Page 15 - HOH
P. 15
Diaranson, 14 Mei 2025 AWEMainta SALUD 11
Ansiedad vs. Stress:
Dicon compronde e diferencia ta importante
DEN bida diario, e palabranan “stress” y “ansiedad” hopi biaha
ta wordo uza intercambiabelmente. Ambos ta trece sintomanan
fisico similar — curason ta bati lihe, inkietud, iritabilidad, of
problema pa drumi. Pero aunke nan por sinti mescos, ansiedad
y stress no ta mescos. Compronde e diferencia ta afecta con
bo ta maneha bo salud mental y ki ora bo busca ayudo. Sin un
comprension cla, hende por bagatelisa nan lucha, tarda pa busca
tratamento, of purba strategianan di afronta cu simplemente no
ta funciona.
Stress ta un reaccion natural na un desafio of menasa specifico.
E ta usualmente causa pa algo externo — un examen, un dead- Pior ainda, hopi hende ta sinti berguensa of debil pa no surpasa
line, un argumento, of preocupacionnan financiero. Bo curpa esakinan ora cu eigenlijk nan ta lidiando cu un condicion real di
ta responde na e stresornan aki cu un ráfaga di adrenalina, salud mental cu tin mester di cuido y compasion.
pushando bo den modo di “lucha of hui”. Esaki por ta util den
ráfaga cortico. Stress hopi biaha ta situacional y tin tendencia di Finalmente, e diferencia ta esaki: stress ta bo respuesta na
baha una bes cu e stresor a bay of wordo resolvi. Por ehempel, presion; ansiedad ta bo reaccion na miedo — sea real of imagi-
caba un proyecto of resolve un conflicto hopi biaha ta trece alivio. nario. Un ta baha ora e situacion mehora, e otro hopi biaha tin
Stress por ta hasta positivo den cantidadnan chikito, yudando mester di tratamento activo. Ambos ta experiencianan valido.
nos keda concentra of energisa — loke nos tin biaha ta yama Pero ora ansiedad wordo maldiagnostica como stress, e por
“bon stress”. retrasa sanacion y prolonga sufrimento. P’esey ta asina impor-
tante pa scucha bo curpa, observa bo patronchinan, y pidi ayudo
Ansiedad, na otro banda, no semper tin mester di un trigger di ora necesario. Sea bo ta lidiando cu stress of ansiedad, e prome
mundo real. E por bin di paden, basa riba peligernan percibi, “kico paso pa alivio ta compronde kico realmente bo ta enfrentando —
si,” of miedo sin resolve. Diferente for di stress, cu tin tendencia y sa cu bo no ta bo so den esaki.
di ta temporal, ansiedad por dura simannan, lunanan, of hasta
añanan si no wordo trata. E hopi biaha ta manifesta su mes como
preocupacion excesivo, pensa di mas, comportacion di evita-
cion, of atakenan di panico. Trastornonan di ansiedad — manera
trastorno di ansiedad general, ansiedad social, of fobianan — ta
bay mas leu cu nerviosismo ocasional. Nan ta persistente, abru-
mador, y ta interferi cu funcionamento diario.
E diferencia entre nan dos ta importante pasobra e ta yuda deter-
mina con bo ta responde. Si bo ta stress pa motibo di un deadline
specifico, bo por beneficia di hermentnan di maneho di tempo,
descanso, of ehercicio fisico. Si bo ta lidiando cu ansiedad, sinem-
bargo, respiracion profundo, terapia cognitivo conductual (TCC),
of hasta remedi por ta mas apropia.
Malcompronde bo experiencia por hiba na ignora sintomanan of
uza e metodonan di afronta robes — locual por haci cosnan pio.

