Page 16 - bon-dia-aruba-20210928
P. 16

a16   ciencia & tecnologia
                Diamars 28 september 2021
            Rutte na ONU:

                     ‘Caribe ta biba cu menasa constante di aumento di nivel di lama’



                                                                      astador  cu  ta  claramente  re-  clima ta al menos mesun im-  Esaki ta e motibo cu Hulanda
                                                                      sultado  di  cambio  climatico  portante.  Pasobra  e  impacto  ta  proveyendo  experticio  y
                                                                      induci pa humano. Reino di  di cambio climatico ya ta un  sosten  financiero  pa  protege
                                                                      Hulanda  no  a  scapa  di  esaki  menasa – un contra cual nos  areanan  vulnerable  contra  e
                                                                      tampoco”, Rutte a bisa.      mester arma nos mes awo.”    elementonan. Hulanda ta au-
                                                                                                                                mentando  su  financiamento
                                                                      Rutte  tambe  a  indica  cu  e  E premier a indica cu pa Re-  publico pa clima y sostenien-
                                                                      paisnan  mester  adopta  ac-  ino  Hulandes,  esaki  no  ta  do  e  yamado  di  Nacionnan
                                                                      cion  di  clima.  Y  nan  mester  algo  nobo.  Hulanda  ta  bin  Uni pa gasta al menos mita di
                                                                      hacie rapido. Ta p’esey ta mas  combatiendo  e  elementon-  esaki  riba  adaptacion.  Rutte
                                                                      vital  cu  nunca  cu  e  cumbre  an durante siglonan – for di  ta confirma cu su pais a gasta
                                                                      COP26, cu ta bay tuma luga  inundacion  di  Lama  Nort  casi  70  porciento  di  su  fi-
                                                                      na  november  na  Escocia,  ta  te  tormentanan  Caribense.  nanzas publico pa clima riba
                                                                      exitoso. “Hunto, nos por haya  “Adaptacion  na  clima  ta  den  adaptacion. “Claro, no ta un
                                                                      un  manera  pa  reduci  emisi-  nos DNA. Ta p’esey nos ta-  asunto di ‘un of e otro’. Nos
                                                                      onnan dañino na cero neto pa  bata anfitrion di e Cumbre di  mester  aumenta  nos  esfuer-
                                                                      2050. Y nos mester mantene  Adaptacion  na  Clima  online  sonan  riba  tanto  adaptacion
            (CuraçaoChronicle)  –  “E  su  discurso  riba,  entre  e meta di limita kentamento  na comienso di e aña aki. Un  como  mitigacion.  Y  yuda
            seis  isla  den  parti  Cari-  otro, ‘e efectonan destruc-  global na 1.5 grado dentro di  evento  cu  a  mira  e  lansam-  otronan  haci  esaki.  Nos  tur
            bense  di  Reino  ta  biba  tivo di cambio climatico’.    alcance. Nos no por permiti  ento di e Agenda di Adapta-  ta enfrentando e mesun tor-
            cu  e  menasa  constante  di                              tension politico entre e pais-  cion, cu tin meta pa converti  menta,  pero  nos  tur  no  ta
            aumento di nivel di lama,  “Esaki  ya  no  ta  un  scenario  nan pa stroba nos di logra e  palabra  den  accion”,  segun  riba  e  mesun  boto.  Esey  ta
            secura y horcannan tropi-    teoretico  di  fin  di  mundo.  metanan aki. Nos no por car-  Rutte.  “Reino  Hulandes  ta  nifica cu paisnan desaroya tin
            cal”,  prome  minister  Hu-  Pa hopi hende e ta un reali-  ga nos futuro generacionnan  compronde cu nos no mester  un  responsabilidad  pa  yuda
            landes, Mark Rutte a bisa  dad dificil. Nos a sintie e be-  cu e problema”, Rutte a bisa.   djis prepara nos mesun caso,  paisnan  den  desaroyo  tuma
            e di 76 Asamblea General  rano aki. Tur parti di mundo                                 pero mester yuda otronan ha-  e medidanan necesario. Sola-
            di  Nacionnan  Uni.  E  de-  a experimenta clima extremo  “Y  limita  emisionnan  no  ta  cie tambe.”               mente hunto nos por cambia
            claracion  tabata  parti  di  y  desastrenan  natural  dev-  e  unico  reto.  Adaptacion  na                        e direccion”, Rutte a bisa.


                          Facebook ta pausa Instagram pa mucha despues di rechaso


            (AP)  –  Facebook  a  pone  na  CEO  di  Facebook,  Mark  salud  mental  di  usuarionan                             cional  pa  cuentanan  adoles-
            un pausa na e desaroyo di  Zuckerberg,  urgiendo  e  pa  hoben.                        Mosseri  a  bisa  cu  Instagram  cente  di  esnan  di  13  aña  di
            un  version  di  Instagram  bandona  e  proyecto,  citando                             pa mucha ta pa esnan di edad  edad  bay  ariba.  Mas  detaye
            pa  mucha,  enfoca  riba  e bienestar di muchanan.        Mosseri a insisti dialuna cu e  10 pa 12, no mas chikito. E lo  riba e hermentanan aki ta bay
            muchanan  menor  di  13  Nan  a  cita  aumento  di  ter-  compania ta kere cu ta miho  rekeri  permiso  di  mayornan  keda revela den proximo lu-
            aña,  pa  adresa  preocupa-  mento  cibernetico  (‘cyber-  pa  muchanan  bao  13  aña  di  pa  join,  no  ta  bay  tin  aviso,  nanan, segun Mosseri.
            cion cu a bin dilanti riba e  bullying’), posible vulnerabi-  edad tin un plataforma specif-  y  ta  bay  inclui  contenido  y
            vulnerabilidad  di  usuari-  lidad na predadornan online,  ico  pa  contenido  apropia  pa  caracteristicanan  apropia  pa  Esaki  no  ta  prome  biaha  cu
            onan jong.                   y loke nan a yama e ‘record  nan edad, y cu otro compania  nan  edad.  Mayornan  ta  bay  Facebook  ta  ricibi  critica  pa
                                         dudoso’  di  Facebook  den  manera  TikTok  y  YouTube  por supervisa e tempo cu nan  un producto enfoca riba mu-
            “Ainda mi ta kere firmemente  protege mucha riba su plata-  tin version pa e grupo aki. El  yiunan ta pasa riba e app, su-  cha. Expertonan di desaroyo
            cu  ta  algo  bon  pa  crea  un  formanan.                a bisa den un blog post cu ta  pervisa ken por manda men-  infantil a urgi e compania pa
            version  di  Instagram  cu  ta                            miho pa tin un version di In-  sahe y sigui nan, y ken e mu-  shut down su app Messenger
            diseña pa ta safe pa ‘tweens’,  Facebook  a  enfrenta  critica  stagram  unda  mayornan  por  cha por sigui.        Kids na 2018, bisando cu no
            pero nos kier tuma e tempo  similar na 2017, tempo cu a  supervisa y controla nan ex-                               ta respondiendo na un ‘nece-
            pa  papia  cu  mayornan  y  in-  anuncia  su  app  Messenger  periencia na luga di depende  Mientras a pausa e trabao riba  sidad’ manera Facebook a in-
            vestigadornan  y  expertonan  Kids, presenta como un for-  riba e habilidad di e compania  Instagram  Kids,  e  compania  sisti, sino creando uno. Den e
            di  seguridad  pa  haya  mas  ma  pa  muchanan  interactua  pa  verifica  cu  muchanan  ta  ta bay expande hermentanan  caso aki, Facebook a bay door
            consenso riba con pa bay di-  cu  miembronan  di  famia  y  suficiente grandi pa usa e app.  di  supervision  di  mayor  op-  cu e app.
            lanti”, segun Adam Mosseri,  amigonan  aproba  pa  e  may-
            cabesante di Instagram, a bisa  ornan.
            den un entrevista ayera den e
            programa ‘Today’ riba NBC.   Josh Golin, director ehecuti-
                                         vo di grupo di defensa digital
            E anuncio ta sigui un serie in-  pa  mucha,  Fairplay,  a  urgi  e
            vestigativo di The Wall Street  compania dialuna pa perma-
            Journal cu a reporta cu Face-  nentemente  caba  cu  e  app.
            book tabata na altura cu uso  Igual cu un grupo di congre-
            di Instagram pa algun adoles-  sista  Democrata.  “Facebook
            cente femenino a conduci na  ta scuchando nos yamada pa
            problemanan di salud mental  stop  di  continua  cu  plan  pa
            y ansiedad.                  lansa un version di Instagram
                                         pa mucha”, Sen. Ed Markey,
            Y  toch  e  desaroyo  di  Insta-  di  Massachusetts,  a  tweet.
            gram pa un audiencia mas ho-  “Pero un ‘pausa’ no ta sufici-
            ben a ser ricibi cu oposicion  ente.  Facebook  mester  ban-
            amplio casi inmeidatamente.  dona e proyecto aki comple-
            Facebook  a  anuncia  e  desar-  tamente.”
            oyo di un app Instagram Kids
            na  maart,  bisando  e  tempo  Senado ya tabatin un audien-
            aya cu tabata ‘explorando un  cia planea diahuebs cu cabe-
            experiencia controla pa may-  sante  di  seguridad  global  di
            ornan’.  Dos  luna  despues,  Facebook,  Antigone  Davis,
            un  grupo  bipartisano  di  44  pa adresa loke e compania sa
            Procurador  General  a  skirbi  riba con Instagram ta afecta e
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21