuminsa haci recuperacion posibel.
pero masha poco nos ta puntra, “Kico mas profundo den abismo.
bo ta haciendo cu e chens ey?” Pasobra ayudo berdadero no ta un boto
Ayudo real ta rekeri limitenan real di salbabida cu ta mantene un hende
Sosten ta wordo duna libremente, pero Sosten berdadero no ta djis tocante na su luga. E ta un brug pa algo miho.
sin structura. Y e tipo di sosten ey no ta bisa “si.” E ta tocante bisa “si, pero...”
hisa hende ariba — e ta mantene nan E ta bisa, “Mi t’ey pa bo, pero sola- Laga nos stima mas fuerte na Aruba.
na nan luga. mente si bo ta dispuesto pa traha riba No door di bisa “tur cos ta bon,” pero
bo mes.” Esey por zona duro, pero e no door di kere cu hende ta capaz di mas
Sistemanan cu ta sostene e problema ta. Esey ta amor real — amor cu kier — y tene nan na e standard ey. E ora ey
Programanan di gobierno, agencianan mira e persona crece, no keda pega. so nos ta yudando di berdad.

