Page 5 - HOH
P. 5
Diaranson, 21 Mei 2025 AWEMainta LOCAL 3
Con pa reconoce
señalnan cu
un hende cu
bo conoce ta
wordo maltrata
MALTRATO domestico hopi biaha ta scondi den bista cla. Vigila pa comportacion controlante di nan pareha. Nan
Victimanan poco biaha ta bin dilanti facilmente. Berguensa, telefon ta yena cu yamada of mensahe ora nan ta pafo? Nan
miedo, of hasta amor por laga nan keda keto. Ta p’esey ta ta check in constantemente? Nan a menciona cu nan pareha
crucial pa amigo, bisiña, miembro di famia, y coleganan sa ta controla kico nan ta bisti, unda nan ta bay, of con nan ta
con pa reconoce e señalnan—specialmente esnan sutil. gasta placa? Tur esakinan ta tacticanan di control clasico
den dinamicanan di maltrato.
No tur maltrato ta laga ‘blausa’. De hecho, maltrato
emocional, psicologico, y financiero por ta mes dañino Tin biaha, e señalnan ta presenta den ‘setbacknan’ finan-
cu violencia fisico. Hopi biaha, hende cu ta sufri den rela- ciero of profesional. Nan por cuminsa falta trabou of scol
cionnan di maltrato no ta bisa un palabra. En bes di esey, mas biaha. Nan por expresa preocupacion tocante placa,
nan ta purba mantene aparencia. Pero si bo presta atencion, hasta si nan tabata stabiel prome. Abusadornan hopi biaha
tin señalnan di advertencia cu nunca mester wordo ignora. ta restringi acceso na finansa pa haci e victima mas depen-
diente.
Un di e señalnan mas cla ta un cambio repentino den compor-
tacion. Un hende cu antes tabata sigur di su mes por bira Cambionan den comportacion di criansa tambe por indica
retira, keto, of ansioso. Nan por stop di participa den even- problema. Un mayor den un relacion di maltrato por parce
tonan social of cancela plan na ultimo momento. E isolacion distante, overprotective, of abruma. Muchanan por actua of
aki hopi biaha ta wordo imponi pa e maltrado, kende kier mustra ansiedad ora e pareha abusivo ta rond.
cortanan for di nan sistema di sosten.
Si bo ta sospecha cu un hende cu bo conoce ta wordo
Un otro ‘red flag’ ta miedo visibel of nerviosismo rond di nan maltrata, acercanan suavemente. Evita huicio of confronta-
pareha. Nan por spanta cu movecionnan repentino, evita cion. En bes di esey, expresa preocupacion: “Mi a nota cu bo
contacto visual, of parce demasiado ansioso pa compla- ta parce di tin stress ultimamente—bo ta bon?” Laga nan sa
cencia. Den combersacion, nan por minimalisa of excusa e cu bo t’ey pa nan, sin importa kico. Tin biaha, djis sa cu un
comportacion severo di nan pareha: “E djis tin stress ultima- hende ta importa por haci tur diferencia.
mente,” of “E ta actua asina solamente ora e ta bebi.”
Reconoce maltrato ta rekeri conscientisacion y compasion.
Heridanan inexplicabel tambe ta motibo di preocupacion. No warda pa un hende pidi ayudo—pasobra hopi biaha, nan
Si nan ta ignora ‘blausa’ of corta cu splicacionnan vago of lo no haci esey.
inconsistente, tuma nota. Accidentenan frecuente, special-
mente riba cara, brasa, of torso, por ta señalnan di violencia Siña e señalnan, confia bo instinto, y bira e persona sigur cu
fisico. kisas otro hende tin mester desesperadamente.