Page 17 - AWEMAINTA
P. 17
Diabierna, 1 Juni 2018 AWEMainta 17
Minister di Salubridad Publico ta informa
comunidad di Aruba di e efectonan di uzo di tabaco
DIA 31 di Mei ta dia Mundial sin Tabaco. Aumenta crisis asmatico
Tur aña World Health Organization (WHO) ta scoge pa Aumenta riesgo pa bronkitis y neumonia
conscientisa diferente riesgonan cu humamento ta trece. Aña Sintomanan respiratorio
aki a concentra ariba problemanan cardiovascular.
A base di esaki Minister di Salubridad Publico a logra
Humamento ta causa daño na bo curpa manera cancer y pa diferente instancianan manera, FADA, IBiSA, KWF.
malesanan cronico manera entre otro presion halto, stroke, Witgele Kruis, CAA, dokter di casnan y representantenan
infarto y dolor na bo pecho. Nicotina ta reduci e “caliber” di di Ministerio di Salud sinta hunto y trece claridad den nan
bo adernan locual ta causa cu bo presion ta subi. funcion pa asina tin un mihor colaboracion.
Minister di Salubridad Publico, Sr. Dangui Oduber kier Si un persona kier stop di huma e por acudi na su dokter di
informa y conscientisa e comunidad di Aruba di e efectonan cas cu por dun’e tratamento pa esaki, si ta necesario. Cerca e
cu e uzo di tabaco ta trece cun’e, pero alabes kier informa na POH (praktijk ondersteunende huisarts) e por haya conseho
unda mester acudi pa ricibi guia of haya informacion pa stop y un “motiverende gesprek”. E persona por haya guia tambe
di huma. cerca Consultorio pa Asuntonan di Adiccion (CAA). Como
alternativa tin dos otro instancianan na Aruba cual ta Aruba
Ministerio di Salubridad Publico kier haci enfasis tambe Hypnosis Center y tambe Agencia Adventista di Desaroyo y
ariba resultadonan di un encuesta cu a wordo realisa entre Recurso Asistencial) cu ta un organisacion humanitario. Si
hobennan di 12 – 19 aña na 14 scolnan secundario caminda bo ta huma mas cu 10 biaha pa dia of bo ta huma dentro di
a resulta cu 67% di e hobennan aki no a yega di papia over di e prome 30 minuutnan despues cu bo a caba di lanta for di
e uzo di tabaco cu nan mayornan na cas. Tambe a resulta cu soño, tin hopi chens cu bo lo cay den remarca pa medicamente
5.5% di e hobennan aki a huma sigaria un biaha of mas den por medio di bo dokter di cas.
e ultimo 30 dianan. Barbaramente 48% di e hobennan aki a
yega di huma prome cu nan 13 aña. Minister Dangui Oduber ta conseha pa esnan cu no ta huma,
no cuminsa. Pa esnan cu ta huma, pa acudi nan a dokter di
Cu esaki ministerio di salubridad publico kier pa mayornan y cas. Door di stop di huma, bo ta reduciendo e riesgo pa un
docentenan enfatisa mas ariba e efecto di uzo di tabaco entre evento vascular cu 70%.
e hobennan.
Tambe Minister kier recorda cu tur persona tin e derecho
Aparte cu e mayornan tin cu conscientisa nan yiunan, di ta “SHS – Free” den areanan publico. E ley aki a wordo
mester corda tambe cu si e mayornan mes ta huma, nan ta aproba y ta pendiente pa wordo ehecuta. Pidi esunnan cu
exponiendo e muchanan na e huma cual ta convertinan den ta huma rond dibo pa por fabor no huma den sercania di bo
humado pasivo (second hand smokers), cu consecuencia pa: yiunan y/o di bo mes. Proteha bo mes di no bira victima di
Aumenta infeccion na horea humado pasivo.