Page 8 - AHATA
P. 8

Diaranson, 19 Maart 2025                                       AWEMainta                                                  LOCAL             3




                                                       Di burocracia pa eficiencia

        E evolucion inevitabel di Gobierno di Aruba







       Spaar  10%: Pakico nos no mester keha  riba reformanan                     personal  di  apoyo,  chauffeur,  secretariado  y  otro  gastonan
       necesario                                                                  incidental cu ta relaciona cu un ministerio.
       PA hopi aña caba nos ta tende e mesun mensahe: Aruba tin
       mucho ambtenaar, e gastonan di gobierno ta mucho halto y e                 Otro paisnan a tuma medidanan comparabel pa haci nan gobi-
       Landelijk Medewerkerreglement (LMA) mester bira mas flex-                  erno mas eficiente, sin cu esaki a bay a costo di e calidad di e

       ibel, pa ambtenaarnan cu no ta funciona bon por wordo kita                 gobernacion. Mas ainda, un gobierno mas chikito hasta por ta
       mas facil for di trabou. E topico aki ta bolbe cada biaha den              mas efectivo, basta e wordo maneha bon. Menos parti di tarea,
       debatenan di presupuesto, discusionnan cu Hulanda tocante                  ta nifica liñanan di tuma decision mas cortico y un ehecucion
       apoyo financiero y rapportnan tocante e futuro economico di e              mas rapido di maneho.
       isla. Awor cu e gobierno nobo finalmente ta tuma pasonan pa

       atende e problemanan aki, diripiente ta tende critica.                     Recortenan: Inevitabel of innecesario?
                                                                                  E critica riba e 10% di recorte di gasto ta bin principalmente
       E decision pa reduci e cantidad di minister di ocho pa shete               for di skina politico y di gruponan di interes  cu ta teme  pa
       y spaar 10% riba e gastonan total di gobierno no mester a                  perdida di trabou y un empeoracion di e servicio. Pero si nos
       sorprende  ningun hende.  E medidanan aki ta cuadra exact-                 ta realistico, anto ta bisto cu gobierno mester maneha miho
       amente  cu  e  recomendacionnan  for  di e  Landspakket,  un               su gastonan pa garantisa un futuro economico sostenibel pa

       acuerdo di reforma entre Aruba y Hulanda cu ta dirigi riba un              Aruba.
       aparato gubernamental mas eficiente y sostenibel. Si pa hopi
       aña nos  a grita cu  gobierno ta mucho  grandi, pakico algun               Reduci desperdicio den gobierno no ta un luho, sino un nece-
       hende awor ta reacciona negativo riba e reformanan suma-                   sidad.  Eficiencia  y  productividad  mester  haya  prioridad  riba

       mente necesario aki?                                                       interesnan politico.


       Un gobierno cu mester bira mas chikito                                     Gobierno mester siña opera cu un presupuesto limita, mescos
       For di diferente rapport y analisis ta resulta cu e sector guber-          cu compania y hogarnan ta haci.
       namental ta un di e gastonan mas grandi di Aruba. Na 2024 ta
       estima cu gobierno ta gasta AWG 484 miyon na gastonan di                   Hopi di e recortenan di gasto por wordo realisa pa medio di

       personal, cu ta coresponde cu 8% di e BBP. Segun e reglanan                digitalisacion,  simplificacion  di  procesonan  y  reduccion  di
       di presupuesto, e porcentahe aki mester wordo reduci pa mas                capa  burocratico.  Tanten  cu  e  reformanan  aki  wordo  imple-
       o menos 10% di e BBP pa 2027.                                              menta na un manera sensato, esaki no tin mester bay a costo
                                                                                  di e servicio na e ciudadano.
       Banda di e gastonan di salario halto, un otro problema ta hunga

       un rol: e LMA ta haci’e sumamente dificil pa kita ambtenaarnan             Pakico awor keha?
       cu no ta funciona bon for di trabou. Esaki a hiba na un ambi-              Ta  ‘opvallend’  cu  pa  hopi  aña  tabata  keha  riba  e  tamaño  y
       ente di trabou ineficiente unda no por atende cu empleadonan               gastonan di e gobierno, pero awor cu e gobierno finalmente ta
       cu ta bay bou di nan nivel di prestacion. E limitenan huridico             tuma accion, e reformanan aki ta topa cu resistencia. Kico nos
       y  financiero  pa  reemplasa  empleadonan  ta  haci’e  dificil  pa         kier anto? Mas gasto ainda, mas ambtenaar y un gobierno cu
       aumenta e productividad y eficiencia den gobierno.                         cada biaha ta traha menos eficiente?



       E Landspakket  y  e  National  Program for Formalizing the                 E reformanan cu awor ta wordo ehecuta kisas no ta perfecto
       Shadow Economy pa hopi tempo caba a boga pa un moderni-                    y sin duda lo bay compaña cu ahustenan doloroso, pero nan
       sacion di e mercado laboral, un aparato gubernamental mas                  ta necesario. Si nos keda mantene na un gobierno mucho caro
       chikito y eficiente y e digitalisacion di servicionan di gobierno.         y mucho compleho, nos ta solamente pusha e problemanan

       Kita un puesto di minister y implementa un 10% di recorte di               financiero pa futuro.
       gasto ta pas completamente den e reformanan necesario aki.
                                                                                  Laga nos mira e reformanan aki no como un menasa, sino como
       Menos minister, mas eficiencia                                             un chens. Un chens pa crea un gobierno cu ta funciona miho,
       E reduccion di e cantidad di minister di ocho pa shete ta wordo            cu ta menos pisa pa e economia y cu ta dirigi  su mes mas
       considera pa criticonan como un piesa politico, pero en real-              riba servicio y eficiencia. Si nos realmente kier pa Aruba keda

       idad e ta un medida logico y eficiente. Menos minister no ta               financieramente saludabel, nos mester stop di keha y cuminsa
       nifica solamente un recorte riba salarionan, sino tambe riba               sostene.
   3   4   5   6   7   8   9   10   11   12   13