Page 5 - HOH
P. 5
Diabierna, 8 Augustus 2025 AWEMainta LOCAL 3
Proteha tur mucha ta nifica
haci tur abusado responsabel
ORA un homber abusa di un mucha, e indignacion publico na
Aruba ta inmediato y feroz. Protestanan ta lanta. Titularnan
ta grita. Rednan social ta explota. Pero ora un hende muhe
ta e abusado, algo straño ta pasa—e volumen ta baha.
E storia ta cambia. Hende ta enfoca riba su trauma, su “insta-
bilidad emocional,” su abusonan den pasado. Diripiente,
e combersacion no ta tocante husticia pa e victima—e ta
tocante e dolor di e hende muhe.
Laga nos ta cla: Abuso di mucha ta abuso di mucha, ken cu
comet’e. Y toch, abusadornan femenino hopi biaha ta wordo
trata como si fuera nan merece un huicio mas suave. Aruba
no ta un excepcion.
Loke Investigacion—y e Silencio—Ta Bisa Nos Ora compasion bira un ‘free pass’
Si, hopi delincuente femenino ta carga trauma profundo.
Globalmente, data ta sugeri cu hende muhe ta responsabel Si, algun tabata victima nan mes. Pero nos no por laga
pa te na 40% di abuso sexual di mucha den cierto contex- compasion pa nan pasado cancela e responsabilidad pa nan
tonan. Pero e sistema—y e sociedad—ta lucha pa mira nan actonan. Esey no ta husticia cu ta tene cuenta cu trauma—
como depredadornan real. Estudionan ta confirma cu delin- esey ta un escape.
cuentenan femenino consistentemente ta ricibi sentenci-
anan mas leve cu homber, hasta pa crimennan similar. Victimanan di abusadornan femenino ta sufri e mesun daño
pa bida largo—berguensa, silencio, confianza kibra. Pero ora
Aruba, aunke falta data publico profundo, ta mustra un nan storianan ta wordo minimalisa, of nan abusadornan ta
patronchi cla: Nos ta mas lihe pa pordona hende muhe y wordo trata suavemente, e mensahe ta cla: Algun victima
mas keto pa confronta nan. ta importa menos, dependiendo di ken a haci nan daño. Esey
no ta solamente robes. E ta peligroso.
Dicon? Pasobra nos ta ainda pega den un creencia anticua
cu hende muhe ta cuidadonan natural. Nos ta asumi cu nan Ora di cambia e narativa
ta cria, no haci daño. Y ora nan haci daño, nos ta core busca Aruba a tuma pasonan publico fuerte pa proteccion di
splicacion pa hustific’e. mucha—protestanan comunitario, peticionnan y exigenci-
anan pa un registro nacional di abusado sexual ta mustra
Diferente delincuente, mesun crimen cu pueblo ta harta di sentencianan leve. Pero si nos ta serio
Den e poco casonan conoci na Aruba cu ta envolve abusa- tocante proteha mucha, nos tin cu haci tur abusado respon-
dornan femenino, e reaccion publico tin tendencia di suavisa. sabel—independientemente di nan genero.
Huesnan tin mas tendencia di tene cuenta cu su pasado. El
a wordo abusa como mucha? E ta un mama? E tabata bou Esaki ta nifica educa huesnan y fiscalnan tocante delincuent-
di stress? Ningun di e preguntanan aki ta kita e daño—pero enan femenino. E ta nifica elimina e prehuicio den sentencia.
hopi biaha nan ta reduci e consecuencianan. E ta nifica crea consciencia publico cu si, hende muhe por ta
depredador—y no, esey no ta haci’e menos horibel.
Mientras tanto, hombernan den casonan similar ta wordo
confronta cu henter e peso di ley y e desprecio publico. Y no Y mas importante, e ta nifica pone e victima central. No
haci un kibocacion—nan mester wordo castiga asina. Pero e historia di e abusado. No su genero. E victima. Pasobra
husticia no ta husticia si e ta aplica na un solo genero. husticia cu ta dobla pa algun, no ta husticia mes.

