Page 31 - AWM 27 JAN 2018
P. 31
Diasabra, 27 Januari 2018 AWEMainta 31
Corsou
Wageningen tin e instituto ideal
pa yuda nos desaroya agrikultura
WILLEMSTAD - E delegashon di Korsou ku a bai grandi nan a laga atras pa nos pasobra ta di gran balor ku
bishita e sentro di agrikultura na wageningen a hasi esaki nan ta keda ripití. Awendia ku ayudo di medionan sosial
despues ku tabatin un kumbre ku representantenan di e nos por mira diferente manera simpel i práktiko kon pa
sektor agrario i kriadónan di bestia na Korsou kaminda nos mes kultivá i hasi hopi mas.
e plan a nase.
E idea ta pa bolbe sinta ku esnan konserní na mesa pa Ta momentu pa nos hasi un evaluashon pero den un for-
bisa definitivamente kon e plan ta keda adaptá ya ku pa ma bon balansá i traha espasio pa mas partisipashon i
85% e plan tabata kla, pero awor tin di kaba di ahustá. invershon den nos propio kosecha i peska. Pone nos hen-
denan mas den “spotlight” ku nan produktonan den un
Dikon Wageningen? forma stratégiko i lukrativo. Duna nos hendenan prefer-
Den paisnan di Karibe tur ta menshoná Wageningen pa- ensia pa di e forma aki nan ta mas motivá i dediká. Nos
sobra masha hopi pais ta hasi uzo di Wageningen pa de- ta kere ku mester hasi uso di e situashon di embargo
saroyá nan agrikultura. unilateral imponé pa Venezuela i duna nos yunan di tera
Nan konosementu ta tene kuenta ku e klima, kalidat di e oportunidat pa nan tambe forma parti di nos “floating
tera, e tipo di matanan ku ta krese etcetera. market” kaminda nan ta aportá na nos ekonomia i tur-
Plantashon na Europa of na sur di Merka, Afrika of Fili- ismo.
pina, no ta igual. Den pasado gobièrnu a hasi un invershon pa “facelift-
Segun karakteristika di kada pais nan ta hasi e rekomen- ing” pa e floating market o sea drecha kaminda e barkti-
dashonnan riba teknologia, simia, e tipo di kòmpòst pa tonan di fruta ta mara i ankra den Punda. Lo ta bon pa
uza na benefisio di e tera. gobièrnu kontemplá e posibilidat pa bolbe hasi un face-
Korsou ke un plan di agrikultura mas organiko posibel ku lift di e área aki ku alabes ta un area turístiko.
ta uza menos pestiside pa hende kome mas salú posibel.
Mester evitá uzo di pestisida. Tin kasonan ekstremo di Nos tera ta produsí diferente bèrdura i fruta ku tambe nos
plaganan di mata ku sa uza pestisida. Pues Wagenin- ta importá, konsentrá riba diversidat di fruta i berdura
gen ta bai hasi un proposishon na e ministerio aki riba ku ta brinda un preis atraktivo pa nos komunidat por gosa
e puntonan menshoná, kaminda ta bai tene kuenta ku e di dje. Nos tin frutanan i berdura manera kashu di Kòr-
situashon rekreativo di famianan. Mas aleu e minister a sou i kashu Sürnam, kenepa, sòrsaka, skopapel,tamarein,
splika kuantu por desaroyá na agrikultura, hasiendo uzo lamunchi, kònkòmber salada, promèntè tur ku nan bene-
ya di espasionan chikitu. Ku énfasis e minister a trese pa- fisiosonan ku ta bon pa eksponé. P’esei ta bon pa hasi un
dilanti ku lo e ke traha huntu ku agrikultornan lokal, pa- investigashon i mira kiko ta realisabel pa nos por tin kon-
sobra e no ta kere den nada ku ta sosodé i ku ta pasa riba tinuidat. Hasi komparashon di teranan di Banda Ariba,
kabes di esnan konserní. Si ta agrikultor i of piskadónan mei mei i Banda Abou. Tene kòntròl na plantashonnan
mester hasi e trabou, anto mester hasi palabrashon ku e legal of ilegal i mira kon ta kultivando e produktonan i
profeshonnan aki. Gobièrnu por manehá den sierto sen- kontrolá e uso di pestisida. Aserka piskadónan lokal ku e
tido i fasilitá, pero final di kuenta ta esnan di profeshon sugerensia i porta forma un aliansa of koperativa entre e
ta esnan ku lo mester hasi e trabou. agrikultornan i piskadónan interesá.
Hopi biaha na momentu ku presentá un situashon ku Laga nos probechá di e oportunidat aki. Kòrsou tin ku
por hasi un influensia, bo ta realisá i rekonosé e oportun- kontinuá traha riba su propio produktividat di e forma
idat i ta duna mas atenshon i empuhe pa e bira realidat. aki bo ta halsa balor i responsabilidat propio i duna aporte
Nos mester realisá ku miéntras tantu teknologia ta sigui den agrikultura. Esaki lo krea mas kupo di trabou i nos
desaroyá nos no mester lubidá sierto kustumber nan ku lo sigui tene nos pueblo mas salu ku nos mes kultivonan.