Page 16 - AHATA
P. 16
A6 LOCAL
Diaranson 23 Juli 2025
CBA: Indice di Percepcion di Negoshi a baha durante e promer
trimester di 2025
Banco Central di Aruba
(BCA) a conclui e encues-
ta di percepcion di ne-
goshi pa e promer trimes-
ter di 2025. E encuesta di
percepcion di negoshi ta
evalua e percepcion eco-
nomico di e negoshinan
local.
E asina yama ‘Business Per-
ception Index’, cu ta consisti ter di 2025 (mira Grafico 2). cu a raporta un “ganashi” a
di e indicenan di condicion subi cu 12,2 punto di porcen-
economico a corto plaso y E expectativa pa locual ta tahe te na 93,8% den e promer
condicion economico actu- crecemento economico, mi- trimester di 2025. E porcen-
al, a baha for di 107,8 den e tar di negoshi encuesta ta tahe di negoshi encuesta in-
cuater trimester di 2024 te na anticipa un crecemento eco- dicando “mehoracion” den
102,0 den e promer trimester nomico flat den e siguiente e condicion economico ac-
di 2025 (mira Grafico 1). 12 lunanan (mira Grafico 3). tual di inversion a baha cu
7,5 punto di porcentahe te na
E indice di condicion eco- Durante e promer trimes- 35,4% den e promer trimes-
nomico a corto plaso y in- ter di 2025, e porcentahe di ter di 2025. Encuanto condi-
dice di condicion economico negoshi encuesta indicando cion economico a largo plaso
actual a baha cu 9,7 punto di “ningun cambio” den empleo pa e siguiente 12 lunanan,
indice y 2,7 punto di indice a subi cu 15,4 punto di por- 43,8% ta anticipa cu e tasa di E relato completo di e encues- disponibel ariba website di
te na 98,1 y 105,1, respectiva- centahe te na 52,1%. E por- inflacion lo ta mas cu 3% den ta di percepcion di negoshi ta BCA www.cbaruba.org
mente, den e promer trimes- centahe di negoshi encuesta e promer trimester di 2025.
Impacto di awasero intenso y riesgo di inundacion urbano
Aruba ta sinti mas y mas torrencial acopla na tormenta webportal di “Climate Im-
e efectonan di cambio di tropical. Analisis ta mustra pact Atlas” di Aruba ta mus-
clima. Ademas di aumen- cu e intensidad di awasero a tra cu tin varios zona y area
to di calor y secura den ul- crece den ultimo decada. Esa- cu ta keda afecta door di awa-
timo 50 aña, Aruba tambe ki ta trece cu ne cu varios area sero intenso. Riba e mapa por
conoce impacto di yobida ta keda inunda bou di awa. wak esaki na color blauw cla
fuerte y awasero intenso, Ora e cantidad y intensidad te scur. E mapa aki ta mustra
specialmente den ultimo di awasero (yobida cu ta cay cua ta e areanan mas vulnera-
decadanan. Estudionan ta pa ora) surpasa esaki cu un bel pa inundacion durante
mustra cu cambionan di intensidad di mas cu 100mm/ awasero intenso. E mapa ta
clima y awasero ta birando ora, e impacto riba infra- mustra claramente cu awa-
mas extremo cu impacto structura ta bira mas severo sero intenso tin un impacto
severo riba infrastructura, cu riesgo di inundacion di riba varios edificio y cas (col-
inundacion den areanan areanan comercial y urbano. or cora riba mapa). Tambe ta
urbano y diferente hogar. Por ehempel, aunke horcan wak cu transporte y mobili-
Ivan na 2004 a pasa pa nort di dad ta afecta door cu camin-
Conseho Nacional di Resil- Aruba, asina ki mes awasero danan ta inaccesibel (color
iencia Climatico (NCRC) di intenso a afecta comunidad. cora riba mapa).
Aruba ta continua cu esfuer-
sonan pa identifica y atende Basicamente, ora Aruba ex- Door di sa cua ta e areanan
cu e impactonan di cambio di periencia awasero mas inten- mas afecta y vulnerabel, por
clima na Aruba. Pa yuda tur so, expansion infrastructural planifica mihor, prepara di
hende compronde y prepara ta tranca funcionamento op- antemano y tuma accion na
mihor pa e riesgonan aki, re- timal di nos sistema natural tempo pa reduci e impacto
cientemente a lansa e “Cli- (di rooi y dam) pa absorba y y mehora siguridad. Tem- ademas di considera manera pacto climatico, e concentra-
mate Impact Atlas” di Aruba. carga e awa. Consecuencia porada di awasero intenso ta mas eficaz di carga y cosecha cion di NCRC ta riba e miho
E web portal nobo aki di cli- ta cu awa ta tranca, causando rekeri adaptacion di infra- awa. manera di forma responsabel
ma ta duna informacion riba daño na edificio y cas den structura y urbanisacion cu ta y sostenibel pa Aruba pre-
con cambio di clima ta afecta diferente bario, caminda cera tene cuenta cu un clima mas E cambionan climatico aki ta para pa y adapta na diferente
Aruba. y deteriora, ya te hasta riesgo extremo, nos medio ambien- subraya e necesidad urgente efecto di cambio climatico,
di perdida di bida. Falta di te y e manera cu naturalesa ta di strategianan di adaptacion incluyendo secura. Esaki ta
Data di ultimo 50 aña ta drenahe natural y infrastruc- funciona. Anticipando inten- pa proteha comunidad, infra- pasonan vital den desaroyo di
mustra cu Aruba a conoce tural tambe ta hunga un rol. sificacion di cambio climatico structura y medio ambiente un strategia di resiliencia cli-
varios temporada di awasero ta nifica cu adaptacion basa di Aruba. A base di e evalu- matico nacional pa Aruba.
intenso causa door di yobida Estudio geografico riba e riba naturalesa ta esencial, acion di e riesgonan y e im-

