Page 5 - AHATA
P. 5
a15
bista politico Diasabra 5 september 2020
RAIZ: Un golpi fuerte na e cultura politico di “fix” cos
Nos a sigui e segundo tan- co pa casonan di corupcion y
da di e reunion cu a cum- falta di integridad, e minister
insa 31 di juli 2020 cu hopi a wordo interoga y bagatelisa.
atencion. Loke Minister En bez di a puntra e minis-
Lopez-Tromp a wordo ter kico parlamento por haci
forsa di haci pa motibo pa yud’e den su esfuerso pa
di un posibel mocion di combati corupcion den su
desconfiansa, esta di para ministerio, parlamentarionan
den parlamento y presen- a exigi di e minister pa e en-
ta e situacion di corup- trega na parlamento (!) prue-
cion den su ministerio, ta banan cual tur hende sa cu e
algo cu RAiZ lo exigi di minister no por comparti li-
tur minister di e proximo bremente. Na mes momento
gabinete. No ta bay warda ta parce cu ningun parlamen-
riba un mocion di descon- tario a wordo sorprendi tam-
fiansa pa pone e minister- poco pa e cantidad di casonan
nan basha’bou. cu e minister a presenta.
Na 2017 RAiZ a indica cu Ban pensa bon ta kico a pasa
Aruba mester un Minister di ayera nochi, esta cu un min-
Integridad. E motibo pa esaki ister di Aruba den pleno par-
ta cu corupcion ta tuma luga lamento y den bista publico
na nivel di minister bay abou, a conta con el a hereda un
pues no por atende cu inte- ministerio infecta pa corup-
gridad solamente na nivel di cion. E prome reaccion di
ambtenaren. No por spera parlamento ta cu e problema
di un hoofd van dienst pa e di corupcion ta un problema rio. No por ta asina cu min- of e Minister di Integridad ta ta interesa pa laga e minister
ta un whistleblower si riba su di ‘percepcion’. Ta con por isternan ta acumula casonan haci esaki a base di trabou e.o. papia libremente y a logra rek
cabes e tin un hefe (minister) spera di ambtenaarnan pa nan di corupcion y ta colecta di Bureau Integriteit Aruba y e tempo di forma cu e min-
cu por ta corupto. Ta com- bin dilanti ora cu un minister evidencia, pero ta warda es- Ombudsman pa asina e dos ister a bin na palabra despu-
prendibel cu ningun hende lo mes ta wordo trata di e forma akinan den lachi pa uza ora instancianan aki no bira tiger es di 12’or di anochi, ora cu
risca saca nan cabes pa despu- aki ora e denuncia corupcion? segun cu ta cumbini nan of sin djente, cu ta traha rapport pueblo ya a bay drumi. Na
es nan perde nan trabou. no. Door di exigi minister- pa yena lachi. final a cera e anochi cu un
Den futuro tur minister lo nan duna cuenta na publico, gesto simbolico, un mocion
Y ayera por a nota cu e miedo wordo yama dos biaha pa aña e pueblo ta haya e oportuni- Ta berguensa pa scucha den pa e minister entrega keho na
aki ta real. Por a nota e forma pa bin Parlamento y duna dad pa mira kico ta pasando. parlamento di Aruba un lista ministerio publico. E descon-
con miembronan di parla- un relato publico di e ‘state Pa RAiZ esaki ta parti inte- di cosnan cu a “fix” y a purba fiansa cu POR a expresa riba
mento a trata minister Lopez- of affairs’ pa loke ta trata in- gral di cualkier acuerdo di “fix” den un solo ministe- nan propio minister a bolter
Tromp. En vez di aprecio pa tegridad y combatimento di coalicion. Sea e minister mes rio. Ta penoso con e parla- y a crea mas desconfiansa den
un minister cu ta alerta publi- corupcion den nan ministe- ta duna cuenta na parlamento mentarionan a mustra di no nos parlamento.
mr. drs. Richard Arends (AVP)
Un ZBO Arubiano ta duna Hulanda garantianan necesario
“Constitucion di Aruba ta tivo y cu poder hudicial. Na ticamente similar na e meta- ta e caso den LAft.” sak’e for di bo huridisdiccion
permiti pa nos mes crea momento cu a sondea un al- nan stipula pa e entidad cu y limita tambe bo podernan
un organo publico manera ternativa, a busca un instru- Hulanda kier regla via un ri- “Tin un diferencia grandi si legislativo y ehecutivo mane-
un ZBO y dun’e un tarea mento cu ta pas den e orden jkswet. E ZBO local por per- Gobierno of Parlamento di ra cu Statuut ta prescribi.” E
specifico suficientemente constitucional existente. “Ni cura pa reformanan necesario Aruba cede su competenci- articulo cu Hulanda kier usa
independiente di Gobi- Parlamento ni Gobierno por riba nivel administrativo, e anan na un entidad local,” Ar- di su constitucion pa institui
erno y Parlamento,” asina cede su podernan na un orga- por hiba tambe supervision ends a splica y a duna ehem- su ZBO via rijkswet, ta iden-
Parlamentario mr. drs. no cu ta pafo di Aruba y e ri- eleva y e por tambe percura pel nan di instancianan semi- tico na e articulo den consti-
Richard Arends a describi jkswet cu tin riba mesa husta- pa reformanan economico cu ta tuma over tareanan di tucionnan di Aruba, Corsou
e alternativa pa fraccion mente tin esaki como meta. E necesario pa por asina supera gobierno. “Pero ta algo total- y Sint-Maarten pa institui
di AVP a presenta na lugar ta duna un entidad Hulandes crisisnan externo, como tam- mente diferente un otro cos entidadnan publico.
di loke tin riba mesa. bou maneho di mandatari- be riba aspecto laboral y segu- si nan tum'e over for di bo,
onan Hulandes un caracter ridad social independiente-
“A base di articulo V.10 di di Reino. Cu alternativa pre- mente di Gobierno. Te hasta
nos constitucion por delinea senta e podernan constitucio- por pensa den representacion
structura di e entidad aki via nal ta keda intacto,” Arends a di miembronan di Hulanda,
ley, como tambe su tareanan sigui bisa. “Si kier modifica e como tambe miembronan di
y por duna e directiva di e podernan constitucional, of Reino den e directiva mes-
organo local aki e competen- expande asuntonan di Reino, cos cu CAft. “E tareanan di
cianan necesario pa impone tin caminda pa cana via cam- e ZBO Arubiano por wordo
cierto reglanan. Mirando cu bio di Statuut. E alternativa di regla via leynan local manera
constitucion Hulandes no fraccion di AVP ta tene cuen- nos constitucion ta prescribi,
por wordo aplica na Aruba, ta cu e situacion di necesidad como tambe articulo 38, inci-
e alternativa aki ta regla tur di likides y e exigencianan cu so 1, di Statuut. Mescos cu e
loke Hulanda kier regla pa Hulanda ta pone teniendo ley di supervision financiero
medio di su zbo via Rijkswet, cuenta cu nos propio leynan ta stipula normanan obhetivo
via un zbo local institui via y e orden constitucional di pa presupuesto, por pensa
un landsverordening local.” cual nos ta biba aden.” riba leynan of onderlinge re-
gelingen similar pa otro ar-
Aruba tin su mesun poder Segun Arends, e meta di e e eanan. Semper por escala via
legislativo, su poder ehecu- zbo Arubiano por keda prac- articulo 52 di Statuut manera