Page 17 - bon-dia-aruba-20200307
P. 17

A16 HENDE                                                                                                HENDE            A17
 Diasabra 7 Maart 2020                                                                                                     Diasabra 7 Maart 2020


 Feliz Dia Internacional di Hende Muhe!                         Durante  dia,  Geraldine  ta  traha  como  Manera ami awo ta maneha un fundacion di
 cu tabata combersa hopi cu nos y el a                          coordinador  di  avion  na  aeropuerto.  bestia.
 bisa cu nos, como hende muhe, mes-                             Pero den su tempo liber, e ta cuida y res-
 ter pensa di bay den politica. Mi no a   ORANJESTAD – Mañan diadomingo dia 8 di maart ta celebra Dia Internacio-  cata pushi (y tin biaha cacho) riba nos  4.  Ki  obstaculo  bo  ta  confronta  pura-
 bay den politica activo, pero mi a bira   nal di Hende Muhe. Esaki ta un dia riba cual nos ta reflexiona riba e logro y   isla. Pues, Geraldine ta un di e heroenan  mente door di ta un hende muhe?
 activo si den e lucha di hende muhe   retonan cu ta particular pa e genero femenino.   cu ta tene nos isla safe! Geraldine ta en-  Machismo te dia di awe. Ban bisa, ora pilo-
 pa igualdad despues cu mi a regresa di                         carga di e fundacion Nine Lives Aruba,  tonan ta bin yena flight plan, y nan ta kere cu
 Hulanda. Den decada 70, 80 y 90 di   Como parti di e celebracion, nos a puntra algun muhe sobresaliente di nos comuni-  y e ta un bibo ehempel di keda lucha pa  nan por papia cu mi manera cu nan kier. Ami
 siglo  pasa  tabatin  diferente  grupo  di   dad pa conta nos un tiki di nan experiencia como hende muhe. Ademas, a pidi nan pa   bo soñonan y bo lo logra realisa nan.  mester para nan y bisa nan, corda bon capi-
 hende muhe cu tabata traha hunto pa   comparti nan potret faborito, un potret cu ta expresa nan esencia. Ta trata di muhenan   tan, si bo no yena e flight plan pa mi controla,
 logra cambio di mentalidad y cambio   balioso, balente, bunita y inspirador. Aki bou nan contesta.  1. Na ki momento bo a bira consciente  bo no ta sali for di Aruba. Si mi no pone mi
 di diferente ley cu tabata contra hende                        di e rol cu bo genero ta hunga den bo  firma y stempel, bo no ta sali. Nan ta wak
 muhe. E movecion ey a logra masha                              desaroyo personal y profesional?           hende muhe y nan kier trata nan bruto y sin
 hopi mes.                                                      Ora cu mi kier a bira piloto y mi tata no a laga  respet. Pues ami ta para nan, mustra nan cu
 obranan  maraviyoso  y  participando  activa-                  mi, pasobra segun e ta pa homber, no muhe.  aki ami ta autoridad. Trata mi cu respet, mi ta
 2.   Cua  ta  un  di  bo  logronan   mente den traspaso di conocemento. E ta un                           trata bo cu respet y bo ta sali bay bo destina-
 cu a sorprende bo mes?  Trudy   entrepreneur cu su tienda The Island Shop,   2.  Cua  ta  un  di  bo  logronan  cu  a  sor-  tion.
 Esey ta mi doctorado (Ph.D.), cu mi a   unda e ta bende souvenirs berdaderamente   prende bo mes?
 logra como pensionado, na aña 2018.   Lampe  traha na Aruba. Ademas, Trudy ta personi-  Cu despues di tanto aña tochma bira un Aro  Tambe  den  fundacion  hopi  biaha,  ora  mi
 Dr. Joyce L. Pereira  Mi a cuminsa cu e investigacionnan,   fica e cultura Arubiano cu su manera cordial,   Officer y mi ta traha den loke mi gusta: mun-  topa cu hende homber, of bay un cas pa un
 cu e speransa vago di cualkier dia caba   alegre y relaha.     do di Aviacion.                            rescate, si mi bay cu mi casa, hende homber
 e disertacion, e tesis.      E                                                                            mesora ta bay pa papia cu mi casa. Anto mi
 Joyce ta conoci como un pionero   momento cu mi a tende cu mi ta cla y   1. Na ki momento bo a bira consciente di e   3. Con bo ta mira e necesidad di influ-  casa ta bisa nan, ‘sorry, ami ta djis un bolun-
 riba  nos  isla,  principalmente  pa   cu nan a aprob’e, tabata di berdad un    rol cu bo genero ta hunga den bo desaroyo   encia femenino den mundo sostenibel?  tario, e ta encarga, bo mester papia cune’, y
 Papiamento. Ademas di ta involu-  sorpresa grandi.  personal y profesional   Geraldine Toro  Awendia mundo a cambia. Muhe ta capitan  asina mi ta wak e machismo y cu ainda nos
 cra activamente den varios comis-  Desde mi edad jong cu mi a bai afo y bolbe Aruba,   di un Boeing, muhe ta maneha un pais, etc.  hendenan muhe tin un lucha pa bringa.
 ion y iniciativanan cultural y aca-  3.   Con bo ta mira e necesidad   mi a bira consciente cu mi no kier ta solamente e
 demico  riba  nos  isla,  Joyce  reci-  di influencia femenino den mun-  ser femenino cu ta bai cuida yiu cu cas so.
 entemente a publica su buki riba   do sostenibel?              Zoey ta conoci pa ta e forsa di amor tras  2.  Cua  ta  un  di  bo  logronan  cu  a  sor-
 balorisacion di Papiamento.  Esey ta masha facil y logico: Con bo   2. Cua ta un di bo logronan cu a sorprende   di  su  fundacion  pa  bienestar  animal,  prende bo mes?
 por logra un mundo sano, balansa si   bo mes?                  Luna Foundation, un fundacion chikito  E hecho cu awo mi tin mi propio fundacion.
 1.   Na  ki  momento  bo  a  bira   bo exclui 50% di bo poblacion, e forsa   Esey ta tempo cu mi a dicidi di ta e ser femenino   pero  cu  un  impacto  grandi,  y  un  cu  ta  Como un bankero, ta un stap enorme pa sali
 consciente di e rol cu bo genero ta   femenino? E pretextonan uza, te ainda   independiente den bida.  gusta haci cosnan un tiki diferente. Zoey  di bo zona di comfort y bay den lo descono-
 hunga den bo desaroyo personal y   den  hopi  pais,  pa  tene  hende  muhe   ta dedica na educa nos muchanan, paso-  cido. Miho decision di mi bida!
 profesional?  for di desaroyo tabata y ta hopi fofo,   4.  Ki  obstaculo  bo  ta  confronta  puramente   bra nan lo duna forma na e futuro di nos
 Ta dificil pa ta exacto, pasobra semper   sin base. Entretanto nos tur sa e balor   door di ta un hende muhe?  isla, un futuro comunidad mas responsa-  3. Con bo ta mira e necesidad di influen-
 pa mi studiamento tabata algo normal   extraordinario di hende muhe den tur   Ta masha hopi obstaculo tin, mi ta menciona un   bel y cu mas compasion.   cia femenino den mundo sostenibel?
 y  na  cas  no  tabatin  diferencia  entre   aspecto di sociedad.   par. Cuminsa na e banconan, como un muhe in-  Nos hoben adulto femenino mester rolemod-
 mucha homber y mucha muhe. Nos      dependiente bo mester ta gana un capital pa bo por   1. Na ki momento bo a bira consciente di  el pa mustra nan cu nan tambe ta importante.
 tur  tabatin  e  mesun  derechonan  y  e   4.   Ki obstaculo bo ta confron-  yega na remarca pa haya un lening si bo kier cum-  e rol cu bo genero ta hunga den bo desa-  Cu nan por converti den locual nan propone
 mesun obligacionnan.  Pero mi ta kere   ta puramente dor di ta un hende   pra of traha bo mesun cas of bo kier cuminsa bo   royo personal y profesional?  nan mes.
 si, cu e chispa a cende tempo cu mi   muhe?  mesun negoshi.    Mi  carera  prome  cu  drenta  mundo  di  res-
 tabata den e prome aña di mi estudio   Mi  no  ta  confronta  ningun  obstacu-  Aruba ainda tin hopi mentalidad di machismo y   cate  di  animal  tabata  den  mundo  bancario.  4.  Ki  obstaculo  bo  ta  confronta  pura-
 pa maestro di scol, aki na Aruba, y a   lo  como  hende  muhe.  Al  contrario.   no ta respeta opinion di e ser femenino.   Mundo di stock exchange ta principalmente  mente door di ta un hende muhe?
 resulta cu nos klas tabata consisti di 6   Claro cu como ciudadano, femenino   Otro obstáculo ta religión y politica, cual despues   un mundo di hende homber, pero mi nunca a  Riba nos bunita isla, como un ser femenino
 mucha muhe y solamente un mucha   y masculino, bo mester percura pa bo   di añas mi a siña di no ta interesa mi kico otro ta   sinti cu mi genero a haci un diferencia. Mi tin  bo mester proba bo mes na otronan mas cu
 homber, adolescente di 17, 18 aña. E   aporta  na  desaroyo  di  bo  luga.  Si  bo   pensa mas di mi y di mi descionnan.  mesun hopi bala cu e otronan. Den mi desa-  un homber lo mester hacie. Determinacion ta
 seleccion tabata pisa y ta nos so a pasa.   haci esey na un manera honesto, pro-  royo personal, mi semper tin e mentalidad di  e clave. No rindi sin importa kico pasa. Un
 Mayoria di e docentenan tabata encan-  fesional, consciente, cu e pasion nec-  Trudy  ta  un  artesano  y  un  ar-   Mi kier desea tur ser femenino un felis “Dia In-  Zoey Conijn  bay pa locual mi kier sin importa nada. Nin-  soño ta keda un soño si bo no haci nada pa
 ta cu nos y tabata encurasha nos masha.   esario,  comunidad  ta  haya  confiansa   tista specialisa den klei, creando   ternacional di Hende Muhe” riba nos dia!  gun genero a stop mi den esaki.  realis’e.
 Tabatin un docente, meneer Mensink,   den bo y ta acepta bo.

                                          Nyohmi ta manager di Museonan na Aruba. E ta  a bin compronde dicon mi wela a lanta mi mama y su ru-
 Eslaine  ta  senior  marketing  manager  na  crece ta ponemi sinti hopi bon. Logro personal ta   un persona conoci den comunidad pa su participa-  mannan pa ta fuerte y independiente. Den nan tempo nan
 Boolchand’s, un compania masha conoci na  train duro hisa peso halto, locual nan ta yama ‘hisa   cion activo den celebracionnan cultural. Aña 2018  a wordo confronta cu cultura y normanan cu nan mester
 Aruba.  E  ta  un  persona  cu  sa  lucha  y  traha  peso mane un homber’.  e tabata Reina Cultural di Aruba. Un persona cu  casa, nan mester tin un homber pa sostene nan. Na mo-
 duro den bida pa surpasa stereotipo y logra   un sonrisa briyante riba su cara y un fortalesa cu  mento cumi a bira manager, mi ta sigur cu mi ancestro
 exito den cualkier ramo.  3) Con bo ta mira e necesidad di influencia   alcansa tur persona rond di dje.  femenino tabata den jubilo, cu asina jong mi por mantene
 femenino den mundo sostenibel?                                                                mi mes. E ta sinti asina un orguyo, pa mi logra locual nan
 1) Na ki momento bo a bira consciente di e  Ami como ser femenino ta sinti cu e toke femi-  1. Na ki momento bo a bira consciente di e rol cu  no tabata por a biba. E libertad, e independencia, algo cu
 rol cu bo genero ta hunga den bo desaroyo  nino ta uno sumamento necesario si nos wak e di e   bo genero ta hunga den bo desaroyo personal y pro-  den nan tempo tabata dificil, sin necesidad di tin un hen-
 personal y profesional?  manera social y sin laga afo laboral. Nos ser femi-  fesional?       de homber. E mensahe ta basicamente, nos por.
 Mi semper tabata e mucha muhe den e grupo di  nino en general tin mas compassion y ta laga nos   Como adolescente mi tabata guia na grupo di oracion, mi
 mucha homber. Djis paso mi tabata gusta manera  wak cierto aspecto nan diferente  a tuma e reto pa bira lider y yuda y guia e grupo cu tabata  3.  Con  bo  ta  mira  e  necesidad  di  influencia  fe-
 nan ta bisa ‘run with the boys’, pero na un dado   tin mas dificultad cune door di nan comportamento. Den  menino den mundo sostenibel?
 momento  semper  bo  tabata  scucha  cu  miho  bo  4)  Ki  obstaculo  bo  ta  confronta  puramente   un record di tempo nan a bira e grupo di mas disiplina.  Necesidad ta grandi. Hende muher ta maneha cu respon-
 cuminsa sera amistad cu mucha muhe, djis paso  door di ta un hende muhe?  Esaki a siña mi cu como un ser femenino nos por haci  sabilidad y empatia.
 esey ta locual nan ta spera di bo persona como un  Mi  ta  sinti  y  ripara  cu  hopi  ser  masculino  ainda   cambio unda cu nos bay. Nos ta mas conecta cu nos sen-
 mucha muhe. Esaki ta bira un presion mas grandi  ta sinti cu nan tin derecho pa duna comentario di   timientonan y esaki ta nos forza tambe. Nos tin cu com-  4. Ki obstaculo bo ta confronta puramente door di
 mas  bo  crece  pasobra  bo  nunca  no  sa.  Mirando  locual ta trata e bida/curpa di un ser feminino. Nan   parti locual nos ta, den nos essencia... amor. Den hopi  ta un hende muhe?
 atras, mi ta kere mi nunca lo mester a laga esaki  tin ideal con un ser feminino mester ta y compor-  sector bota ripara cu e hende homber ta wordo miho paga  Siendo un manager jong (riba dje) mi ta ripara cu hende
 stroba mi di tin bon amistad cu e ser masculino. Te  ta. Nos ta papia di locual nan ta yama ‘ideal body   cu hende muher haciendo e mesun trabao. P’esey mi ta  homber no ta tuma mi na serio y no ta respeta mi autori-
 cu di dia di awe mi tin varios bon amigo.  type’ cu awendia hopi hende muhe no kier ta of tin   sostene e meta di Nacionnan Uni pa nos realisa igualdad  dad. Como muher bo ta wordo confronta cu bo ta wor-
 otro opinion. Y tambe sin laga afor cu varios hende   di genero y pa hunto nos sigui empodera nos hendenan  do ‘second guessed’ hopi bes. Mi deseo ta pa nos como
 2) Cua ta un di bo logronan cu a sorprende  homber ainda kier dicidi riba e curpa di un hende   muhe y ban cuminsa cu esaki desde jong. Ban siña nos  hende muhe yuda otro na luga di kibra otro. Tempo na e
 bo mes?  muhe y tuma decision en bes di lag'e ta uno di e ser   muchanan muher cu no tin limite pa locual nos kier logra.  mundo aki ta limita. Ban crea un comunidad, un Aruba,
 Mi logro laboral ta cu mi a logra haya e oportuni-  feminino.  Tambe nos por wak e di e aspecto con   un mundo miho y cu oportunidad igual pa nos futuro
 Eslaine Croes  dad pa crece den un compania local cu mas tanto  pa comporta no por midi tur ser feminino den con   Nyohmi van der Biezen  2. Cua ta un di bo logronan cu a sorprende bo mes?  generacion. No tin tempo pa rivalidad, solamente igual-
 ta hende homber y como un ser femenino a logra  nan ta actua of pone nan mes eyfo.
                                          Cu na un edad jong mi ta un manager. Awor na grandi mi  dad. Nos ta un rasa humano, nos tin mester di otro.
   12   13   14   15   16   17   18   19   20   21   22