Page 12 - ANTILL DGB

12 Antilliaans Dagblad Woensdag 27 juni 2018
Feuilleton

DE MEMOIRES VAN TATAIS LODEWIJK
DOOR

DANIEL
De haven en de schepen (84) GERHARTS

n de jaren 1921-1923 was de omhoogstaken. Er was altijd
gezaghebber van ons eiland wat deining bij de pier en op
Ide heer Richard J. (Hensy) een gegeven ogenblik prikte
Beaujon. Vóór de heer Beau- een van die spietsen door de
jon op ons eiland kwam, had- huid van het schip. Dat was
den wij geen aanlegsteiger of niet verwonderlijk, want het
pier. Passagiers, bemanningen was een oud besje van zo’n
en lading werden met een jaar of dertig.
boot naar de wal gebracht en Kunnen we dat dichtmaken
het strand opgetrokken. met een stuk spek en een
Hensy Beaujon, zoals hij stalen plaat? Ja, dat kon. En zij
genoemd werd, liet een hou- spek gehaald (in die tijd kwam
ten pier bouwen tussen het spek aan in zijden van
Fort Oranje en het huidige ongeveer 100x30 cm.).
douanekantoor. Hij deed daar IJzeren platen had men aan
zelf actief aan mee en ging in boord. Bouten ook, en dan
een duikerklok onder water Gezaghebber Richard J. (Hensy) ging het spek op de huid van
kijken of het werk goed werd Beaujon. het schip, daarop de ijzeren Zeilschepen aan de moderne pier.
gedaan. Waarschijnlijk was er plaat, in het ruim ook een
niet veel geld voor dit werk eerste maal tot Landsraad ijzeren plaat, de gehele zaak zien dat ik niet overdreef. De ,,Meneer de voorzitter, geen
beschikbaar en was het hout gekozen en het bouwen van met een viertal bouten met reis ging door en de leden van cent van Aruba voor Bonaire.”
niet bestand tegen de paalwor- een echte grote pier, waaraan moeren aangedraaid en klaar de Staten waren overtuigd. Ik vroeg aan de voorzitter of
men. grote zeeschepen zouden was kees. In mijn verbeelding Ook de directeur van Openba- ik een verhaaltje mocht vertel-
Reeds in de vergadering van kunnen aanmeren, was een zag ik al een stel haaien langs- re Werken, die meegegaan len en ik zei: ,,In 1877, meneer
de Raad van Politie d.d. 3 au- van zijn voornaamste doelwit- zijde het schip zwemmen, het was. de voorzitter, was er grote
gustus 1929 (gezaghebber en ten. spek ruikende, maar aanko- nood op Aruba. Er was door
twee Landsraden) zei de ge- Ieder jaar werd op de ‘wen- men niet. Een nieuwe pier een orkaan veel schade aange-
zaghebber H.B.C. Schotborgh: selijksbegroting’ een bedrag In de vergadering van de Er gebeurde echter niets. In de richt, er was armoede.
,,Bonaire heeft een pracht van van fl. 100.000.- geplaatst als Staten van 25 april 1946 had ik vergadering van 20 december En is toen ook op Bonaire
een rede. Een eerste vereiste is eerste termijn voor een nieu- gelegenheid om over het pier- 1946 werd weer over de pier een comité gevormd met het
een behoorlijke steiger. De we moderne pier en iedere tje van Bonaire te spreken. Het gesproken en ik stelde voor dat doel geld, voeding en kleding
thans bestaande steiger is te keer werd dat met een rode piertje dat in 1930 voor 50 jaar het bestuur fl. 125.000.- op de voor Aruba in te zamelen. Als
smal en niet lang genoeg en streep op Curaçao doorge- goed werd verklaard kostte in suppl. begroting van 1947 zou Bonaire dat toen niet had
bevindt zich gedeeltelijk in een haald. Wat verbeelden die 1945 fl. 49.000.- aan reparatie- plaatsen, als eerste termijn gedaan, dan zou de heer Eman
zeer slechte toestand. Omdat kerels daar in Bonaire zich! kosten. voor een grote nieuwe pier. daar misschien niet hebben
de Kolonie zich in een voort- Een pier voor grote schepen! Men beloofde in dat jaar Dat bedrag stond op de begro- gestaan. Mogelijk dat zijn
schrijdende economische Was toch nooit nodig geweest! eerst een betonnen pier, men ting voor 1945 en werd ge- voorvaderen van de honger
toestand bevindt en over vol- En waarom nu op eens? had zich vergist in de kosten- voerd omdat de ‘deskundige’ zouden zijn gestorven. Ik heb
doende geldmiddelen In het jaar 1946 deed ik berekening en men besloot de uit Suriname, die belang had de lijst gevonden van degenen
beschikt, moet thans overge- mijn intrede in de Staten. deskundige uit Suriname te bij de levering van het hout, die bijgedragen hebben om de
gaan worden tot het bouwen Toen was ons steigertje al 15 laten overkomen, die tevens de onze pier nog zo best vond. nood te lenigen. Maar één
van werken, die ook later het jaar oud. houtleverancier was! Hij ver- Er gebeurde nog niets. ding heb ik niet kunnen vin-
eiland van nut zullen kunnen De paalwormen van Bonaire klaarde nu, dat na deze repara- In mei 1947 werd de begro- den ‘meneer de voorzitter’. Ik
zijn.” waren blijkbaar van een bij- tie en versterking de pier weer ting 1948 in Commissieverga- moet die ton van Aruba heb-
In 1930 werd door de gou- zondere soort, want het mam- goed was voor 30 jaar. dering van de Staten bespro- ben.”
verneur opdracht gegeven tot barklakhout van Suriname De Maatschappij van ken en ik deelde de voorzitter Henny Eman stond op en
het maken van een nieuwe was voor die wormen bijzon- Havenwerkers verrichtte het mede, dat ik van plan was een zei: ,,Goed meneer de voorzit-
steiger en in dat jaar werd met der aantrekkelijk. Men kon en de uitvoerder verklaarde, amendement in te dienen ten ter, ik ga ermee akkoord.” In
het werk aangevangen. door talloze gaten door de dat hij het werk uitvoerde bedrage van fl.100.000,- op de openbare vergadering van
De constructeurs van haven- palen heen kijken. Het leek omdat het hem opgedragen art. 2761. Aanleg van een de Staten van 30 mei 1947
werken, de firma Dijckerhoff wel of een paal uit een stel was, doch dat het geld weg- nieuwe pier te Bonaire (1e werd het amendement met
en Widman, bouwden een gaten bestond, die met wat gooien was. Het gedeelte dat termijn) en dit bedrag te ver- algemene stemmen aangeno-
pier van mambarklakhout van houtvezels aan elkaar werden niet vervangen is, is nu rottig. krijgen door de post Vallei men en vervolgens nam het
Suriname, ijzersterk en ver- gehouden. Heel logisch. Ik stelde voor dat afsluiting te Aruba ermede te bestuur het amendement
klaard werd dat de pier voor 50 Verscheidene palen waarop enige leden van de Staten een verlagen. over. Bonaire zou zijn pier
jaar goed was. het pierdek rustte, staken reisje naar Bonaire zouden Henny Eman stond op, trok krijgen!
In 1932, toen de staart van boven het dek uit en dienden maken en zouden kunnen zijn pantalon omhoog en zei: Maar er gebeurde nog niets.
een orkaan, die 25 mijl ten als meerpalen. Die hadden
oosten van Bonaire voorbij- onder water een stutpaal, die
trok, de zee tot grote hoge met bouten aan de hoofdpaal,
golven opzwiepte, stond de ongeveer een meter onder
houten pier nog als een rots. water, waren bevestigd. Die
Het landhoofd werd weggesla- stutpaal ging dan wat schuin
gen, doch de steiger zelf niet. naar de zeebodem, zodat de
Het schip van de KNSM, dat hoofdpaal een zeer krachtige
vier maal per maand Bonaire meerpaal was.
aanliep, meerde aan dat in zee
staande gedeelte en de passa- Incident met de Baralt
giers en lading werden weer Op een zaterdag kwam de
met een bootje naar de wal Baralt ’s middags om 2 uur
gebracht, zoals dat vroeger ook aan, nogal diep geladen en de
gebeurde. boeg van het schip raakte een
stutpaal. Die was zo erg door-
Moderne pier boord, dat hij brak. Hierdoor
Na de orkaan werd een breder schoot de stutpaal wat rechter,
landhoofd gemaakt en spoedig van de pier af. Het in zee
was er weer verbinding van de staande stuk van de meerpaal
wal naar de aanlegsteiger. had aan de breuk scherpe
In 1935 werd ik voor de stukken hout, die als spietsen De Baralt raakte een stutpaal.