Page 5 - bon-dia-aruba-20200307
P. 5

a5
                                                                     entrevista/colofon Diasabra 7 Maart 2020
                                         Entrevista cu Viola Winterdaal
                                              “Como hende muhe nos mester stima nos mes mas...”



                                         ORANJESTAD           -Viola
                                         Winterdaal  ta  un  hende
                                         muhe  di  mas  cu  30  aña,
                                         soltero,  y  cu  tres  yiu,  e
                                         prome  tin  14  aña,  e  di
                                         dos tin 10 aña y esun mas
                                         chikito  ta  baby  di  dos
                                         luna. E no sa nada di hen-
                                         de muhe su influencia den
                                         mundo sostenibel. E sa so
                                         cu e tin tres yiu cu tur dia
                                         e mester percura pa duna
                                         nan amor, bienestar y cali-
                                         dad di bida.

                                         Tur  dia  e  ta  lanta  tempran
                                         pa  atende  cu  e  necesidad  di
                                         su yiunan, y tambe cu su re-
                                         sponsabilidad di trabou. Vio-
                                         la no ta un ehecutivo grandi
                                         y tampoco e no ta un hende
                                         muhe  famoso.  Pero  si  e  ta
                                         representa e perfil di un po-
                                         blacion considerabel di hen-
                                         denan  muhe  di  nos  comu-
                                         nidad. Un 52.7% di nos po-
                                         blacion  ta  hende  muhe.  Un
                                         38.9%  di  nos  hende  muhe
                                         mayor cu 18 aña nunca a casa.
                                         Un 26.2% di e babynan naci
                                         na Aruba a bin di mamanan
                                         entre  30  pa  34  aña  di  edad.
                                         Esaki ta segun data di Oficina
                                         Central di Estadistica (CBS)
                                         su  boletin  demografico  di  e
                                         tercer kwartaal 2019. E hen-
                                         denan  muhe  aki  ta  senciyo,
                                         humilde y balente cu tur dia
                                         ta percura pa e bienestar di su
                                         famia  den  circunstancianan
                                         nada facil.

                                         Circunstancianan             protesta pa exigi mas autono-  di nan e atencion y cariño cu  Ademas  el  a  crece  den  un
                                         Nan  ta  circunstancia  nada  mia riba nan propio curpa y  nan  mester,  traha  nan  desa-  famia  cu  nan  ta  hopi  uni  y
                                         facil, particularmente pa loke  derecho na salud sexual y re-  yunonan y nan cosnan pa nan  nan tin nan normanan y ba-
                                         tin di haci cu e parti econom-  productivo, incluso aborto.   bay scol... esey ta su rutina di  lornan.  Pero  si  e  ta  wak  cu
                                         ico, ya cu como mama solt-                                tur dia.                     awendia  tin  hopi  mucha
                                         ero, e no ta facil, vooral sin e  Apesar di su experiencia, e no                       muhe  jong,  pero  tambe  di
                                         sosten economico di e tatan-  ta haya hustificabel pa legalisa  Despues di 10 aña awor Viola  su  edad,  cu  nan  ta  lantando
                                         an di nan yiunan. Pero den e  aborto.  E  ta  kere  cu  un  yiu  ta cuminsa bek full un etapa  nan yiunan sin norma y ba-
                                         caso di Viola e ta gradici esun  ta  un  bendicion  y  e  ta  trece  di criansa cu un baby, locual  lor. Pues nan a laga esey bay, y
                                         di ariba cu e tin un famia cu  alegria  den  bo  cas.  Viola  su  ta  hopi  duro  pa  un  hende  nan kier mas pa nan mes.
                                         ta  dun'e  tur  apoyo.  P'esey  e  filosofia  di  bida  ta:  "Hende  muhe  soltero.  Aunke  e  ta
                                         no  por  bisa  cu  e  ta  pasando  homber  no  ta  keda  algo  di  duro pa cuminsa cria di nobo,  Aunke e tema di Dia Interna-
                                         malo, pasobra malo e no tin'e.  bo. En cambio bo yiunan si ta  e baby a trece alegria y union  cional di Hende Muhe 2020
                                                                      keda di bo."                 den nan seno di famia. "Ape-  ta referi na igualdad, e ta kere
                                         Apesar cu no ta facil pa per-                             sar cu e baby ta chikito, pero  cu na Aruba tin biaha e igual-
                                         cura e criansa di tres yiu, un  Mirando cu tur aña ta wordo  e ta conoce ya su rumannan  dad aki ta existi y otro biaha
                                         adolescente,  otro  cu  ta  den  registra casonan di embaraso  caba. Y manera cu e ta tende  no.  E  ta  haya  cu  ainda  tin
                                         etapa di pre adolescente y un  hubenil, Viola su conseho pa  nan stem, ya e ta bira conten-  hopi violencia domestico den
                                         chikito baby. Cada un di nan  e mucha muhe jong ta cu no  to," el a bisa.              famia, caminda hopi biaha ai-
                                         ta  producto  di  un  speransa  tin  nada  miho  cu  nan  pro-                         nda bo ta haya hende homber
                                         di amor cu ta keda na nada,  tege nan curpa, pasobra no ta  Como  mama  soltero  di  tres  cu ta kere cu e ta e macho y
                                         ora cu e hende homber sa cu  facil di lanta bo yiu bo so. Y  yiu,  Viola  no  por  papia  riba  esun  cu  ta  manda.  Mientras
                                         el  a  sali  na  estado.  "E  ta  un  sin ningun apoyo, e ta bay ta  otro hende muhe cu ta den e  cu ta supone cu no mester ta
                                         speransa,  pero  na  momento  hopi duro.                  mesun situacion di dje, ya cu  asina, ya cu den un famia bo
                                         cu  bo  ta  bisa  nan  cu  bo  ta                         cada caso ta uno diferente. E  tin cu comparti den igualdad.
                                         cu bariga, ya speransa ta bin  Dia di Hende Muhe          no por bisa cu den cuadro di
                                         abou.  Nan  ta  bira  full  otro  Sinembargo Viola ta sinti su  Dia  Internacional  di  Hende  Viola Winterdaal su pensam-
                                         persona  di  locual  nan  tabata  mes  bendiciona  pa  e  yiunan  Muhe  su  derechonan  como  ento riba Dia di Hende Muhe
                                         ta. Anto abo ta haya bo abo cu  cu  e  tin.  E  dos  mas  grandi  ser femenino no a wordo res-  ta "cu como hende muhe nos
                                         bo yiunan."                  ta  hopi  self-esteem  y  nan  peta na Aruba. Tampoco e por  mester stima nos mes mas, y
                                                                      ta  yuda  nan  mes  y  su  famia  bisa pa bin cu cambio, ya cu e  balora  hopi  nos  mes  mas.  Y
                                         E generacion nobo di awen-   rond  di  dje  semper  ta  yud'e  no  a  pasa  den  circunstancia  keda  humilde,  no  pretende
                                         dia tin otro pensamento y te  y  dun'e  tur  sosten.  Natural-  extremo pa bisa cu mester tin  algo cu bo no ta."
                                         hasta  den diferente pais riba  mente como mama e ta com-  un cambio.
                                         Dia di Hende Muhe, nan ta  parti cu nan y duna cada un
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10