Page 14 - KPA SEPT 14 2015

4 ZATERDAG & AMIGOE
12 SEPTEMBER 2015

Branchecertificaten voor beveiligers Ingezonden

Bon siman!

WILLEMSTAD — Aan een vijftal surveillanten werd afgelopen donderdag het branchecerti- IN 1988 VERSCHEEN het Dat bracht de schrijfster ertoe woorden en uitdrukkingen die 1999. Laat er nu in het jaar
ficaat Beveiliger I en Beveiliger II uitgereikt. Zij kregen het certificaat van voorzitter Keach boekje ‘Ta asina? o ta asana?’ om in genoemd boek woorden ze in het eerste boek misten. 2000 een boekje verschijnen
Chang van de Curaçao Security Association (CSA) en directeur Gofrie van Lieshout van van de hand van mevrouw en uitdrukkingen die Sefardi- Ik ben ervan overtuigd dat er getiteld ‘Het Portugees in de
het Kenniscentrum Beroepsonderwijs en Bedrijfsleven Curaçao (KBB). CSA en KBB werken May Henriquez. sche joden op Curaçao in het nog meer woorden en uitdruk- Esnoga van Amsterdam’ (A
samen op het gebied van het kwalificeren van (nieuwe) medewerkers in de beveiligingssector. May was toen al heel wat ja- Papiaments gebruiken op te kingen zullen zijn die over het Língua Portuguesa na Esnoga
Samen met de security-branche heeft KBB een kwalificatiedossier ontwikkeld waarin drie ren een van de pilaren van de tekenen.Van deze woorden hoofd zijn gezien. Voor zover de Amesterdão), van de hand
kwalificaties zijn opgenomen: Beveiligingsbeambte I, Beveiligingsbeambte II en Alarminstal- cultuur op Curaçao. waren of zijn sommige intus- ik weet, heeft niemand uit de van Herman Prins Salomon,
lateur. Door haar contacten, niet sen ook bij andere Papiamen- Sefardische groep daarna de Amsterdam, Bij Job-en-de-
joodse Papiamentusprekers, tusprekers gemeengoed ge- uitdaging op zich genomen om Monika’s, 2000.
viel het haar en haar kennis- worden. Ik noem er maar een dat te onderzoeken. Op bladzijde 53 onder hoofd-
sen op dat de Portugese joden, paar: Eén interessante ‘omissie’ wil stuk VIII. Saudações ao sair
de Sefardiem, een enigszins almendra (= amandel), avochi ik in deze noemen. Het betreft da esnoga, begroetingen bij
afwijkend Papiaments spra- (voorouder), ayazgo (vondst), een uitdrukking die niet meer het verlaten van de esnoga,
ken. Woorden die voor May, baké (expert), bar mitsvá, bat weg te denken is uit het mo- vinden we de begroeting
als Sefardische jood, alledaags mitsvá, beshimantó, biba di derne Papiaments, namelijk Boas semanas! Of: Boa se-
waren, bleken voor anderen gremesí, bònzjur (wegsturen), ‘Bon siman!’. mana!
soms abracadabra. Of zij had- butishi, festa, rosa (aanraken). Tegenwoordig vragen zoveel Goede week!
den deze woorden wel eens Het zijn woorden die afkom- mensen zich af waar we de be- Aangezien ik geen enkele
gehoord, maar wisten niet stig zijn uit het Hebreeuws, groeting Bon siman! vandaan andere taal ken waarin die
wat ze precies betekenden of Portugees, Spaans of Frans, hebben en sinds wanneer het begroeting gebruikt wordt,
ze gebruikten ze, hoewel de talen die, met uitzondering gemeengoed is geworden in ga ik ervan uit dat ons Papia-
herkomst ervan voor hen on- van het Hebreeuws, door ve- de landstaal. Het betreft een mentse Bon Siman! hierin zijn
bekend was. len van de Sefardiem op Cu- begroeting aan het begin van oorsprong vindt. Een raadsel
Zo had May onder meer korte raçao gesproken en/of gelezen de week en soms ook aan het is voor mij hoe het komt dat
verhalen in het Papiaments werden. eind van het weekeinde om deze begroeting zo recent in
geschreven en verschillende Drie jaar later, in 1991,ver- een ander alvast een fijne het Papiaments op Curaçao
toneelstukken in het Papia- scheen May’s tweede boek week toe te wensen. wordt gebezigd en dat niet
ments vertaald, die bij het pu- over dit onderwerp, getiteld Blijkbaar werd deze begroe- alleen door native-speakers,
bliek soms opvielen vanwege ‘Loke a keda pa simia’. Het ting niet of slechts zeer spo- maar ook door anderstaligen
bepaalde woorden en zinswen- was een welkome uitbreiding radisch in het Papiaments die bedoelde lokale begroeting
dingen in haar Papiaments. van het eerste boek, onder gebruikt en de Sefardische willen gebruiken.
Met collega’s werd er dan over meer dankzij de input van le- herkomst ervan was bij Papi-
het een en ander gediscussi- zers, die plotseling zin hadden amentusprekers onbekend. SIDNEY JOUBERT
eerd. gekregen in het zoeken naar May Henriquez overleed in Curaçao

Flashback Illegale houtkap te Ascencion E ora a yega!!

12 september 1991 WOENSDAG 9 SEPTEMBER KU BENEPLÁSITO ami ko- adulto por kondená bo, komo
om 14.00 uur passeerde ik de mo pedagogo a tuma nota di su edukadó.
Stadsherstel en exploiteren van monu- kloof bij Ascencion richting bomen omgezaagd. Dit heb den, zoals het nu gaat hebben e echo ku Nashonnan Uní a Banda di e hopinan ku ainda
De NV Stadsherstel is menten. Barber. Wat schetst wederom ik ook wel eens doorgegeven we over een tijdje geen be- amonestá siman pasá Reino no ta konsiente, tin tambe
startklaar, meldt de Ami- mijn verbazing, aan de kant aan Carmabi in het Christof- schermde Indju-bomen meer. Hulandes pa nan desmantelá e ‘makambofilnan’, ku pa
goe. De statuten zijn Paho van de weg is een stapel jonge felpark. En dan nog de vele DOE ER IETS AAN. den nan Reino (Kòrsou tam- motibu di nos relashonnan
klaar, de Raad van Com- Minister van Volksge- afgezaagde Indju-boomstam- andere plaatsen die verspreid be!) e karakter stereo típiko ekonómiko, históriko i kultu-
missarissen is gekozen, er zondheid en Milieuhygi- metjes neergelegd, klaar om zijn over het gehele eiland. Ik D.J. VAN HELDEN (bisa rasista) ku e fiesta di ral ku Hulanda ta inkliná na
is een directeur benoemd ene Stanley Inderson zal opgehaald te worden om er hoop dat hier nu eens streng Curaçao mucha San Nikolas i Zwarte promé lugá pa mantené tur
en de monumentenlijst eind september de jaar- carbon van te maken. Ik heb tegen opgetreden gaat wor- Piet, tin den Reino Hulandes. kos ku ta bin for di Hulanda
met daarop 900 bescherm- vergadering van de Pan dit meerdere malen waarge- Ku esaki, Nashonnan Uní a intakto, pa keda bon ku Hu-
de panden is gereed. Het American Health Orga- nomen en dit aan de politie rekonfirmá e sentimentunan landa i Hulandesnan.
wachten is op het Be- nization (Paho) bijwonen. te Barber doorgegeven. Ik heb negativo di rasismo, ku e fie- Ku tin sierto elementonan di
stuurscollege dat het Mo- Op de agenda staat het ook wel eens gezien dat een sta ta okashoná serka hopi kultura Hulandes o posishon
numenten-subsidiestelsel voor de Antillen belangrij- politiepatrouille de daders die desendientenan konsiente di politico di Hulandesnan, ku
moet goedkeuren. ke aidsbudget 1992-1993. deze illegale houtkap regel- sklabitut den mundu. tin efekto negativo riba un
Hoewel de NV met geld Er is al 100.000 dollar toe- matig doen heeft aangespro- E aktitut dudoso di e gobièrnu gran parti di nos poblashon,
uit ontwikkelingssamen- gezegd en de minister zal ken, maar deze softe werk- di Reino Hulandes ta en pug- nan mes, den nan sieguedat
werking tot stand is ge- nagaan wanneer over dat wijze van de politie schijnt na di e tratado kontra rasismo i nan adorashon pa Hulanda,
komen, is het een com- geld beschikt kan worden. geen vruchten af te werpen. den mundu, ku Reino Hulan- no ta sinti.
merciële instelling die Ook spreekt Inderson met De werkwijze van deze ille- desmes a ratifiká. Tristu ta ku, den hopi okas-
zichzelf moet bedruipen. de directeur-generaal over gale houtkap schijnt als volgt Aki na Kòrsou, pa motibu ku hon, nan mes no ta konsiente
De instelling zal met na- de jaarlijkse bijdrage van te zijn: Een jonge jongen komt e.o. e karakter i interes ko- ku nan ta deskriminá nan
me door particulieren ge- de Paho aan de Antillen, met een kruiwagen met ma- mersial ku a duna e fiesta aki, mes i otro, i asina desperso-
financierd worden, aldus op dat moment een bedrag teriaal en een kettingzaag hopi hende ku no ta konsiente nalisá nan eksistensia komo
de krant. Ook Korpodeko van 46.000 gulden. Gezien die het gebied afzoekt naar kier tapa kara pa kos ku den hende i komo bon siudadano
heeft zich aangemeld als de vele projecten die des- Indju-bomen om deze kort en su esensha ta malu. di nan pais.
aandeelhouder. De taken tijds op stapel stonden, klein te zagen om vervolgens Pa e motibu ei ta bagatelisá, Komo edukadó mi ta tende te
van Stadsherstel zijn het was een verhoging hier- met de kruiwagen stammetjes minimalisá i ridikulisá e krí- awe ekspreshonnan manera:
aankopen, restaureren van dringend gewenst. aan de rand van de weg te leg- tikanan, pa mantené e fiesta “Mi koló ta tristu, mi tin mal
gen, die vervolgens door twee di mucha na un manera arti- kabei, mi ta un neger fini, e no
oudere mannen worden opge- ficial na bida, argumentando ta pretu, pero blou, mi no ta
haald met een pick-up. Dit ge- ku ta fiesta di mucha. neger pero mulato bruin i nos
beurt niet alleen op Ascencion Den nan ignoransha nan no ta ta yam’e ‘Vijf December’.
maar ook aan de linkerkant realisá ku komo edukadó na E ekspreshonnan aki ta tipi-
van de weg naar het strand promé lugá bo tin ku funks- fiká eksistensia den e Kòrsou
van Sta. Cruz. Tevens bij Sta. honá komo e konsenshi rem- di awe, di rasismo, kombiná
Cruz aan de voet van de berg plasante pa e mucha, ku ainda ku degradashon i despersona-
‘Seru Commandant’ richting no por husga. lisashon di hende, ku koloni-
het strand, daar zijn ook veel Mañan e mes mucha komo alismo Hulandes a okashoná.
Den kuadro di e totalidat ei
mi ta pone e bendita fiesta ko-
lonial ‘St. Nikolaas en Zwarte
Piet’.
E fiesta ei ta un restante bibu
di e parti di mas skur di e his-
toria kolonial Hulandes, ku
ta e periodo di sklabitut, den
kual ta glorifiká supremasia
di hende blanku riba hende
pretu, i ta konotá e glorifikas-
hon aki na bondat di e hende
blanku i maldat i bobedat na
e hende pretu i presentá esaki
komo un fiesta pa mucha.
No mester lubidá ku neta-
mente Kòrsou tabata un di e
merkadonan kaminda tabata
bende katibunan komo bestia
i opheto na shonnan blanku.
Bisawela di un kantidat di
hende ku ta na bida awe, ta-
bata katibu.

Ku un kantidat supstanshal
kresiente di desendientenan
di katibunan konsiente, pa e
motibu ei, ta sinti nan ofendí
ku selebrashon di e fiesta ko-
lonial aki, ta mas ku lógiko.
Komo edukadó konsiente pa
e motibu ei mi ta di opinion
ku gobièrnu di Kòrsou den
Reino mester fiha un posishon
polítiko riba e asuntu aki, pa
distansiá nos mes for di e po-
sishon polítiko bochornoso ku
e gobièrnu Hulandes aktual a
tuma riba e asuntu aki.
E ora a yega!!

JUBI EVERTSZ
Curaçao

De Amigoe behoudt zich het recht
voor ingezonden brieven te wei-
geren, te corrigeren of anderzins
redactioneel te bewerken en in te
korten. Brieven, die maximaal 600
woorden mogen bevatten, moeten
zijn voorzien van naam en woon-
plaats. Het adres en telefoonnum-
mer worden niet gepubliceerd,
maar zijn nodig ter verificatie.
Gelieve brieven te sturen naar
redactie@amigoe.com.