Page 13 - bon-dia-aruba-20200325
P. 13
A13
servicio Diaranson 25 Maart 2020
Prevencion di Abuso di Mucha durante Sudoku
Crisis di Coronavirus
ORANJESAD - Un hogar no ta un espa- di keda den contacto cu nos famia y amigo-
cio sigur pa tur mucha. Cas ta caminda nan, nos lo por reduci stress & ansiedad den
un mucha ta supone di lanta sigur y con- e temporada aki. Como cu nos ta practicando
tento, pero e realidad ta cu esaki no ta e distanciamento social e lo bira dificil pa co-
caso di tur mucha. Varios mucha ta wor- necta na e mesun manera di semper, pero un
do exponi na abuso di mucha y violencia yamada caba lo por haci un diferencia grandi.
domestico den nan mesun seno familiar. Mayornan por papia tocante nan preocupa-
cionnan cu sernan keri y pidi nan pa ayudo
Durante temporada cu scol ta cera, p.e. y conseho.
vakantie grandi y dianan di fiesta, e casonan di
abuso di mucha ta aumenta. Pa algun mucha Cuida otro
nan escapatorio ta nan scol y nan maestronan Parti e tareanan di cas y haci palabracionnan
ta nan persona di confiansa cerca kende nan claro na cas. Corda cu e ta importante pa
ta busca apoyo. mantene e palabracionnan. Sea consecuente.
No laga frustracionnan y stress escala. Puntra
Violencia na cas normalmente ta tuma luga pa ayudo na tempo. No tene miedo of ber-
mas tanto den oranan di anochi, e ora cu guensa di pidi yudansa cu tareanan di cas. Pa
mayoria biaha tur miembro di famia a caba mayor cu tin pareha haci palabracionnan di e
di traha y ta na cas. Durante e dianan aki nos tareanan di cas y e cuido di e muchanan. E
lo keda mas tanto paden pa practica distancia- ta importante pa cada mayor haya un tempo
mento social. E chens pa abuso di mucha y pa nan mes tur dia. Pa mayornan cu no tin
violencia domestico lo t’ey 24/7. pareha, pidi ayudo di un persona den bo cir-
culo familiar of un amistad.
Nos sa cu stress ta un di factornan di riesgo
principal pa abuso di mucha, specialmente Personanan di confiansa
abuso fisico, abuso verbal & emocional. E Tin mayor cu mester traha apesar di e circun-
situacion actual di Coronavirus ta trece stress stancia. Mirando cu scolnan ta cera mayornan
cune ariba diferente aspecto, p.e.: ta haya nan mes inesperadamente ta busca un
persona pa wak pa nan yiu. Tin algun mu-
• Stress financiero cha ta keda cerca un famia, mayoria biaha un
• Stress y preocupacion di wordo kita for wela of un welo. Semper e ta importante pa
di trabou mayornan percura pa e mucha keda cerca un
• Stress di e exceso di informacion tocante persona di confiansa. Abuso sexual di menor
Coronavirus 90% di biaha ta pasa door di un persona cu e
• Stress di no tin hende pa wak pa nan yiu mucha conoce. P’esey e ta importante pa keda
(oppas) extra alerta pa e señalnan di abuso sexual. Si
• Stress di tin mucho hende na cas na me- un mucha no ta sinti comodo pa keda cerca
sun momento un hende reconoce esaki y pensa ariba un
• Stress pasobra mayornan no tin tempo pa otro solucion, un otro persona di confiansa.
nan mes
Mayornan tambe por haci uzo di un ‘safe
E ta normal pa sinti stress den e dianan aki word’. Esaki ta un palabra cu e mucha y e ñanan pa señala abuso di mu- negligencia di mucha yama
pasobra nos no tin siguransa di varios cos y mayor so sa. Ora e mucha bisa e palabra e ta cha y violencia na cas. Si un Bureau Sostenemi na 588-
kisas esaki ta duna nos un sentimento di im- un indicacion cu e mucha mester di e mayor persona scucha of mira algo 1010
potencia. su yudansa inmediatamente. Mayornan por e ora e mester bisa algo. Na
yama e persona cu ta cuidando nan yiu na or- momento cu señala abuso Pa informacion tocante abu-
Kico nos por haci pa preveni abuso di mucha anan inespera pa asina check con ta bay cu e di mucha bo no mester keda so y negligencia di mucha e-
durante e crisis di Coronavirus? mucha. Asina mayornan por wak con ta bay- keto, bo no mester bira cara. mail Fundacion Respeta Mi
endo cu e mucha durante nan ta na trabou. Abuso di mucha ta un asunto na respetami@setarnet.aw
Acerca famia & amigonan pa apoyo di nos tur. E ta responsabi- of fundacion.respeta.mi@
E ta importante pa mantene conexion cu nos Bisiñanan lo por hunga un rol primor- lidad di cada adulto pa per- gmail.com
sernan keri durante e temporada di cuaren- dial cura pa e bienestar di nos
tena. Conexion cu nos sernan keri lo evita cu Victimanan di abuso di mucha & violencia muchanan. Si abo ta pensa cu e bida di
nos lo sinti nos mes isola of solitario. Door domestico lo mester conta cu e apoyo di bisi- e mucha of di otro persona
Si bo ta un bisiña preocupa ta na peliger den e cas yama
of si bo a señala abuso di mu- central di polis na 100
Pronostico di Tempo cha, acerca e famia y puntra
nan con ta bayendo. Splica Pa un victima busca ayudo
nan cu bo ta sinti preocupa den e dianan aki cu nan lo
Tempo: (40 te 61 km/ora. 22 te 33 pa loke bo a scucha y/of mira. ta cera paden, por ta dificil.
Parcialmente nubia cu un nudo). Ofrece bo yudansa si esaki ta E victima lo ta cera un gran
awasero pasahero. necesario. porcion di dia cu nan (posi-
Situacion general di bel)abusado. Esaki lo hacie
Temperatura maximo 31 tempo pa proximo 24 Instancianan pa acudi pa dificil pa nan yama pa sosten
grado Celsius, temperatura ora: ayudo y ayudo. P’esey nos no por
minimo 26 grado Celsius. No ta spera cambionan sig- Olanan ta for di direccion Pa mayornan den necesidad pone enfasis suficiente cu e ta
nificante den e tipo di cli- noordoost cu haltura di 3 te pa haya apoyo y sosten tuma importante pa bisiñanan keda
Bahada di solo :6:51pm ma cu tin actualmente. Un localmente 6 pia na parti- contacto cu telefon pa mayor alerta pa e señalnan di abuso
subida di solo: 6:40am tempo generalmente seco nan oost te noordwest. ‘Tienda di Educacion’ na 161 di mucha y violencia domes-
lo sigui prevalece. tico. E cambio & stress cu e
Biento: Aviso/ alerta: Pa mayornan cu mester con- Coronavirus ta trece cune ya
For di direccion y modera; Condicionnan mariti- Ta suplica operadonan di seho y tips den lantamento caba por ta un experiencia
forsa 4 te 5 (20 te 39km/ mo/ estado di lama: boto chikito pa bay cu cau- di un mucha entre 0-12 aña traumatico pa un mucha, no
ora,11 te 21 nudo). Den dia Un estado di lama gener- tela riba partinan oost te yama Fundacion Pa Nos laga abuso di mucha y vio-
basta fuerte te posiblemente almente modera ta wordo noordwest di costa y lama Muchanan na 588-0856 lencia domestico bira un otro
fuerte den rafaga forsa 6 te 7 spera pa proximo 24 ora. habri. trauma. Keda safe, proteha
Pa conseho tocante abuso y nos muchanan!