Page 9 - Diario 21 Feb 2022
P. 9

DIALUNA 21 FEBRUARI 2022                                          DIARIO                                                          PAGINA 9
                           Ta wordo calcula cu 45% di e lenganan ta den proceso di desaparicion
  UNESCO preocupa cu desaparicion acelera



                   di hopi lenga materno na mundo




 ORANJESTAD (AAN)                                                                                                 ta den desaparicion paul-
 – Den torno na un desa-                                                                                          atino. “Esaki sin lugar na
 paricion acelera di  hopi                                                                                        duda ta un cifra alarman-
 lenga materno na mundo,                                                                                          te, ya cu nos mester di e
 UNESCO  a mustra su                                                                                              diversidad y di e dialogo
 preocupacion, y e ta skirbi                                                                                      intercultural” UNESCO
 den su relato publica pa e                                                                                       ta señala, y ta haci un ya-
 Dia Internacional di Len-                                                                                        mada pa warda y preserva
 ga Materno-2022: “Nos                                                                                            tur e idiomanan conoci te
 ta mira cu preocupacion,                                                                                         aworaki.
 cu na nivel mundial hopi                                                                                         UNESCO na defensa di e
 lenga y dialecto  ta dis-                                                                                        lenganan:
 parce na  nivel mundial,                                                                                                Na     aña   2006,
 na un forma vertiginoso.                                                                                         UNESCO  a nombra un
 Di acuerdo na e ultimo                                                                                           ekipo interdisciplinario,
 estudionan, ta wordo cal-                                                                                        pa proteha e distinto len-
 cula cu  cada dos  siman,                                                                                        ganan cu ta wordo papia
 un lenga ta muri, locual ta                                                                                      den e cinco continente-
 trece como consecuencia                                                                                          nan, pa mantene e plural-
 e  extincion di  henter un         Awe mas cu nun- fende e derechonan di e  ya cu esaki ta forma parti           ismo. Tambe a nombra un
 patrimonio cultural.        ca, ta un  prioridad de- sociedadnan multilingual,  di un tradicion y atravez        cadena or red di centronan

                                                                                      di nan por establece  un    pa crea un  coordinacion
                                                                                      intercambio cultural pa     di e lenganan  existente.
                                                                                      un bida mas sostenible”     Y tur esaki, tin como ob-
                                                                                      UNESCO ta comenta.          hetivo,  pa sigui fomenta
                                                                                                                  e uso di e idiomanan, ya
                                                                                      Lenga Materno  como         cu nan ta representa parti
                                                                                      derecho Universal:          di e patrimonio cultural y
                                                                                             E lenganan por       intelectual di tur sociedad
                                                                                      wordo     considera    un   na nivel global.
                                                                                      derecho universal, cu ta           “Nos sa cu e
                                                                                      representa un parti di e    fenomeno di globaliza-
                                                                                      identidad y  idiosincracia   cion ta un  hecho cu im-
                                                                                      di e pueblonan. Sinem-      parable, cu  el a  trece
                                                                                      bargo, awendia hopi di      cambionan afectando di-
                                                                                      nan ta den peligro di dis-  rectamente  tur e ekipahe
                                                                                      parce y esaki ta debi na e   cultural di e pueblonan.
                                                                                      transformacionnan social    Y e lenganan, no ta scapa
                                                                                      y cultural cu ta sosodien-  na e transformacion aki”,
                                                                                      do na nivel planetario.     UNESCO ta acentua.
                                                                                             Esaki a trece como
                                                                                      consecuencia un perdida     PLAN PA FUTURO:
                                                                                      di e berdadero identidad           Segun e cifranan
                                                                                      di valornan, custumber y    mas reciente, di  un pro-
                                                                                      tradicionnan cu ta carac-   medio aproxima di casi
                                                                                      teriza hopi pueblo, etnia   6.600 lenga  cu ta wordo
                                                                                      y tribu riba tur esnan cu   papia den henter e plan-
                                                                                      te ainda no ta compronde    eta un porcentahe halto ta
                                                                                      den ki direccion e hu-      den peligro di extincion.
                                                                                      manidad ta move; y pa es-   Pesey,  e plannan pa fu-
                                                                                      nan experto den e materia,   turo ta bay incorporando
                                                                                      esaki no ta nada otro cu e   algun di  e  lenganan den
                                                                                      palabra asina menciona y    e sistemanan  educativo
                                                                                      hopi temi: Globalizacion.   of atravez di e medionan
                                                                                             Awe, ta wordo cal-   tecnologico, disponible
                                                                                      cula cu 45% di e lenganan   na e momentonan aki.
   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13   14