Page 2 - HOH
P. 2

PAGINA 14                                                         DIARIO                                   DIAMARS 25 NOVEMBER 2025






                            Mayoria hende cu tin un                                                         RECETA


                       riesgo genetico di colesterol


                 peligrosamente halto no sa esey                                                               ARTICHOKE Y SPINACH

                                                                                                          PINWHEELS CHRISTMAS TREE

                Mayoria hende cu genetica
                cu ta pone nan na riesgo pa
                colesterol halto y  malesa di
                curason trempan no ta na al-
                tura di nan peliger, segun un
                estudio nobo.
                Casi 90% di hende cu e ge-
                netica cu ta causa colesterol
                peligrosamente   halto—un
                condicion hereda yama hip-
                ercolesterolemia familiar—
                no tabata na altura di nan
                riesgo, investigadornan a   principal  Dr. Niloy Jewel   dornan a analisa  e genetica
                informa recientemente den e   Samadder, un genetista  di   di  mas  cu  84.000  pashent
                revista Circulation: Genomic   oncologia na e Mayo Clinic   di  Mayo  Clinic  na Arizona,
                and Precision Medicine.     Comprehensive Cancer Cen-   Florida y Minnesota.
                E personanan aki a haya sa   ter na Phoenix, a bisa den un   E ekipo a identifica 419 per-
                di nan condicion danki na   comunicado di prensa.       sona cu variantenan genetico
                testnan di DNA realisa como   “Si  nos  por  haya  esnan  cu   conoci pa causa hipercoles-
                parti di un estudio di inves-  ta core riesgo di malesa car-  terolemia familiar. Nuebe di
                tigacion  di  Mayo  Clinic,  e   diovascular trempan, nos por   cada dies no tabata sa cu nan
                resultadonan ta mustra.     trat’e pronto  y  cambia su   tabatin e riesgo genetico aki.
                Desafortunadamente, aprox-  rumbo y probablemente sal-  Ademas, casi 75% di e perso-
                imadamente 1 di cada 5 per-  ba bida,” Samadder a bisa.  nanan aki lo no a cumpli cu e
                sona ya a desaroya malesa   Hipercolesterolemia  famil-  criterionan clinico  actual pa
                di curason relaciona cu arte-  iar ta un di e condicionnan   testnan genetico,  basa riba   Ingr ediente
                rianan obstrui y duro, segun   genetico  mas comun, cu ta   nan nivelnan di colesterol of
                investigadornan.            afecta aproximadamente 1 di   historia familiar, e investiga-  8 oz manda di crois- 1/3      copi     ricotta
                “Nos resultadonan ta destaca   cada 200 pa 250 hende rond   dornan a agrega.          sant of di pizza (traha  cheese
                un punto ciego den e guianan   mundo, segun investigador-  E resultadonan ta indica cu e
                nacional actual, cu ta depende   nan. E ta causa cu un persona   guianan di screening mester   na cas of cumpra)  1-2 tenchi di conoflok
                di nivelnan di colesterol y   tin nivelnan hopi halto di co-  wordo actualisa pa garantisa   1 1/2 copi di spinazi  mula
                historia di  famia pa  deter-  lesterol LDL “malo” for di su   cu mas hende ta wordo getest
                mina ken mester haci test-  nacemento.                  pa riesgo genetico  di coles-  corta chikito             1/2 tsp red chili flakes
                nan genetico,” e investigador   Pa e estudio nobo, investiga-  terol halto.           1/4 copi di promenton  opcional

                Fruta seco…bon of malo pa salud?                                                      cora corta chikito         1-2 tbsp parmesan
                                                                                                      2 medium artichoke  cheese
                Informacionnan riba frutan-                             yuda combate cancer.          heart corta chikito (di  salo y peper
                an seco  no  ta duidelijk. Tin                          Dadel ta yen di fibra, potasio
                ta bisa  e  ta nutritivo, tin ta                        y hero. Ademas di esakinan,   bleki tambe ta bon)
                bisa e ta mescos cu come un                             dadelnan  ta rico na antioxi-   Pr eparacion
                mangel.                                                 dante, controla nivel di sucu
                Loke ta pasa ta cu frutanan                             y yuda e hende muhernan pa
                seco ta wordo traha door di                             ora di duna luz.              Precalenta e forno na 375 F. Fura e baki pa horna
                saca tur e awa cu tin den e                             Awor e parti no mucho bon     cu papel di wax. Den un baki agrega e spinazi,
                fruta y esaki ta haci cu e fruta                        di fruta seco ta compara pa   red pepper, artichoke hearts, ricotta cheese, cono-
                ta bira chikito pero toch cu                            volumen ta contene hopi
                contenido nutritivo.        wanta hasta sin mester di ta   sucu y caloria. (tanto fruc-  flok, salo, chili flakes, y peper. Mescla bon. Habri
                Rasenchi ta un di e ehemp-  poni den frigidaire. Kiermen   tose y glucose).           e mansa y hunta e mansa cu e mistura di ricotta.
                elnan mas conoci pero tambe   fruta seco ta hopi nutritivo y   Aki algun ehempel:     Traha un rol te na final y kinipi e mansa na otro
                aki hopi cranberry seco, ba-  compara pa peso, esaki tin 3   Rasenchi: 59%.           pa e reyeno no sali. Corta e mansa den 1/2”-3/4”
                coba, mango y anasa. Ra-    biaha mas vitamina  y min-  Dadel: 64–66%.
                senchi ta druif seco eigenlijk   eral cu fruta fresco. Un  tiki   Pruim: 38%.         slice. Regla e pidanan riba e baki fura den forma
                y ta yena cu fibra, potasio y   por duna bo e cantidad nec-  Apricot: 53%.             di un kerstboom. Horna esaki pa 20 minut. Strooi
                componentenan saludabel.    esario di por ehempel cierto   Pues  comiendo hopi fruta   e keshi parmesan y sirbi esaki di biaha.
                Estudionan  ta mustra ta cu   vitaminanan  cu bo mester   seco, algo facil  pa haci  pa-
                rasenchi ta baha presion,   pa dia aunke di otro banda   sobra nan ta chikito y cu bon
                mehora nivel di sucu, reduci   por  ehempel vitamina C  to   smaak, ta haci cu comiendo
                inflamacion y colesterol y ta   wordo reduci den e proceso   di mas por pone bo subi peso,
                haci cu esakinan  ta reduci   di seca e fruta.          subi e chens pa diabetes tipo
                malesanan di curason y dia-  Otro punto positivo di fruta   II  y  malesanan di curason
                betes.                      seco ta cu contene hopi fibra   vooral combina cu cumind-
                E bon ta cu fruta seco ta wan-  y antioxidante manera pruim   anan cu hopi vet.
                ta mas cu fruta fresco y ta   y plum. Pruim ta laxante y ta
   1   2   3   4   5   6   7