Page 5 - AHATA
P. 5

a15
                                                                                     bista politico Diasabra 5 september 2020

                                RAIZ: Un golpi fuerte na e cultura politico di “fix” cos



            Nos a sigui e segundo tan-   co pa casonan di corupcion y
            da di e reunion cu a cum-    falta di integridad, e minister
            insa 31 di juli 2020 cu hopi  a wordo interoga y bagatelisa.
            atencion.  Loke  Minister  En bez di a puntra e minis-
            Lopez-Tromp  a  wordo  ter kico parlamento por haci
            forsa  di  haci  pa  motibo  pa  yud’e  den  su  esfuerso  pa
            di  un  posibel  mocion  di  combati  corupcion  den  su
            desconfiansa, esta di para  ministerio, parlamentarionan
            den parlamento y presen-     a exigi di e minister pa e en-
            ta  e  situacion  di  corup-  trega na parlamento (!) prue-
            cion den su ministerio, ta  banan cual tur hende sa cu e
            algo  cu  RAiZ  lo  exigi  di  minister no por comparti li-
            tur minister di e proximo  bremente. Na mes momento
            gabinete. No ta bay warda  ta parce cu ningun parlamen-
            riba un mocion di descon-    tario a wordo sorprendi tam-
            fiansa pa pone e minister-   poco pa e cantidad di casonan
            nan basha’bou.               cu e minister a presenta.

            Na  2017  RAiZ  a  indica  cu  Ban pensa bon ta kico a pasa
            Aruba mester un Minister di  ayera nochi, esta cu un min-
            Integridad. E motibo pa esaki  ister di Aruba den pleno par-
            ta cu corupcion ta tuma luga  lamento  y  den  bista  publico
            na nivel di minister bay abou,  a  conta  con  el  a  hereda  un
            pues no por atende cu inte-  ministerio  infecta  pa  corup-
            gridad solamente na nivel di  cion.  E  prome  reaccion  di
            ambtenaren.  No  por  spera  parlamento ta cu e problema
            di un hoofd van dienst pa e  di corupcion ta un problema  rio. No por ta asina cu min-  of e Minister di Integridad ta  ta interesa pa laga e minister
            ta un whistleblower si riba su  di  ‘percepcion’.  Ta  con  por  isternan  ta  acumula  casonan  haci esaki a base di trabou e.o.  papia libremente y a logra rek
            cabes e tin un hefe (minister)  spera di ambtenaarnan pa nan  di  corupcion  y  ta  colecta  di Bureau Integriteit Aruba y  e tempo di forma cu e min-
            cu  por  ta  corupto.  Ta  com-  bin dilanti ora cu un minister  evidencia,  pero  ta  warda  es-  Ombudsman  pa  asina  e  dos  ister a bin na palabra despu-
            prendibel cu ningun hende lo  mes ta wordo trata di e forma  akinan  den  lachi  pa  uza  ora  instancianan aki no bira tiger  es di 12’or di anochi, ora cu
            risca saca nan cabes pa despu-  aki ora e denuncia corupcion?  segun  cu  ta  cumbini  nan  of  sin djente, cu ta traha rapport  pueblo ya a bay  drumi. Na
            es nan perde nan trabou.                                  no.  Door  di  exigi  minister-  pa yena lachi.           final  a  cera  e  anochi  cu  un
                                         Den  futuro  tur  minister  lo  nan duna cuenta na publico,                            gesto  simbolico,  un  mocion
            Y ayera por a nota cu e miedo  wordo yama dos biaha pa aña  e pueblo ta haya e oportuni-  Ta  berguensa  pa  scucha  den  pa e minister entrega keho na
            aki ta real. Por a nota e forma  pa  bin  Parlamento  y  duna  dad pa mira kico ta pasando.  parlamento di Aruba un lista  ministerio publico. E descon-

            con  miembronan  di  parla-  un  relato  publico  di  e  ‘state  Pa  RAiZ  esaki  ta  parti  inte-  di cosnan cu a “fix” y a purba  fiansa cu POR a expresa riba
            mento a trata minister Lopez-  of affairs’ pa loke ta trata in-  gral  di  cualkier  acuerdo  di  “fix”  den  un  solo  ministe-  nan propio minister a bolter
            Tromp. En vez di aprecio pa  tegridad  y  combatimento  di  coalicion. Sea e minister mes  rio.  Ta  penoso  con  e  parla-  y a crea mas desconfiansa den
            un minister cu ta alerta publi-  corupcion  den  nan  ministe-  ta duna cuenta na parlamento  mentarionan  a  mustra  di  no  nos parlamento.

            mr. drs. Richard Arends (AVP)

                           Un ZBO Arubiano ta duna Hulanda garantianan necesario



            “Constitucion di Aruba ta  tivo y cu poder hudicial. Na  ticamente similar na e meta-  ta e caso den LAft.”         sak’e for di bo huridisdiccion
            permiti  pa  nos  mes  crea  momento cu a sondea un al-   nan  stipula  pa  e  entidad  cu                          y  limita  tambe  bo  podernan
            un organo publico manera  ternativa, a busca un instru-   Hulanda kier regla via un ri-  “Tin  un  diferencia  grandi  si  legislativo y ehecutivo mane-
            un ZBO y dun’e un tarea  mento cu ta pas den e orden  jkswet. E ZBO local por per-     Gobierno  of  Parlamento  di  ra cu Statuut ta prescribi.” E
            specifico  suficientemente  constitucional  existente.  “Ni  cura pa reformanan necesario  Aruba  cede  su  competenci-  articulo cu Hulanda kier usa
            independiente  di  Gobi-     Parlamento ni Gobierno por  riba  nivel  administrativo,  e  anan na un entidad local,” Ar-  di su constitucion pa institui
            erno y Parlamento,” asina  cede su podernan na un orga-   por  hiba  tambe  supervision  ends a splica y a duna ehem-  su ZBO via rijkswet, ta iden-
            Parlamentario  mr.  drs.  no cu ta pafo di Aruba y e ri-  eleva  y  e  por  tambe  percura  pel nan di instancianan semi-  tico na e articulo den consti-
            Richard Arends a describi  jkswet cu tin riba mesa husta-  pa  reformanan  economico  cu  ta  tuma  over  tareanan  di  tucionnan di Aruba, Corsou
            e  alternativa  pa  fraccion  mente tin esaki como meta. E  necesario pa por asina supera  gobierno. “Pero ta algo total-  y  Sint-Maarten  pa  institui
            di AVP a presenta na lugar  ta duna un entidad Hulandes  crisisnan externo, como tam-  mente diferente un otro cos  entidadnan publico.
            di loke tin riba mesa.       bou  maneho  di  mandatari-  be riba aspecto laboral y segu-  si  nan  tum'e  over  for  di  bo,
                                         onan  Hulandes  un  caracter  ridad  social  independiente-
            “A  base  di  articulo  V.10  di  di Reino. Cu alternativa pre-  mente di Gobierno. Te hasta
            nos constitucion por delinea  senta e podernan constitucio-  por pensa den representacion
            structura di e entidad aki via  nal ta keda intacto,” Arends a  di  miembronan  di  Hulanda,
            ley, como tambe su tareanan  sigui bisa. “Si kier modifica e  como tambe miembronan di
            y  por  duna  e  directiva  di  e  podernan  constitucional,  of  Reino  den  e  directiva    mes-
            organo local aki e competen-  expande asuntonan di Reino,  cos  cu  CAft.  “E  tareanan  di
            cianan  necesario  pa  impone  tin caminda pa cana via cam-  e ZBO Arubiano por wordo
            cierto  reglanan.  Mirando  cu  bio di Statuut. E alternativa di  regla via leynan local manera
            constitucion  Hulandes  no  fraccion di AVP ta tene cuen-  nos constitucion ta prescribi,
            por  wordo  aplica  na  Aruba,  ta cu e situacion di necesidad  como tambe articulo 38, inci-
            e  alternativa  aki  ta  regla  tur  di likides y e exigencianan cu  so 1, di Statuut. Mescos cu e
            loke  Hulanda  kier  regla  pa  Hulanda  ta  pone  teniendo  ley di supervision financiero
            medio di su zbo via Rijkswet,  cuenta cu nos propio leynan  ta stipula normanan obhetivo
            via  un  zbo  local  institui  via  y  e  orden  constitucional  di  pa  presupuesto,  por  pensa
            un landsverordening local.”  cual nos ta biba aden.”      riba leynan of onderlinge re-
                                                                      gelingen  similar  pa  otro  ar-
            Aruba  tin  su  mesun  poder  Segun Arends, e meta di e e  eanan. Semper por escala via
            legislativo,  su  poder  ehecu-  zbo Arubiano por keda prac-  articulo 52 di Statuut manera
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10