Page 16 - bon-dia-aruba-20200307
P. 16

A16   HENDE                                                                                                                                                                                                                              HENDE            A17
                     Diasabra 7 Maart 2020                                                                                                                                                                                                                                                      Diasabra 7 Maart 2020


                                                                                                 Feliz Dia Internacional di Hende Muhe!                                                                                              Durante  dia,  Geraldine  ta  traha  como  Manera ami awo ta maneha un fundacion di
                                                        cu tabata combersa hopi cu nos y el a                                                                                                                                        coordinador  di  avion  na  aeropuerto.  bestia.
                                                        bisa cu nos, como hende muhe, mes-                                                                                                                                           Pero den su tempo liber, e ta cuida y res-
                                                        ter pensa di bay den politica. Mi no a   ORANJESTAD – Mañan diadomingo dia 8 di maart ta celebra Dia Internacio-                                                             cata pushi (y tin biaha cacho) riba nos  4.  Ki  obstaculo  bo  ta  confronta  pura-
                                                        bay den politica activo, pero mi a bira   nal di Hende Muhe. Esaki ta un dia riba cual nos ta reflexiona riba e logro y                                                      isla. Pues, Geraldine ta un di e heroenan  mente door di ta un hende muhe?
                                                        activo si den e lucha di hende muhe     retonan cu ta particular pa e genero femenino.                                                                                       cu ta tene nos isla safe! Geraldine ta en-  Machismo te dia di awe. Ban bisa, ora pilo-
                                                        pa igualdad despues cu mi a regresa di                                                                                                                                       carga di e fundacion Nine Lives Aruba,  tonan ta bin yena flight plan, y nan ta kere cu
                                                        Hulanda. Den decada 70, 80 y 90 di      Como parti di e celebracion, nos a puntra algun muhe sobresaliente di nos comuni-                                                    y e ta un bibo ehempel di keda lucha pa  nan por papia cu mi manera cu nan kier. Ami
                                                        siglo  pasa  tabatin  diferente  grupo  di   dad pa conta nos un tiki di nan experiencia como hende muhe. Ademas, a pidi nan pa                                              bo soñonan y bo lo logra realisa nan.     mester para nan y bisa nan, corda bon capi-
                                                        hende muhe cu tabata traha hunto pa     comparti nan potret faborito, un potret cu ta expresa nan esencia. Ta trata di muhenan                                                                                         tan, si bo no yena e flight plan pa mi controla,
                                                        logra cambio di mentalidad y cambio     balioso, balente, bunita y inspirador. Aki bou nan contesta.                                                                         1. Na ki momento bo a bira consciente  bo no ta sali for di Aruba. Si mi no pone mi
                                                        di diferente ley cu tabata contra hende                                                                                                                                      di e rol cu bo genero ta hunga den bo  firma y stempel, bo no ta sali. Nan ta wak
                                                        muhe. E movecion ey a logra masha                                                                                                                                            desaroyo personal y profesional?          hende muhe y nan kier trata nan bruto y sin
                                                        hopi mes.                                                                                                                                                                    Ora cu mi kier a bira piloto y mi tata no a laga  respet. Pues ami ta para nan, mustra nan cu
                                                                                                                                    obranan  maraviyoso  y  participando  activa-                                                    mi, pasobra segun e ta pa homber, no muhe.  aki ami ta autoridad. Trata mi cu respet, mi ta
                                                        2.     Cua  ta  un  di  bo  logronan                                        mente den traspaso di conocemento. E ta un                                                                                                 trata bo cu respet y bo ta sali bay bo destina-
                                                        cu a sorprende bo mes?                    Trudy                             entrepreneur cu su tienda The Island Shop,                                                       2.  Cua  ta  un  di  bo  logronan  cu  a  sor-  tion.
                                                        Esey ta mi doctorado (Ph.D.), cu mi a                                       unda e ta bende souvenirs berdaderamente                                                         prende bo mes?
                                                        logra como pensionado, na aña 2018.       Lampe                             traha na Aruba. Ademas, Trudy ta personi-                                                        Cu despues di tanto aña tochma bira un Aro  Tambe  den  fundacion  hopi  biaha,  ora  mi
                     Dr. Joyce L. Pereira               Mi a cuminsa cu e investigacionnan,                                         fica e cultura Arubiano cu su manera cordial,                                                    Officer y mi ta traha den loke mi gusta: mun-  topa cu hende homber, of bay un cas pa un
                                                        cu e speransa vago di cualkier dia caba                                     alegre y relaha.                                                                                 do di Aviacion.                           rescate, si mi bay cu mi casa, hende homber
                                                        e disertacion, e tesis.      E                                                                                                                                                                                         mesora ta bay pa papia cu mi casa. Anto mi
                  Joyce ta conoci como un pionero       momento cu mi a tende cu mi ta cla y                                        1. Na ki momento bo a bira consciente di e                                                       3. Con bo ta mira e necesidad di influ-   casa ta bisa nan, ‘sorry, ami ta djis un bolun-
                  riba  nos  isla,  principalmente  pa   cu nan a aprob’e, tabata di berdad un                                      rol cu bo genero ta hunga den bo desaroyo                                                        encia femenino den mundo sostenibel?      tario, e ta encarga, bo mester papia cune’, y
                  Papiamento. Ademas di ta involu-      sorpresa grandi.                                                            personal y profesional                                         Geraldine Toro                    Awendia mundo a cambia. Muhe ta capitan  asina mi ta wak e machismo y cu ainda nos
                  cra activamente den varios comis-                                                                                 Desde mi edad jong cu mi a bai afo y bolbe Aruba,                                                di un Boeing, muhe ta maneha un pais, etc.  hendenan muhe tin un lucha pa bringa.
                  ion y iniciativanan cultural y aca-   3.     Con bo ta mira e necesidad                                           mi a bira consciente cu mi no kier ta solamente e
                  demico  riba  nos  isla,  Joyce  reci-  di influencia femenino den mun-                                           ser femenino cu ta bai cuida yiu cu cas so.
                  entemente a publica su buki riba      do sostenibel?                                                                                                                                                               Zoey ta conoci pa ta e forsa di amor tras  2.  Cua  ta  un  di  bo  logronan  cu  a  sor-
                  balorisacion di Papiamento.           Esey ta masha facil y logico: Con bo                                        2. Cua ta un di bo logronan cu a sorprende                                                       di  su  fundacion  pa  bienestar  animal,  prende bo mes?
                                                        por logra un mundo sano, balansa si                                         bo mes?                                                                                          Luna Foundation, un fundacion chikito  E hecho cu awo mi tin mi propio fundacion.
                  1.      Na  ki  momento  bo  a  bira   bo exclui 50% di bo poblacion, e forsa                                     Esey ta tempo cu mi a dicidi di ta e ser femenino                                                pero  cu  un  impacto  grandi,  y  un  cu  ta  Como un bankero, ta un stap enorme pa sali
                  consciente di e rol cu bo genero ta   femenino? E pretextonan uza, te ainda                                       independiente den bida.                                                                          gusta haci cosnan un tiki diferente. Zoey  di bo zona di comfort y bay den lo descono-
                  hunga den bo desaroyo personal y      den  hopi  pais,  pa  tene  hende  muhe                                                                                                                                      ta dedica na educa nos muchanan, paso-     cido. Miho decision di mi bida!
                  profesional?                          for di desaroyo tabata y ta hopi fofo,                                      4.  Ki  obstaculo  bo  ta  confronta  puramente                                                  bra nan lo duna forma na e futuro di nos
                  Ta dificil pa ta exacto, pasobra semper   sin base. Entretanto nos tur sa e balor                                 door di ta un hende muhe?                                                                        isla, un futuro comunidad mas responsa-    3. Con bo ta mira e necesidad di influen-
                  pa mi studiamento tabata algo normal   extraordinario di hende muhe den tur                                       Ta masha hopi obstaculo tin, mi ta menciona un                                                   bel y cu mas compasion.                    cia femenino den mundo sostenibel?
                  y  na  cas  no  tabatin  diferencia  entre   aspecto di sociedad.                                                 par. Cuminsa na e banconan, como un muhe in-                                                                                                Nos hoben adulto femenino mester rolemod-
                  mucha homber y mucha muhe. Nos                                                                                    dependiente bo mester ta gana un capital pa bo por                                               1. Na ki momento bo a bira consciente di  el pa mustra nan cu nan tambe ta importante.
                  tur  tabatin  e  mesun  derechonan  y  e   4.   Ki obstaculo bo ta confron-                                       yega na remarca pa haya un lening si bo kier cum-                                                e rol cu bo genero ta hunga den bo desa-   Cu nan por converti den locual nan propone
                  mesun obligacionnan.  Pero mi ta kere   ta puramente dor di ta un hende                                           pra of traha bo mesun cas of bo kier cuminsa bo                                                  royo personal y profesional?               nan mes.
                  si, cu e chispa a cende tempo cu mi   muhe?                                                                       mesun negoshi.                                                                                   Mi  carera  prome  cu  drenta  mundo  di  res-
                  tabata den e prome aña di mi estudio   Mi  no  ta  confronta  ningun  obstacu-                                    Aruba ainda tin hopi mentalidad di machismo y                                                    cate  di  animal  tabata  den  mundo  bancario.  4.  Ki  obstaculo  bo  ta  confronta  pura-
                  pa maestro di scol, aki na Aruba, y a   lo  como  hende  muhe.  Al  contrario.                                    no ta respeta opinion di e ser femenino.                                                         Mundo di stock exchange ta principalmente  mente door di ta un hende muhe?
                  resulta cu nos klas tabata consisti di 6   Claro cu como ciudadano, femenino                                      Otro obstáculo ta religión y politica, cual despues                                              un mundo di hende homber, pero mi nunca a  Riba nos bunita isla, como un ser femenino
                  mucha muhe y solamente un mucha       y masculino, bo mester percura pa bo                                        di añas mi a siña di no ta interesa mi kico otro ta                                              sinti cu mi genero a haci un diferencia. Mi tin  bo mester proba bo mes na otronan mas cu
                  homber, adolescente di 17, 18 aña. E   aporta  na  desaroyo  di  bo  luga.  Si  bo                                pensa mas di mi y di mi descionnan.                                                              mesun hopi bala cu e otronan. Den mi desa-  un homber lo mester hacie. Determinacion ta
                  seleccion tabata pisa y ta nos so a pasa.   haci esey na un manera honesto, pro-                                                                                                                                   royo personal, mi semper tin e mentalidad di  e clave. No rindi sin importa kico pasa. Un
                  Mayoria di e docentenan tabata encan-  fesional, consciente, cu e pasion nec-  Trudy  ta  un  artesano  y  un  ar-   Mi kier desea tur ser femenino un felis “Dia In-            Zoey Conijn                       bay pa locual mi kier sin importa nada. Nin-  soño ta keda un soño si bo no haci nada pa
                  ta cu nos y tabata encurasha nos masha.   esario,  comunidad  ta  haya  confiansa   tista specialisa den klei, creando   ternacional di Hende Muhe” riba nos dia!                                                  gun genero a stop mi den esaki.            realis’e.
                  Tabatin un docente, meneer Mensink,   den bo y ta acepta bo.

                                                                                                                                                                                                              Nyohmi ta manager di Museonan na Aruba. E ta  a bin compronde dicon mi wela a lanta mi mama y su ru-
                                                            Eslaine  ta  senior  marketing  manager  na  crece ta ponemi sinti hopi bon. Logro personal ta                                                    un persona conoci den comunidad pa su participa-      mannan pa ta fuerte y independiente. Den nan tempo nan
                                                            Boolchand’s, un compania masha conoci na  train duro hisa peso halto, locual nan ta yama ‘hisa                                                    cion activo den celebracionnan cultural. Aña 2018  a wordo confronta cu cultura y normanan cu nan mester
                                                            Aruba.  E  ta  un  persona  cu  sa  lucha  y  traha  peso mane un homber’.                                                                        e tabata Reina Cultural di Aruba. Un persona cu  casa, nan mester tin un homber pa sostene nan. Na mo-
                                                            duro den bida pa surpasa stereotipo y logra                                                                                                       un sonrisa briyante riba su cara y un fortalesa cu  mento cumi a bira manager, mi ta sigur cu mi ancestro
                                                            exito den cualkier ramo.                       3) Con bo ta mira e necesidad di influencia                                                        alcansa tur persona rond di dje.                      femenino tabata den jubilo, cu asina jong mi por mantene
                                                                                                           femenino den mundo sostenibel?                                                                                                                           mi mes. E ta sinti asina un orguyo, pa mi logra locual nan
                                                            1) Na ki momento bo a bira consciente di e  Ami como ser femenino ta sinti cu e toke femi-                                                        1. Na ki momento bo a bira consciente di e rol cu  no tabata por a biba. E libertad, e independencia, algo cu
                                                            rol cu bo genero ta hunga den bo desaroyo  nino ta uno sumamento necesario si nos wak e di e                                                      bo genero ta hunga den bo desaroyo personal y pro-    den nan tempo tabata dificil, sin necesidad di tin un hen-
                                                            personal y profesional?                        manera social y sin laga afo laboral. Nos ser femi-                                                fesional?                                             de homber. E mensahe ta basicamente, nos por.
                                                            Mi semper tabata e mucha muhe den e grupo di  nino en general tin mas compassion y ta laga nos                                                    Como adolescente mi tabata guia na grupo di oracion, mi
                                                            mucha homber. Djis paso mi tabata gusta manera  wak cierto aspecto nan diferente                                                                  a tuma e reto pa bira lider y yuda y guia e grupo cu tabata  3.  Con  bo  ta  mira  e  necesidad  di  influencia  fe-
                                                            nan ta bisa ‘run with the boys’, pero na un dado                                                                                                  tin mas dificultad cune door di nan comportamento. Den  menino den mundo sostenibel?
                                                            momento  semper  bo  tabata  scucha  cu  miho  bo  4)  Ki  obstaculo  bo  ta  confronta  puramente                                                un record di tempo nan a bira e grupo di mas disiplina.  Necesidad ta grandi. Hende muher ta maneha cu respon-
                                                            cuminsa sera amistad cu mucha muhe, djis paso  door di ta un hende muhe?                                                                          Esaki a siña mi cu como un ser femenino nos por haci  sabilidad y empatia.
                                                            esey ta locual nan ta spera di bo persona como un  Mi  ta  sinti  y  ripara  cu  hopi  ser  masculino  ainda                                      cambio unda cu nos bay. Nos ta mas conecta cu nos sen-
                                                            mucha muhe. Esaki ta bira un presion mas grandi  ta sinti cu nan tin derecho pa duna comentario di                                                timientonan y esaki ta nos forza tambe. Nos tin cu com-  4. Ki obstaculo bo ta confronta puramente door di
                                                            mas  bo  crece  pasobra  bo  nunca  no  sa.  Mirando  locual ta trata e bida/curpa di un ser feminino. Nan                                        parti locual nos ta, den nos essencia... amor. Den hopi  ta un hende muhe?
                                                            atras, mi ta kere mi nunca lo mester a laga esaki  tin ideal con un ser feminino mester ta y compor-                                              sector bota ripara cu e hende homber ta wordo miho paga  Siendo un manager jong (riba dje) mi ta ripara cu hende
                                                            stroba mi di tin bon amistad cu e ser masculino. Te  ta. Nos ta papia di locual nan ta yama ‘ideal body                                           cu hende muher haciendo e mesun trabao. P’esey mi ta  homber no ta tuma mi na serio y no ta respeta mi autori-
                                                            cu di dia di awe mi tin varios bon amigo.      type’ cu awendia hopi hende muhe no kier ta of tin                                                 sostene e meta di Nacionnan Uni pa nos realisa igualdad  dad. Como muher bo ta wordo confronta cu bo ta wor-
                                                                                                           otro opinion. Y tambe sin laga afor cu varios hende                                                di genero y pa hunto nos sigui empodera nos hendenan  do ‘second guessed’ hopi bes. Mi deseo ta pa nos como
                                                            2) Cua ta un di bo logronan cu a sorprende  homber ainda kier dicidi riba e curpa di un hende                                                     muhe y ban cuminsa cu esaki desde jong. Ban siña nos  hende muhe yuda otro na luga di kibra otro. Tempo na e
                                                            bo mes?                                        muhe y tuma decision en bes di lag'e ta uno di e ser                                               muchanan muher cu no tin limite pa locual nos kier logra.  mundo aki ta limita. Ban crea un comunidad, un Aruba,
                                                            Mi logro laboral ta cu mi a logra haya e oportuni-  feminino.  Tambe nos por wak e di e aspecto con                                                                                                     un mundo miho y cu oportunidad igual pa nos futuro
                              Eslaine Croes                 dad pa crece den un compania local cu mas tanto  pa comporta no por midi tur ser feminino den con       Nyohmi van der Biezen                     2. Cua ta un di bo logronan cu a sorprende bo mes?    generacion. No tin tempo pa rivalidad, solamente igual-
                                                            ta hende homber y como un ser femenino a logra  nan ta actua of pone nan mes eyfo.
                                                                                                                                                                                                              Cu na un edad jong mi ta un manager. Awor na grandi mi  dad. Nos ta un rasa humano, nos tin mester di otro.
   11   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21