Page 50 - MIN SOC JULY 21
P. 50

A19                                                                                                                   pensa

Diamars 21 Juli 2015

                           Skirbi pa drs. Marisol Krosendijk, psicologo
                                      10 Manera pa tuma decision

     Ora bo no tin ningun idea kico pa haci

Diariamente nos ta con-         posibel falta di harmonia       status of locual “hende” lo       •	 Busca alternativa-            •	 Considera cu abo
fronta cu decisionnan cu        despues di a tuma un de-        pensa. Si bo bira victima di      nan                              den futuro por sinti to-
ta determina nos futuro.        cision                          e diferente pensamento fas-       Hopi biaha nos ta enfoca riba    cante bo decision
Dependiendo di nos cir-         Investigacion ta mustra cu      tioso aki, purba di imagina       e opcionnan considera caba,      Den su TED talk, psicologo
cunstancia cierto decisi-       hende tin e tendencia di mira   bo un scenario den cual niun      pero ta neglisha posibel alter-  Daniel Gilbert a argumenta
onnan ta parce imposibel.       e caminda cu nan a scoge di     otro persona ta preocupa pa e     nativanan. En cambio, pun-       cu, “ Cada un di nos ta cana
Si bo ta sinti pega na un       un manera mas positivo un-      ki decision cu bo tuma. Iden-     tra bo mes, tin variacionnan     rond cu e ilusion cu....nos re-
crusada y bo no sa kico pa      abes cu nan a cuminsa riba      tifica ki metanan inherente ta    den e opcionnan presente cu      cientemente a bira e persona
haci, e ora investigacion       dje. Esaki ta wordo yama        alinea cu locual bo berdade-      por traha? Tin camindanan        cu semper nos mester a bira
nobo riba con bo por haci       falta di harmonia despues       ramente kier, no locual otro-     completamente diferente cu       y cu nos lo ta pa resto di nos
decisionnan por yuda.           di a tuma un decision, un       nan ta comanda.                   bo por investiga? Por ehem-      bida.” Den su investigacion,
Lesa e 10 tipnan aki pa         fenomeno cu ta haci cu hen-     •	 No laga miedo                  pel, ora di purba dicidi entre   el a haya cu hende tin e ten-
asina bo pasa di confusion      denan conscientemente ta        conduci bo, pero no igno-         dos pareha, considera no kies    dencia di menosprecia con
pa claridad.                    abstene nan mes di reconoce     ra esaki tampoco                  ningun- si bo tin confusion      hopi nan balornan, person-
•	 Haci bo huiswerk             of admiti nan eror ora nan a    Pa crea e bidanan cu nos          grandi, esaki por ta un se-      alidad, preferencia, y hobby-
Maske bo tin e tendencia di     haci esaki. Falta di harmonia   kier, nos mester tuma ries-       ñal cu ningun di e dos op-       nan ta cambia den e siguiente
haci decisionnan basa riba      despues di a tuma un deci-      gonan, tin biaha riesgonan        cionnan ta corecto y tin un      10 añanan. Nos “ilusion di
bo intuicion, na luga di basa   sion por afecta e manera cu     grandi. Pero pa bisa cu nunca     pareha miho pa bo eyfo.          fin di historia” por motiva
riba echonan, educa bo mes      bo ta tuma decision y e por     bo mester tuma decisionnan        •	 Stop di pensa riba            nos pa kies kico ta miho pa
ta un prome stap importante.    haci cu bo actitud ta sigui ta  basa riba miedo ta mucho          e decision cu bo mester          nos pa awor na luga di kico
Adkiri lo mas tanto informa-    di husgamento den e direc-      simpel. Miedo ta proteha nos      tuma un rato                     ta bon pa nos futuro. Maske
cion posibel tocante bo op-     cion cu ya caba bo ta movi-     di peliger, pero ora ta trata di  Keda pensa profundamente         ta dificil pa bisa di antemano
cionnan y organisa esaki nan.   endo.                           decisionnan grandi di bida,       tocante un decision por haci     kico nos lo kier den futuro,
Investigacion ta mustra cu      •	 Puntra bo mes                nos mester tene cuenta cu         bo un tiki loco. Keda fiha bo    pensa riba e posibilidad cu
instintonan tin e tendencia di  kico bo lo kies pe si nin-      miedo. Investigacionnan ta        mes riba e detayenan tambe       nos lo kier algo diferente den
ta mas sigur ora nan ta wordo   gun otro hende no tabata        mustra cu si bo enfoca riba       por interveni cu bo habili-      futuro cu nos lo kier awor.
haci pa expertonan, asina ta    preocupa                        keda leu di cosnan cu ta na       dad pa haya claridad tocante     •	 Acepta cu kisas no
haci di bo mes un experto       Pa hopi decisionnan, e nece-    bo miedo na luga di persigui      locual bo berdaderamente         tin un decision perfecto
riba e topico relacion cu e     sidadnan y deseonan di hen-     locual nos kier, nos ta bira      kier. Investigacion ta mustra    Tuma un decision fuerte y
tema, por haci bo intuicion     denan stima ta di importan-     solitario y insigur. Por ehem-    cu si bo logra distrae bo mes    duradero por duna en par-
mas confiabel.                  cia y mester tin influencia.    pel, pa dicidi di keda den un     un rato for di un decision pa    ticular hopi stress ora bo
•	 Papia cu hende-              Hopi biaha, al contrario, nos   relacion amoroso, haci bo es-     un rato y despues bin bek na     imagina cu tin solamente un
nan cu a tuma decision-         ta sumamente influencia pa      cogencia a base di locual e ta,   dje fresco, esaki por yuda bo    escogencia corecto y bo mes-
nan similar                     factornan externo manera        no a base di locual e no ta.      pa haci e movecion corecto       ter djis haya sa kico esey ta.
Papia cu diferente persona cu   locual ta bay duna nos mas                                        (cu e condicion cu bo ya caba    Pero e berdad ta hopi biaha
a sigui e diferente camind-                                                                       bo ta bon informa- simple-       cu cada opcion tin bandanan
anan cu bo ta considerando-                                                                       mente evita un decision por      bon y bandanan malo. Cual-
y kendenan ta dispuesto pa                                                                        completo pasobra esaki ta na     kier caminda cu bo scoge, bo
papia di manera honesto to-                                                                       bo hopi stress ta improbabel     por sinti un cierto tristeza,
cante nan. Maske niun hende                                                                       cu esaki ta yuda).               sentimento di perdida y are-
su experiencia ta exactamente                                                                     •	 Purba cada opcion             pentimento na cierto mo-
igual na esun di bo, mester                                                                       Investigacion ta sugeri cu       mento. Esaki siguramente no
tin hopi mas pa siña di nan.                                                                      hende tin e tendencia di         kiermen cu bo a tuma un mal
Investigacionnan ta sugeri cu                                                                     tuma decisionnan di un           decision. E sentimentonan
e manera di procede aki por                                                                       manera diferente dependien-      aki ta normal.
yuda bo haci un pronostico                                                                        do si nan ta den un bon beis     Recordatorio di dia:
mas confiabel tocante bo me-                                                                      of mal beis. Pa evita e prob-    Tin biaha den bida bo mester
sun reaccionnan di probabel                                                                       lema aki, imagina bo cu bo a     tuma decisionnan cu ta miho
eventonan den futuro.                                                                             tuma un decision y ta sinta      pa bo, no pa tur otro hende.
•	 Tene cuenta cu                                                                                 cu e escogencia ey pa un par     No tuma un decision perma-
                                                                                                  di dia. E strategia aki ta per-  nente basa riba un emocion
                                                                                                  miti bo pa observa con bo ta     temporario. Un rekisito pa
                                                                                                  sinti ora bo ta den diferente    exito ta e organisacion per-
                                                                                                  situacionnan.                    fecto di informacion pa tuma
                                                                                                                                   un decision.q
   45   46   47   48   49   50   51   52   53   54   55