Page 8 - AHATA
P. 8
42 AWEMainta.NL Zaterdag, 22 November 2025
Erfgoed in verandering: duurzaamheidsnormen. In sommige regio’s wordt al minder gebouwd,
De nieuwe realiteit van schaalverkleining overwogen of samenwerking gezocht om de traditie
levensvatbaar te houden. De passie is onveranderd, maar de uitvoering
Nederlandse folklore vraagt meer dan ooit om aanpassing.
Carnaval ondergaat een ander soort druk. Ooit sterk gebonden aan
NEDERLAND staat bekend om zijn rijke tradi- katholieke regio’s, is het uitgegroeid tot een nationaal fenomeen. Maar
ties en folklore, van imposante bloemencorso’s culturele verschuivingen, discussies rond inclusiviteit en maatschap-
tot kleurrijk carnaval. Maar in een veranderende pelijke gevoeligheden beïnvloeden de manier waarop Nederland carnaval
samenleving, waar diversiteit, globalisering en viert. Wat vroeger vanzelfsprekend was — stereotypen, satire over
veranderende waarden steeds meer de toon grenzen heen, luid feestgedruis zonder reflectie — wordt nu kritischer
zetten, komen ouderwetse rituelen en folklor- bekeken. Tegelijkertijd wordt de essentie van carnaval, een dagenlange
istische uitingen onder druk te staan. De vraag viering van omkering en vrijheid, door gemeenschappen stevig bewaakt.
is niet alleen wat we willen bewaren, maar ook De vorm verandert: Minder traditie om de traditie, meer focus op saam-
welke tradities moeten meebewegen — of zelfs horigheid en respect.
verdwijnen.
Ook andere folkloristische elementen staan ter discussie. Tradities met
Het bloemencorso, met zijn indrukwekkende een christelijke oorsprong, zoals paasvuren of Sint-Maarten, worden
wagens en duizenden vrijwilligers, is een van geconfronteerd met moderne veiligheidsregels, milieunormen en soms
de meest iconische Nederlandse tradities. Deze dalende betrokkenheid onder jongeren. Evenementen die vroeger
evenementen trekken jaarlijks honderdduizenden vanzelfsprekend waren, moeten nu actief draagvlak creëren. En dan is
bezoekers en worden internationaal geroemd als er nog de invloed van internationalisering: Halloween, Black Friday en
cultureel erfgoed. Toch worden corso’s gecon- andere overgewaaide tradities concurreren met lokale gebruiken, waar-
fronteerd met praktische uitdagingen: Stijgende door jongeren zich soms meer aantrekken van Amerikaanse popcultuur
kosten, een tekort aan vrijwilligers en strengere dan van eigen erfgoed.
Daartegenover staat dat Nederland juist nieuwe tradities ontwikkelt of
oude vormen opnieuw uitvindt. Lichtfestivals, foodtrucks en culturele
stadsparades winnen terrein — modern, toegankelijk en los van reli-
gieuze of regionale oorsprong. Ze passen in een samenleving die snel
verandert, mobiel is en waarin identiteit steeds meer wordt samen-
gesteld uit diverse invloeden. Dit roept echter wel een scherpe vraag
op: Vervangen deze moderne festivals de klassieke tradities of vullen ze
elkaar aan?
Een belangrijke factor die vaak onderschat wordt, is de gemeenschap-
skracht achter folklore. Veel tradities bestaan dankzij vrijwilligers die
hun tijd, geld en energie investeren. Wanneer generaties wisselen en
de betrokkenheid niet automatisch wordt overgenomen, ontstaat een
natuurlijke druk op het behoud van cultureel erfgoed. Tradities zijn dus
geen statisch gegeven — ze leven of sterven door de inzet van mensen.
En dat maakt ze kwetsbaar.
Nederland staat op een kruispunt: Het wil tradities bewaren, maar moet
erkennen dat cultuur alleen toekomst heeft als ze durft te bewegen.
Sommige gebruiken zullen verdwijnen omdat de samenleving verandert;
anderen zullen evolueren en juist sterker terugkomen. Tussen nostalgie
en modernisering ligt de realiteit: Cultuur is geen museumstuk, maar
een levend organisme.
Wat blijft, wat verandert en wat verdwijnt? De komende jaren zullen
laten zien welke tradities voldoende draagvlak hebben om de druk van
de tijd te doorstaan.
