Page 4 - HOH
P. 4
Diasabra, 29 Maart 2025 AWEMainta LOCAL 3
Abuso financiero:
E banda scondi di violencia domestico na Aruba
ORA hende pensa riba violencia domestico, generalmente manan ta sinti nan mes isola y no sa unda nan por acudi.
imagen di abuso fisico of abuso verbal ta bin dilanti. Toch
tin un forma di abuso cu hopi biaha ta wordo lubida: abuso E consecuencia pa victimanan
financiero. E impacto di abuso financiero por ta devastador. Hopi victima
E tipo di violencia aki ta presenta regularmente na Aruba ta haya nan mes den debe profundo, ta perde nan indepen-
tambe y tin consecuencianan serio pa victimanan. Abuso dencia financiero y tin dificultad pa cuminsa di nobo ora nan
financiero ta trata di controla placa y e recursonan finan- finalmente bandona e relacion. Hasta si nan haya e curashi
ciero di un partner, causando cu e ta keda dependiente y pa scapa, nan hopi biaha ta keda man bashi tras y no tin
impotente. Aunke e ta menos visibel cu abuso fisico, e por acceso na necesidadnan basico manera vivienda y entrada.
ta mesun destructivo. Na Aruba, unda e gastonan di bida ya ta halto, esaki hopi
biaha ta nifica cu victimanan ta keda biba den pobresa pa
Kico ta abuso financiero? un tempo largo.
Abuso financiero ta un forma di control unda e abusado
ta tuma e finansa di e victima completamente den su man. Con nos por atende abuso financiero?
Esaki por sosode di diferente manera, manera retene salario, Combatimento di abuso financiero na Aruba ta cuminsa cu
nenga acceso na cuentanan bancario of obliga e victima conscientisacion. Comunidad y organisacionnan di ayudo
pa asumi debenan. Tambe ta presenta frecuentemente cu mester duna informacion activo riba e problematica aki y
abusadonan ta prohibi nan partner pa traha of sabotia nan informa victimanan tocante nan derechonan. Ademas, ta
carera, haciendo independencia financiero imposibel. Na di gran importancia cu centronan di refugio y puntonan
Aruba nos ta mira esaki hopi biaha refleha den relacionnan di sosten ofrece conseho y guia financiero, pa victimanan
unda un partner ta economicamente dependiente di e otro, por bira economicamente independiente. Tambe mester tin
loke ta haci e salimento for di e situacion dificil. mas cooperacion entre instancianan gubernamental, organ-
isacionnan social y banconan pa yuda victimanan cu asis-
Dicon abuso financiero ta keda invisibel tencia di debe y recuperacion di credito.
Un di e motibonan dicon abuso financiero ta asina dificil pa
reconoce ta sinta den e manera cu e ta manifesta su mes. Abuso financiero ta un problema poco resalta na Aruba,
Contrario na marca blauw of violencia visibel, abuso finan- pero e consecuencia pa victimanan ta ingrato. Ta tempo
ciero no ta laga ningun rastro fisico. Victimanan hopi biaha pa tuma e problema aki na serio y kibra e silencio. Door
ta sinti berguensa of culpa, pa cual motibo nan ta busca di aumenta conscientisacion, apoya victimanan y fomenta
ayudo menos lihe. Ademas, ta papia poco tocante e forma independencia financiero, hunto nos por pone un fin n’e
aki di abuso den e sociedad Arubano, pa cual motibo victi- forma scondi aki di violencia domestico.