Page 16 - BONDIA JAN 16
P. 16

A16                                                                                bista

Diabierna 16 Januari 2015

                        Rene Herde'(AVP)

Instituto pa atende diferencia di opinion
 entre gobiernonan mester tin caracter
                   di un corte

ORANJESTAD- E areglo pa          Maarten) na un banda y Hu-        Como cu no a yega na con-             Xiomara Ruiz-Maduro (MEP):
atende cu diferencianan di       landa na otro banda, ta e car-    senso riba e dos temanan aki,
opinion enter gobiernonan di     acter di e instituto aki. Aruba,  a dicidi di duna gobiernonan      Pa evita intervencion di Hulan-
paisnan di Reino mester tin e    Corsou y Sint Maarten ta          di e cuatro paisnan encargo       da nos mester ta bon prepara
caracter di un corte. E deci-    haya cu e instancia mester        pa traha riba e creacion di
sion di e instancia aki den tur  por tuma decisionnan cu ta        e instituto nobo aki den e                      na Aruba
caso cu e atende mester ta un    mara e gobierno di tur e cu-      forma cu e parlamentonan a
'veredicto' cu tur pais ta mara  atro paisnan di Reino. Esaki      describi. Y pa loke ta e dos as-  ORANJESTAD- E Statuut a contene e reglanan con nos ta
na dje, mescos cu den caso       kier men cu decisionnan di        pectonan importante cu par-       anda cu otro den Reino Hulandes y den esaki tin e posibili-
di un veredicto den cualkier     e instituto aki ta mescos cu      lamentonan den IPKO no a          dad pa Reino, lesa Hulanda, interveni den e gobernacion di e
caso di corte.                   e veredicto di corte. Nan ta      yega na consenso, pa laga e       Paisnan den Reino ora cos bay robes. E intervencion aki no
 No por ta asina cu un pais      definitivo. Den e delegacion      expertonan di gobiernonan         ta wordo activa facilmente, pero solamente ora cu un Pais no
ta bisa cu e veredicto no ta     di Hulanda no tabata tin          trata di yega na un solucion.     ta asumi su responsabilidad pa goberna drechi y riba dje no ta
conta pe of no ta conta pe tur   consenso riba e tema aki. Un      Na april awor e gobiernonan       duna señal tampoco di drecha locual ta robes, e ora ey numa
ora. Esey ta punto di bista di   parti di e delegacion tabata na   lo topa y trata e tema aki.       Hulanda por interveni pa asina cos no bira pio. Pero pa cada
partido AVP den parlamento       fabor pa e ta definitivo . Un     Na mei e parlamentonan lo         intervencion mester evalua con ta para cu e capacidad di e Pais
di Aruba. E otro caracteris-     otro parti tabata contra y al-    bolbe trata e tema aki si gobi-   pa por a evita cu cosnan ta bay robes y tambe pa por drecha e
tica importante di e instituto   gun tabata kier discuti esaki     ernonan no yega na un acu-        daño cometi. Aki ta na unda cu cada Pais den Reino mester
aki ta cu e mester ta comple-    den nan seno prome cu tuma        erdo.                             percura pa un bon sistema di ‘checks and balances’ cu ta tene
tamente independiente di tur     decision riba e tema.             Rene Herde':"E caracteristi-      control y ta bati alarma na tempo ora cosnan ta bayendo robes.
gobierno di tur pais di Reino.   Tipo di tema                      canan cu e instituto mester ta    Si nos tin suficiente‘checks and balances’ y nos haci caso di
Corte Supremo di Reino por       E di dos aspecto di e insti-      independiente, cu e ta duna       locual nan ta señala, nos por evita cu Hulanda ta interveni den
ta e instancia aki. Pero tambe   tuto pa atende cu diferencia      veredicto cu ta mara tur go-      gobernacion di nos Pais na e manera cu a sosode na juli 2014
tin sugerencia pa crea un in-    di opinion entre paisnan,         bierno di Reino (definitivo       na Aruba.
stancia completamente nobo       riba cua no a haya consenso       "bindend") y cu e ta trata en
pa haci esaki.                   tabata e tipo di tema cu e in-    todo caso interpretacion di       Cu ‘checks and balances’ ta wordo referi na e control cu mes-
Definitivo                       stituto aki lo por atende. Te     aplicacion di Statuut, ta esen-   ter tin riba e gobernacion di nos Pais. Ta trata aki di e control
Den e discusion den e con-       awor aki a papia di e tema        cial pa nos. Nos a pone esey      cu Parlamento di Aruba mester tin riba gobierno, pero tambe
ferencia di parlamentonan di     di 'diferencianan di opinion      den e mocionnan cu a wordo        e control cu mester wordo eherce door di organonan halto di
Reino (IPKO) cu a tuma luga      huridico riba interpretacion      adopta den parlamento di          nos Pais, manera Algemene Rekenkamer y Raad van Advies.
siman pasa, e tema aki tabata    di Statuut'. Pero otro paisnan    Hulanda na 2010 y den parla-      Banda di esaki Aruba mester por conta cu e trabou di control
esun principal riba agenda. A    di Reino ta haya cu e institu-    mentonan di Aruba, Corsou         cu Prensa, Corte, Universidad di Aruba, Banco Central, Ca-
tuna e conferencia henter dia    to mester tin e autoridad pa      y Sint Maarten aña pasa. E        mara di Comercio, ATIA y otro Gremio y Sindicato por eher-
pa yega a un acuerdo parcial     trata diferencianan di opin-      tres paisnan aki ta riba e mes    ce na bienestar di nos Pais. Ta e control aki ta trece balance
riba e tema aki. Un di e dos     ion of interpretacion di otro     un liña aki. Nos ta optimista     den e gobernacion di un Pais. Na momento cu e control aki
puntonan di diferencia en-       asuntonan entre gobiernon-        cu pa april awor tin consenso     bira menos of cay afo, gobernacion por bay for di man y aki ta
tre e delegacionnan di e tres    an manera leynan di Reino         den henter Reino riba esaki."     na unda cu ta habri caminda pa Hulanda interveni na Aruba.
paisnan di Reino den Ca-         y decisionnan di gobierno di
ribe (Aruba, Corsou y Sint       Reino.                                                              Ora cu nos topa cu señalnan di mal gobernacion nos mester
                                                                                                     haci algo cu nan y no keda keto y pensa cu e problemanan
                                                                                                     lo resolve di nan mes. Cada un di nos tin e deber moral cu
                                                                                                     Aruba pa por contribui na e bon gobernacion di nos Pais. Si
                                                                                                     nos kier ta un Pais autonomo den Reino Hulandes nos mester
                                                                                                     asumi nos responsabilidad como tal y nos mester percura pa
                                                                                                     nos Pais wordo bon goberna. Parlamento di Aruba como e
                                                                                                     organo di mas halto di control na nos Pais tin e deber pa duna
                                                                                                     e miho ehempel den controla y percura pa e debido balance
                                                                                                     den gobernacion. P’esey Parlamento di Aruba, specialmente
                                                                                                     e fraccion mayoritario, no por permiti su mes e luho mas di
                                                                                                     bira cara otro banda ora cu oposicion of otro organonan di
                                                                                                     control bati alarma y señala mal gobernacion. Parlamento di
                                                                                                     Aruba a perde hopi tempo caba na discusion nan irelevante na
                                                                                                     luga di a enfoca riba e señalnan cu awe a pone cu Hulanda ta
                                                                                                     interveni na nos Pais.

                                                                                                     Laga e intervencion di Hulanda den 2014 sirbi como ehempel
                                                                                                     pa nos tur,cu nos mester asumi nos responsabilidad y percura
                                                                                                     pa un bon sistema di ‘checks and balances’ na Aruba. Esaki ta
                                                                                                     e unico manera cu nos lo por evita mas intervencion di Hu-
                                                                                                     landa den gobernacion di nos Pais.
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21