Page 50 - MIN SOC JULY 21
P. 50
A19 pensa
Diamars 21 Juli 2015
Skirbi pa drs. Marisol Krosendijk, psicologo
10 Manera pa tuma decision
Ora bo no tin ningun idea kico pa haci
Diariamente nos ta con- posibel falta di harmonia status of locual “hende” lo • Busca alternativa- • Considera cu abo
fronta cu decisionnan cu despues di a tuma un de- pensa. Si bo bira victima di nan den futuro por sinti to-
ta determina nos futuro. cision e diferente pensamento fas- Hopi biaha nos ta enfoca riba cante bo decision
Dependiendo di nos cir- Investigacion ta mustra cu tioso aki, purba di imagina e opcionnan considera caba, Den su TED talk, psicologo
cunstancia cierto decisi- hende tin e tendencia di mira bo un scenario den cual niun pero ta neglisha posibel alter- Daniel Gilbert a argumenta
onnan ta parce imposibel. e caminda cu nan a scoge di otro persona ta preocupa pa e nativanan. En cambio, pun- cu, “ Cada un di nos ta cana
Si bo ta sinti pega na un un manera mas positivo un- ki decision cu bo tuma. Iden- tra bo mes, tin variacionnan rond cu e ilusion cu....nos re-
crusada y bo no sa kico pa abes cu nan a cuminsa riba tifica ki metanan inherente ta den e opcionnan presente cu cientemente a bira e persona
haci, e ora investigacion dje. Esaki ta wordo yama alinea cu locual bo berdade- por traha? Tin camindanan cu semper nos mester a bira
nobo riba con bo por haci falta di harmonia despues ramente kier, no locual otro- completamente diferente cu y cu nos lo ta pa resto di nos
decisionnan por yuda. di a tuma un decision, un nan ta comanda. bo por investiga? Por ehem- bida.” Den su investigacion,
Lesa e 10 tipnan aki pa fenomeno cu ta haci cu hen- • No laga miedo pel, ora di purba dicidi entre el a haya cu hende tin e ten-
asina bo pasa di confusion denan conscientemente ta conduci bo, pero no igno- dos pareha, considera no kies dencia di menosprecia con
pa claridad. abstene nan mes di reconoce ra esaki tampoco ningun- si bo tin confusion hopi nan balornan, person-
• Haci bo huiswerk of admiti nan eror ora nan a Pa crea e bidanan cu nos grandi, esaki por ta un se- alidad, preferencia, y hobby-
Maske bo tin e tendencia di haci esaki. Falta di harmonia kier, nos mester tuma ries- ñal cu ningun di e dos op- nan ta cambia den e siguiente
haci decisionnan basa riba despues di a tuma un deci- gonan, tin biaha riesgonan cionnan ta corecto y tin un 10 añanan. Nos “ilusion di
bo intuicion, na luga di basa sion por afecta e manera cu grandi. Pero pa bisa cu nunca pareha miho pa bo eyfo. fin di historia” por motiva
riba echonan, educa bo mes bo ta tuma decision y e por bo mester tuma decisionnan • Stop di pensa riba nos pa kies kico ta miho pa
ta un prome stap importante. haci cu bo actitud ta sigui ta basa riba miedo ta mucho e decision cu bo mester nos pa awor na luga di kico
Adkiri lo mas tanto informa- di husgamento den e direc- simpel. Miedo ta proteha nos tuma un rato ta bon pa nos futuro. Maske
cion posibel tocante bo op- cion cu ya caba bo ta movi- di peliger, pero ora ta trata di Keda pensa profundamente ta dificil pa bisa di antemano
cionnan y organisa esaki nan. endo. decisionnan grandi di bida, tocante un decision por haci kico nos lo kier den futuro,
Investigacion ta mustra cu • Puntra bo mes nos mester tene cuenta cu bo un tiki loco. Keda fiha bo pensa riba e posibilidad cu
instintonan tin e tendencia di kico bo lo kies pe si nin- miedo. Investigacionnan ta mes riba e detayenan tambe nos lo kier algo diferente den
ta mas sigur ora nan ta wordo gun otro hende no tabata mustra cu si bo enfoca riba por interveni cu bo habili- futuro cu nos lo kier awor.
haci pa expertonan, asina ta preocupa keda leu di cosnan cu ta na dad pa haya claridad tocante • Acepta cu kisas no
haci di bo mes un experto Pa hopi decisionnan, e nece- bo miedo na luga di persigui locual bo berdaderamente tin un decision perfecto
riba e topico relacion cu e sidadnan y deseonan di hen- locual nos kier, nos ta bira kier. Investigacion ta mustra Tuma un decision fuerte y
tema, por haci bo intuicion denan stima ta di importan- solitario y insigur. Por ehem- cu si bo logra distrae bo mes duradero por duna en par-
mas confiabel. cia y mester tin influencia. pel, pa dicidi di keda den un un rato for di un decision pa ticular hopi stress ora bo
• Papia cu hende- Hopi biaha, al contrario, nos relacion amoroso, haci bo es- un rato y despues bin bek na imagina cu tin solamente un
nan cu a tuma decision- ta sumamente influencia pa cogencia a base di locual e ta, dje fresco, esaki por yuda bo escogencia corecto y bo mes-
nan similar factornan externo manera no a base di locual e no ta. pa haci e movecion corecto ter djis haya sa kico esey ta.
Papia cu diferente persona cu locual ta bay duna nos mas (cu e condicion cu bo ya caba Pero e berdad ta hopi biaha
a sigui e diferente camind- bo ta bon informa- simple- cu cada opcion tin bandanan
anan cu bo ta considerando- mente evita un decision por bon y bandanan malo. Cual-
y kendenan ta dispuesto pa completo pasobra esaki ta na kier caminda cu bo scoge, bo
papia di manera honesto to- bo hopi stress ta improbabel por sinti un cierto tristeza,
cante nan. Maske niun hende cu esaki ta yuda). sentimento di perdida y are-
su experiencia ta exactamente • Purba cada opcion pentimento na cierto mo-
igual na esun di bo, mester Investigacion ta sugeri cu mento. Esaki siguramente no
tin hopi mas pa siña di nan. hende tin e tendencia di kiermen cu bo a tuma un mal
Investigacionnan ta sugeri cu tuma decisionnan di un decision. E sentimentonan
e manera di procede aki por manera diferente dependien- aki ta normal.
yuda bo haci un pronostico do si nan ta den un bon beis Recordatorio di dia:
mas confiabel tocante bo me- of mal beis. Pa evita e prob- Tin biaha den bida bo mester
sun reaccionnan di probabel lema aki, imagina bo cu bo a tuma decisionnan cu ta miho
eventonan den futuro. tuma un decision y ta sinta pa bo, no pa tur otro hende.
• Tene cuenta cu cu e escogencia ey pa un par No tuma un decision perma-
di dia. E strategia aki ta per- nente basa riba un emocion
miti bo pa observa con bo ta temporario. Un rekisito pa
sinti ora bo ta den diferente exito ta e organisacion per-
situacionnan. fecto di informacion pa tuma
un decision.q