Page 19 - AHATA
P. 19

A2   LOCAL
                       Diasabra 5 Juli 2025
              Reforma di sector publico: A pesar di blueprint, ehecucion ta keda atras



            Recientemente a keda pu-     y plataforma – manera e HR
            blica  e  agenda  y  rapport  Dashboard, e portal nacional
            di ehecucion (Uitvoering-    di  HR,  y  un  sistema  digi-
            srapportage) pa e periodo  talisa  di  maneho  di  recurso
            di april te september 2025,  humano (E-HRM) – a keda
            tocante  e  implementa-      desaroya  of  ta  den  proceso
            cion di reforma cu Aruba  di  implementacion.  E    her-
            a acorda cu Hulanda den  mentnan  aki  ta  diseña  pa
            cuadro  di  e  landspakket.  trece  transparencia,  respon-
            Esaki  ta  bira  e  prome  pa  sabilidad y tracking di presta-
            aña  2025.  Den  esaki,  por  cion den e tareanan diario di
            nota  avancenan  grandi  gobierno.
            den e area di preparacion,
            pero  e  implementacion  Na  mes  momento,  Aruba  a
            mas  amplio  ta  kedando  inverti den e diseño di un pro-
            atras.                       grama nacional di desaroyo di
                                         liderazgo, cu un enfoke riba
            Aruba y Hulanda ta trahando  cultiva  liderazgo  moderno  y
            hunto  riba  implementacion  adapta na tur nivel di servicio
            di  e  landspakket  basa  riba  e  civil.  Otro  mehoracionnan
            acuerdo  mutuo  di  coopera-  institucional ta inclui e lansa-  continua.              pel,  mientras  e  version  ini-  Sinembargo, e siguiente etapa
            cion riba reforma. Parti di e  mento  di  e  Academia  Pais                            cial di e HR Dashboard awo  ta bay rekeri mas cu planifica-
            reforma  ta  destina  na  sector  Aruba, un ambiente digital pa   Mientras  tanto,  gobierno  ta  ta  operacional,  e  expansion  cion. Loke Aruba mester awo
            publico.                     desaroyo  profesional,  como   continua  enfrentando  obsta-  y evaluacion a largo plaso di  ta accion decisivo: e boluntad
                                         tambe e introduccion di po-  culo  den  implementacion.  e sistema ainda ta pendiente.  politico pa sostene reforma, e
            Den  prome  mita  di  2025,  litica pa atende personal inac-  Mientras  hopi  plan  di  re-  Similarmente,  maske  gobi-  capacidad pa maneha imple-
            agenda  di  reforma  di  sector  tivo, preveni mal conducta, y   forma ta detaya y tin bon al-  erno di Aruba a haci progreso  mentacion compleho, y e dis-
            publico  di  Aruba  a  para  na  sostene iniciativanan nobo di   cance, e traduccion di plani-  den defini un maneho di de-  ciplina pa mantene momen-
            un punto delicado entre pro-  asignacion.                 ficacion  pa  practica  ta  proba  saroyo di liderazgo, no a lansa  tum.  Proyectonan  manera
            greso administrativo y transi-                            di ta dificil. Hopi di e trabao  ainda  ningun  ciclo  di  train-  operalisacion completo di E-
            cion politico. Manera delinea  Falta di materialisacion di   ta depende riba experticio ex-  ing,  y  marconan  di  evalu-  HRM, e lansamento di e Ofi-
            den Capitulo 7 di e agenda y          reforma             terno, y retraso den contrata-  acion ta keda den horizonte.   cina di Maneho di Transicion,
            rapport di implementacion, e  E  logronan  aki,  mientras   cion  a  atrasa  progreso  na  Den un cantidad di caso, ac-  y  e  comienso  di  ciclonan  di
            pais  ta  continua  en  buskeda  principalmente  ta  prepara-  varios  frente.  E  creacion  di  tividadnan  administrativo  ta  training  di  liderazgo  mester
            di un administracion publico  torio  den  su  naturalesa,  ta   un sistema di clasificacion di  wardando  luz  berde  politico  sali  di  papel  y  bira  practica.
            mas  eficiente,  cu  prestacion  marca  stapnan  importante   funcion  –  central  pa  vincula  cu a keda posponi pa motibo  Asina tambe e sistema di cla-
            mas halto y mas rendable.  E  den  direccion  di  un  sector   rol  laboral  na  compensacion  di e tempo cu gobierno ante-  sificacion  di  funcion,  cu  ta
            ambicion  ta  cla:  pa  crea  un  publico  mas  capaz  y  coher-  y prestacion – a experimenta  rior a keda demisionario.   clave  pa  establece  claridad  y
            gobierno mas eficiente y agil,  ente. Asina mes, e rapport ta   retrasonan  asina,  igual  cu  e                    igualdad  den  e  forsa  laboral
            capaz  di  duna  miho  servicio  laga  cla  cu  hopi  di  e  refor-  lansamento  di  e  modulonan  A  pesar  di  e  retonan  aki,  e  publico.
            cu menos recurso.            manan  mas  profundo  –  es-  di E-HRM.                   direccion di e reformanan ta
                                         nan  involucrando  structura,                             keda  strategicamente  sano.  Mientras  gobierno  ta  mira
            Pero  manera  e  rapport  ta  cultura  y  eficiencia  a  largo   Mescos ta conta pa e politica  Partnership  di  Aruba  cu  go-  pa resto di 2025 y mas aleu,
            revela, e progreso ta desigual  plaso – ainda mester materi-  di  training  y  desaroyo,  cu  a  bierno  central  di  Hulanda  a  su exito den e dominio aki ta
            – afecta pa atraso den toma di  alisa.  Esaki  en  gran  parti  pa   keda diseña den colaboracion  trece cune guia tecnico y ex-  bay depende no solamente di
            decision,  procesonan  com-  e  timing  di  e  cambio  recien   cu  O&P  Rijk  di  Hulanda,  perticio di diseño di proceso.  marco  of  intencion,  sino  di
            pleho  di  contratacion  pu-  den gobierno. Varios proyec-  pero ainda no ta activo. E re-  E envolvimento di O&P Rijk  resultado – si e ministerionan
            blico, y e retonan practico di  to  mayor,  incluyendo  esta-  trasonan aki, maske no ta fatal  den  duna  forma  na  strate-  bira mas responsable, servicio
            ehecuta cambio institucional.  blecemento di un Oficina di   pa e agenda di reforma, si ta  gianan  di  recurso  humano  mas eficiente, y personal mas
                                         Maneho Temporal (TMO) y      revela un gap den implemen-  y  reforma  organisacional  ta  empodera.  E  transformacion
            E  vision  di  gobierno,  segun  e restructuracion mas amplio   tacion: hasta ora tin un blue-  un  bon  ehempel.  E  sorto  di  di sector publico ta un meta
            e  landspakket,  ta  centra  riba  di  institucionnan  publico,   print,  hopi  biaha  ehecucion  cooperacion aki a pone e base  a largo plaso, y e capitulo aki
            un  sector  publico  cu  no  ta  ta  keda  stagna  mientras  nan   ta cay atras.       pa  reformanan  cu,  unabes  di  e  rapport  di  ehecucion  ta
            solamente   structuralmente  ta  warda  aprobacion  politi-                            activa  completamente,  por  mustra  cu  Aruba  ta  na  mita
            sano,  sino  tambe  maneha  co.  Sin  aprobacion  formal,   Reto den coordinacion y    mehora tanto e capacidad di  di  e  caminda:  arma  cu  plan,
            strategicamente y lidera pro-  fasenan di follow-up manera       alineamento           respuesta  como  e  eficiencia  hancra den partnership, pero
            fesionalmente. E vision aki ya  programanan  di  automatisa-  E  rapport  tambe  ta  resalta  di  sector  publico  Arubano  a  ainda buscando e forsa y pod-
            ta tumando forma den algun  cion, plan di reorganisacion y   retonan  den  coordinacion  largo plaso.               er pa haci cambio duradero.
            area. Un variedad di herment  ciclonan di liderazgo no por a   y  alineamento.  Por  ehem-
   14   15   16   17   18   19   20   21   22   23   24