Page 5 - HOH
P. 5

Diaranson, 21 Mei 2025                                         AWEMainta                                                  LOCAL             3




                                                                         Con pa reconoce






                                                                                             señalnan cu






                                                                                            un hende cu







                                                                                          bo conoce ta






                                                                              wordo maltrata













       MALTRATO domestico hopi biaha ta scondi den bista cla.                     Vigila  pa  comportacion controlante di  nan pareha. Nan
       Victimanan poco biaha ta bin dilanti facilmente. Berguensa,                telefon ta yena cu yamada of mensahe ora nan ta pafo? Nan

       miedo, of hasta amor por laga nan keda keto. Ta p’esey ta                  ta check in constantemente? Nan a menciona cu nan pareha
       crucial pa amigo, bisiña, miembro di famia, y coleganan sa                 ta controla kico nan ta bisti, unda nan ta bay, of con nan ta
       con pa reconoce e señalnan—specialmente esnan sutil.                       gasta placa? Tur esakinan ta tacticanan di control clasico
                                                                                  den dinamicanan di maltrato.

       No tur maltrato ta laga ‘blausa’. De hecho, maltrato
       emocional,  psicologico,  y  financiero  por  ta  mes  dañino              Tin biaha, e señalnan ta presenta den ‘setbacknan’ finan-
       cu violencia fisico. Hopi biaha, hende cu ta sufri den rela-               ciero of profesional. Nan por cuminsa falta trabou of scol
       cionnan di maltrato no ta bisa un palabra. En bes di esey,                 mas biaha. Nan  por expresa preocupacion  tocante placa,

       nan ta purba mantene aparencia. Pero si bo presta atencion,                hasta si nan tabata stabiel prome. Abusadornan hopi biaha
       tin señalnan di advertencia cu nunca mester wordo ignora.                  ta restringi acceso na finansa pa haci e victima mas depen-
                                                                                  diente.
       Un di e señalnan mas cla ta un cambio repentino den compor-

       tacion. Un hende cu antes tabata sigur di su mes por bira                  Cambionan den comportacion di criansa tambe por indica
       retira, keto, of ansioso. Nan por stop di participa den even-              problema. Un mayor den un relacion di maltrato por parce
       tonan social of cancela plan na ultimo momento. E isolacion                distante, overprotective, of abruma. Muchanan por actua of
       aki hopi biaha ta wordo imponi pa e maltrado, kende kier                   mustra ansiedad ora e pareha abusivo ta rond.

       cortanan for di nan sistema di sosten.
                                                                                  Si bo ta sospecha  cu un  hende  cu  bo conoce  ta wordo
       Un otro ‘red flag’ ta miedo visibel of nerviosismo rond di nan             maltrata, acercanan suavemente. Evita huicio of confronta-
       pareha. Nan por spanta cu movecionnan repentino, evita                     cion. En bes di esey, expresa preocupacion: “Mi a nota cu bo

       contacto visual, of parce demasiado ansioso pa compla-                     ta parce di tin stress ultimamente—bo ta bon?” Laga nan sa
       cencia. Den combersacion, nan por minimalisa of excusa e                   cu bo t’ey pa nan, sin importa kico. Tin biaha, djis sa cu un
       comportacion severo di nan pareha: “E djis tin stress ultima-              hende ta importa por haci tur diferencia.
       mente,” of “E ta actua asina solamente ora e ta bebi.”

                                                                                  Reconoce maltrato ta rekeri conscientisacion y compasion.
       Heridanan inexplicabel tambe ta motibo di preocupacion.                    No warda pa un hende pidi ayudo—pasobra hopi biaha, nan
       Si nan ta ignora ‘blausa’ of corta cu splicacionnan vago of                lo no haci esey.
       inconsistente, tuma nota. Accidentenan frecuente, special-

       mente riba cara, brasa, of torso, por ta señalnan di violencia             Siña e señalnan, confia bo instinto, y bira e persona sigur cu
       fisico.                                                                    kisas otro hende tin mester desesperadamente.
   1   2   3   4   5   6   7   8   9   10