Page 15 - ANTILL DGB

Zaterdag 1 februari 2020
Literatuur 15
de Noré: Lambarosa

gisteren en gisteren was de aan de mensheid in relatie tot
poort naar het verleden”, heet vrije wil en keuzemogelijkheid:
het veel en veel later. ,,We zijn alleen geboren, we
Alle personages verhouden zich sterven alleen en we worden al-
op de een of andere wijze tot de leen geboren om te sterven”,
tijd, verleden, heden en toe- zegt Marion in de grot. Maar
komst, voor de jongeren in de ook: ,,Pijn is nooit voor niets.
grot is tijd een kwestie van leven Waar je niet dood aan gaat word
of dood, het lot van de hoerenlo- je sterker van. Liefde is nooit
per loopt na verloop van tijd uit voor niets.”
op complete verwarring, en de Rond deze relatieproblema-
nachtclubzanger die op zijn re- In het besproken boek tiek tussen mensen en tussen
tour is, verliest zijn greep op het zijn de intertekstuele mens en god staat in het derde
verleden omdat hij zijn geheu- verwijzingen à la Jean deel van de roman de identiteits-
gen kwijt is. Tegenover die as- Paul Sartre. vraag centraal van de ‘ik’ met
pecten van tijdsverloop wordt diens geheugenverlies, die ‘af-
het belang van het leven hier en fectieve bloedarmoede’ ge-
nu benadrukt. noemd wordt, omdat dit verlies
Een tweede belangrijk motief breker blijkt, zodat relaties nooit het verlies van de waarde als
is dat van menselijke relaties, bestendig blijken te zijn en dus mens inhoudt.
hechten en onthechten, tussen evenmin een oplossing bieden. Tegenover deze verlatings-
de personages die in allerlei om- Centraal in het eerste deel ‘De angst en eenzaamheid staan
standigheden voor complicaties grot’ staat een toneelspel van de intermenselijk contact en liefde,
en verwarring zorgen. jongeren, waarin Lambarosa waarbij religieuze sentimenten
In het eerste deel zien we hoe verweten wordt dat deze zich een rol spelen. Zo zijn er in het
de twee jongens Imro en Ramon ‘verschuilt in de diepten der werk van Annel de Noré voort-
concurrent zijn als het gaat om duisternis terwijl wij op aarde durend Bijbelse noties zoals in
wie de leiding heeft en in hun allerlei misère hebben, u ont- ‘Lambarosa’ een verwijzing naar
wederzijdse liefde voor het meis- trekt zich aan uw verantwoorde- Christus’ lijden op Golgotha en
je Monica, maar ze voelen ook lijkheden.” Wat is de oorzaak besluit de roman met het citeren
saamhorigheid en verwantschap van het kwaad in de wereld, van van 1 Corinthiërs 13, het hoog-
als overlevenden van een ramp. ellende en narigheid: ,,Lambaro- lied op de liefde: ,,Niemand kan
Het tweede deel heeft de titel sa is dat deel van onze persoon- liefhebben zonder zelf liefgehad
‘scheidingsangst’ of ‘levens- lijkheid dat geen vat heeft op wat te zijn.”
angst’ die overwonnen moet gebeurt. Of gebeurtenissen waar
worden: ,,Eens zal mijn schei- we geen invloed op kunnen uit- Schrijven De omslag van het boek.
dingsangst omgezet worden in oefenen. Die schrijven we toe Achter de genoemde motieven
levensmoed.” Relaties worden aan een opperwezen, God of de staat een centraal gegeven aan-
gezocht in uitgebreid beschre- duivel.” Lambarosa is als een gaande het schrijverschap. Deel Betekenis Lambarosa
ven seksuele contacten, waarbij god die wel de wereld geschapen een en deel twee besluiten er-
overmatig alcoholgebruik spel- heeft, maar deze verder overlaat mee, in deel drie staat het schrij- ,,Lambarosa is dat deel van ons leven, waar we noch als
verschap zelfs centraal. Zo vor- individu, noch als groep of als mensheid invloed op
men auteur en tekst voor de le- kunnen uitoefenen, of in ieder geval nauwelijks. Ziekte,
zer het scharnier tussen de drie dood, natuurrampen. (…) Omdat we daar geen vat op
delen en brengt ‘schrijven’ en ‘li- hebben, schrijven we dat toe aan een oppermacht.” (p.
teratuur’ eenheid in de totaliteit 136)
van de roman, waarbij boven-
dien de roman in de roman van
L.J. Romani: Het lam en de roos
de sleutel vormt. ,,Ik wil schrij-
ver (…) worden om kinderen, verantwoordelijk? Het lam, de verhaal. De verteller vraagt zich
jonge volwassenen en zelfs vol- roos of de grote onbekende? Hij af: ,,Ben ik een schrijver die zich
wassenen te poweren door mijn deed de laptop aan, las en zo ziekelijk identificeert met zijn
eigen zwakke punten te over- schreef.” personages dat hij is doorge-
winnen, door erover te schrijven In het derde deel van de ro- draaid? (…) Wie ben ik, welk per-
en te praten”, zegt Imro, een van man, ‘Ik’, wordt de roman ‘Het sonage, Ramon, Imro of een
de twee overlevenden in de grot. lam en de roos’ gepubliceerd on- combinatie?”
Imro werkt aan een verhaal ‘over der het pseudoniem L.J. Moriani Schrijvers stellen vragen, le-
een meisje wier ouders op schei- en werkt de schrijver L.J. Morani zers zoeken antwoorden, waar-
ding staan’ en geeft dat verhaal verder aan het derde en laatste bij ze weten dat een roman altijd
de titel ‘Scheidingsangst’, het deel dat nog uitgebreid moet meerduidigheid oproept, want,
tweede deel van de roman. Aan worden op het moment dat hij zegt de verteller, ‘verrassende
het einde van het tweede deel sterk genoeg zal zijn en voldoen- wendingen in deze verhalen
schrijft de hoofdpersoon als in de afstand heeft gecreëerd om krijg ik door het centrale thema
trance aan zijn verhaal, dat het ‘in fictie een grote roman over een beetje te bedelven onder
derde deel zal vormen. alles’ te kunnen schrijven. Hij allerlei motieven’ en ‘onopge-
,,Alles wat hem overkwam no- wordt een bekend auteur die loste vragen geven een verhaal
teerde hij (…) alles wat in hem naast verhalen werkt aan de ro- vaak net dat tikkeltje extra’. Zo is
opkwam. Ook losse vreemde man ‘De ontmoeting’, want ‘cre- ‘Lambarosa’ uiteindelijk een
flarden: Het lam wordt naar de atief schrijven zal me emotio- pleidooi voor de literatuur op
slachtbank gevoerd. Eerst door neel uit de nesten halen’. zich, de aard en de functie ervan,
anderen. Tot hij de roos ontmoet Wie schrijft die blijft: ,,Schrij- in een spel tussen auteur, tekst
en niet van haar kan scheiden en ven werkt genezend en zo kan ik en lezer.
hij zichzelf naar de slachtbank ook helpen”, zegt Imro. Zo is
leidt. Wie is verantwoordelijk? schrijven troost en noodzaak om Annel de Noré: Lambarosa.
Het lam, de roos of een onbe- niet te vergeten in een relatie Haarlem: In de Knipscheer 2019,
kende? Kinderen verliezen hun tussen verteller en lezer. Zoals 540 pagina’s; ISBN 978 90 6265
Elk deel van de roman wordt voorafgegaan door een motto ouders. Ouders verliezen hun de auteur zich identificeert met 557 1;
uit de klassieke roman ‘The Old Man and the Sea’ van Ernest kinderen. Wiens schuld is dat? zijn personages, zo identificeren
Hemingway. Armoede, oorlog, ziekte… Wie is lezers zich van hun kant met het i www.indeknipscheer.com